Mahkemesi : İzmir 11. İş Mahkemesi
Tarihi : 14/01/2014
Numarası : 2012/165-2014/7

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı, davalı işyerinde sebze meyve bölümü müdür yardımcısı olarak çalışırken iş akdinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğinden bahisle kıdem ve ihbar tazminatı ile manevi tazminat ve bazı işçilik alacaklarının tahsilini istemiştir.
Davalı, davacının iş akdinin haklı nedenle sonlandırıldığını, tüm haklarının ödendiğini hiçbir alacağı olmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, işyerine alınan malların fiyatlarında değişiklik, miktarlarında artma ya da azalma veya irsaliye ile gelen mal yerine başka bir mal için fatura düzenlenmesi söz konusu ise bundan öncelikle güvenlik görevlisi ile amiri durumundaki İ.. K.."nın sorumlu tutulması gerektiği, oysa işverence işyerine alınan sebze ve meyvelerin ilk görüldü kontrolünü yapan güvenlik görevlisi hakkında herhangi bir işlem yapılmadığı, davacının ilk amiri olan İ.. K.."nın iş sözleşmesinin de bu nedenle değil devamsızlık nedeniyle feshedildiği, davacının tek taraflı olarak tüm bu işlemlerden sorumlu tutulamayacağı, davalı işverence davacının işverenin güvenini kötüye kullanıp çıkar sağladığını somut ve tartışmasız şekilde belgeleyip ispatlayamadığı, bu itibarla davacıya atılı suçlamaların iş sözleşmesinin haklı nedenle değil geçerli nedenle feshe olanak sağlayacak ağırlıkta olduğu, davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklısı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin, işçinin işverene zarar vermesi nedeniyle ve haklı olarak işverence feshedilip feshedilmediği noktasında uyuşmazlık söz konusudur.
4857 sayılı İş Kanununun 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (ı) alt bendinde, işverenin malı olan veya eli altında bulunan makine, tesisat, eşya ya da maddelere otuz günlük ücreti tutarını aşacak şekilde zarar vermesi halinde, işverenin haklı fesih imkânının bulunduğu belirtilmiştir.
İşçinin kusursuz olduğunun ortaya çıkması durumunda, işverenin haklı fesih imkânı olmadığı gibi işçinin kusuru belli bir yüzde ya da belli bir oran olarak saptanmışsa; zararın miktarının bu kusur nispetinde azaltıldıktan sonra otuz günlük ücreti aşıp aşmadığına bakılmalıdır. Zararın işçinin kasıtlı davranışından ya da taksirli eyleminden kaynaklanmasının hukukî sonuca etkisi bulunmamaktadır. Örneğin işverene ait iş makinesi paletlerine kasten metal cisim sokmak suretiyle zarar veren veya trafik kazası sonucu işvereni zarara uğratan işçinin aynı şekilde iş sözleşmeleri haklı nedenle sona erdirilebilir. İşçinin kusuru ve zararı, ayrı ayrı uzman kişilerce belirlenmelidir. Zarar tutarı ile karşılaştırılacak olan işçinin otuz günlük ücretinin brüt ya da net olarak dikkate alınması gerektiği noktasında Yasada herhangi bir açıklık bulunmamakla birlikte, işçi lehine yorum ilkesi uyarınca brüt ücretin esas alınması gerekir. Otuz gün, bir aydan farklı bir kavramdır. Bu noktada işçiye aylık olarak ödenen ücret yerine, günlük yevmiyesinin otuz katı tutarı dikkate alınmalıdır.
Maddede sözü edilen ücret dar anlamda ücrettir. İkramiye, prim, fazla çalışma ücreti ve benzeri ödemeler bu maddede yer alan otuz günlük ücret içerisinde değerlendirilmemelidir. Ancak, ücretin garanti ücret üzerine yapılan işe göre ilave ücret veya satış pirimi olarak belirlendiği hallerde, gerçek ücretin bu ödemelerin toplamı olarak değerlendirilmesi yerinde olur. Örneğin uygulamada uluslararası yük taşıyan tır şoförleri asgarî ücret ve sefer pirimi karşılığı çalışmaktadır. Sefer pirimi olarak adlandırılan kısım da dar anlamda ücrettir. Bu durumda maddenin uygulanması anlamında otuz günlük ücret, tır şoförleri yönünden her iki ödemenin toplamına göre belirlenmelidir.
Zararın otuz günlük ücreti aşması durumunda işverenin fesih hakkı doğar. İşçinin zararı derhal ödemiş ya da ödeyecek olması, işverenin bu hakkını ortadan kaldırmaz. İşverence zarar tutarının işçiden talep edilmemiş olması fesih hakkını ortadan kaldırmaz.
4857 sayılı İş Kanununun 26"ncı maddesi yönünden bir yıllık hak düşürücü süre, zarara neden olan olayın oluşumu tarihinden itibaren başlar. Ancak altı işgünlük ikinci süre, zarar miktarının belirlenmesinin ardından, bu durumun feshe yetkili makama iletilmesiyle işlemeye başlayacaktır. Zarar miktarının belirlenmesi bazen uzun zaman alabilir ve fesih hakkının kullanılması bakımından zarar miktarının belirlenmesi ve işçinin ücreti ile kıyaslanması zorunluluğu vardır.
Somut olayda, davacı sebze meyve departman müdür yardımcısı olarak çalışmıştır. İşyerinde sebze meyve alımında yaşanılan bir takım aksaklıklar nedeniyle başlatılan iç denetim de davacının sorumluğunda bulunan faturaların zamanında ve düzenli olarak sisteme girilmediği, sisteme girilmeyen bu dönem içinde pahalı alınan malların daha ucuz bir fiyata davacının müdürü olan İ.. K..’nın ev arkadaşına satıldığı, sisteme giren faturalarla irsaliyelerin birbirine uymadığı, fatura sahibi şirketlerden ricayla alınan mal yerine başka mallara fatura kesilmesinin sağlandığı, yapılan incelemede gelen mal ile fatura edilen ürünlerin birbirine uymadığının tespit edildiği, davacının faturalar üzerinde yaptığı oynamaları ilgili birime haber vermeden ve oradan onay almadan yaptığının belirlendiği anlaşılmıştır. Davacı iç denetim sırasında verdiği beyanında yoğunluk nedeniyle yapması gereken kontrolleri yapmadığını, hesap kontrole bildirmeden yaptığı düzeltmeyi müdür talimatı ile yaptığını ve bu ürünlerin gerçekte olmadığını düşündüğü için böyle davrandıklarını, malı görmeden faturaları sisteme girdiğini, maliyetin altında satış yapılarak şirketin zarara uğratıldığını bilmediğini kabul etmiştir.
Davacı departman müdür yardımcısıdır. Faturaları sisteme girmek davacının görevidir. Davacının müdürünün emrine uyması ya da başka personelin işini iyi yaptığına güvenerek kontrol yükümlülüğünü ihmal etmesi davacıyı haklı çıkarmaz. Davacının görevini ihmal etmesi nedeniyle davalı şirket 365.660,17 TL zarara uğratılmıştır. Davacının iş akdinin haklı nedenle feshedildiği açıktır. Bu nedenle davacının iş akdinin haklı nedenle feshedildiğinin kabulü ile kıdem ve ihbar tazminatı talebinin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne dair hüküm kurulması isabetsizdir.
O halde davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 18.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.