7. Hukuk Dairesi 2015/13792 E. , 2015/8425 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İzmir 10. İş Mahkemesi
Tarihi : 23/12/2014
Numarası : 2014/443-2014/708
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı K.. B.. vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
Davacı, iş akdinin haksız feshedildiğini belirterek işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, ihale ile hizmet alımı yapıldığını ve ihale süresinin bitmesi ve yeni ihaleyi davalı şirket dışında başka bir şirketin alması nedeniyle haklı olarak feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Mahkemece, davalılar arasındaki sözleşmenin işçi teminine yönelik olduğunu bu nedenle davacının başından beri davalı Belediye Başkanlığının asıl işçisi sayılması gerektiği ve davacının iş akdinin haklı neden olmaksızın feshedildiği gerekçesiyle davalı .... Turizm İnş.Temizlik Yemek Bilgi İşlem Mak.Mob.Ltd.Şti. aleyhine açılan davanın, pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı K.. B.. aleyhine açılan işe iade davasının KABULÜ İLE, işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının davalı Kemalpaşa Belediyesine ait işyerindeki işine iadesine, davacının yasal sürede işe başvurmasına rağmen işverenin süresi içinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının fesih nedeni ve kıdemi dikkate alınarak dört aylık ücreti olarak belirlenmesine, davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının davalı Kemalpaşa Belediyesinden alınarak, davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna, karar verilmiştir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı biçimde kurulması halinde işçi gerçek işveren işyerine iade edilmeli, ancak işçinin iş akdinin geçersiz nedenle feshi sonucuna bağlı yasal yaptırım sonucu doğan alacaklarından (boşta geçen en çok 4 aya kadar ücret ve diğer hakları ile birlikte işçinin süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat) muvazaalı işlemin tarafı olan gerçek veya tüzel kişi gerçek işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalıdır.
Davalılar arasındaki hizmet alım sözleşmesi, davalıların savunmaları, taraf tanıklarının beyanları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; davalılar arasındaki sözleşmenin muvazaalı olduğu, davacının davalı K.. B..nın asıl işinde görevlendirildiği, taraflar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayandığı iş akdinin geçerli veya haklı nedenle feshedildiğinin davalı tarafça ispat edilemediği anlaşılmakla davacının gerçek işveren K.. B..nın işyerine iadesine karar verilmiş olması yerindedir.
Ayrıca muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ızrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraftan zararının tazminini isteyebilir. Haksız fiil işleyen kimse uygun illiyet bağı çevresine giren bütün zararlardan sorumludur. Ayrıca muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez. İyiniyetli olan davacıya karşı taraf olmadığı muvazaanın ileri sürülmesi mümkün değilse de muvazaanın tarafı olanların muvazaayı birbirlerine karşı ileri sürmeleri mümkündür.
Somut olayda muvazaalı işlemin tarafı olan davalı ..... Turizm İnş Temizlik Yemek Bilgi İşlem Mak Mob Ltd Şti‘nin, davacının K.. B..na süresi içinde başvurması halinde hak kazanacağı 4 aya kadar ücret ve diğer haklarından, davacının K.. B.. tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde hakedeceği 4 aylık brüt ücreti tutarındaki tazminat alacağından, daha açık bir anlatımla davalı Şirketin davacının iş akdinin geçersiz nedenle feshi sonucuna bağlı yasal yaptırım sonucu doğan alacağından davalı Belediye ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmelidir. (HGK."nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararı)
Bu hukuki olgu karşısında davalılar arasında muvazaa bulunması nedeniyle davacının asıl işveren K.. B..na iadesine, maddi sorumluluk açısından ise davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durum kararı temyiz eden davalı Belediyenin de hak alanını ilgilendirdiğinden , 4857 sayılı İş Kanunun 20.maddesinin 3.fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2 -Davalı K.. B.. aleyhine açılan işe iade davasının KABULÜ İLE, İşverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının davalı Kemalpaşa Belediyesine ait işyerindeki işine iadesine,
3-Davacının yasal sürede işe başvurmasına rağmen işverenin süresi içinde işe başlatmaması halinde davalılarca müştereken ve müteselsilen ödenmesi gereken tazminat miktarının fesih nedeni ve kıdemi dikkate alınarak dört aylık ücreti olarak belirlenmesine,
4- Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna,
5-Alınması gereken 27,70 TL karar harcından peşin ödenen 25,20 TL harcın mahsubu ile kalan 2,50 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazine"ye irat kaydına,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 1.500,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davacıya verilmesine,
7- Davacı tarafından yapılan 25,20 TL başvurma harcı, 25,20TL peşin harç, 3,80 TL vekalet harcı, 72,00 TL davetiye gideri, 50,00 TL tanıklık ücreti, 8,00 TL müzekkere gideri olan toplam 184,20 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davacıya verilmesine, davalı Belediye Başkanlığı"nca tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
8-Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalı Belediyeye iadesine, 11.05.2015 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.