Danıştay 10. Daire 2021/5293 Esas 2022/327 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/5293
Karar No : 2022/327

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Bakanlığı / ...
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

DAVANIN_KONUSU : Davacı tarafından, Müze ve Ören Yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönergenin 4.3. maddesinde yer alan "refakatindeki" ibaresinin kaldırılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ...tarih ve ...sayılı işlemi ile Müze ve Ören Yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönergenin 4.3. maddesinde yer alan "refakatindeki" ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ_İDDİALARI : Davacı tarafından, müze ve ören yerlerine ücretsiz giriş hakkından gazi yakınlarının, gazinin refakatinde bulunmaları halinde yararlanabileceğine ilişkin düzenlemenin hukuka aykırı olduğu, hayatını kaybeden gazilerin yakınları açısından da mağduriyet oluşturduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin ve Yönerge'de bulunan "refakatinde" ibaresinin meri mevzuata uygun olduğu, gazi yakını kimlik kartı sahiplerine müze ve ören yerine girişlerde mevzuatta herhangi bir muafiyet tanınmadığı, dava konusu düzenleme ile gazi ve yakınlarına pozitif ayrımcılık uygulandığı, ...tarih ve ...sayılı Bakan onaylı Döner Sermaye İşletmesi Yönetim Kurulu kararı ile anılan Yönergenin muhtelif hükümlerinde ve dava konusu "refakatinde" ibaresinde değişiklik yapıldığı, davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacının eşi ve çocuklarının müze ve ören yerlerine gazi yakını kimlik kartını göstermek suretiyle ücretsiz giriş yapma istekleri, davalı idare görevlilerince gazi refakatinde bulunmadıkları gerekçesiyle reddedilmiştir.
Bu olay üzerine davacı tarafından, Müze ve Ören Yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge'nin 4.3. maddesinde yer alan" refakatindeki" ibaresinin kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin davalı idarenin ...tarih ve ...sayılı işlemi ile anılan Yönerge'nin 4.3. maddesinde yer alan" refakatindeki" ibaresinin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu Müze ve Ören Yerlerine Girişlerde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge'nin 4.3. maddesinde yer alan "refakatindeki" ibaresinin, Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetim Kurulu'nun ...tarih ve ...sayılı, Bakanlık makamı onaylı kararı ile Yönergeden çıkarıldığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu "refakatindeki" ibaresinin yürürlükten kaldırılması nedeniyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine hukuki olanak bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu "refakatindeki" ibaresinin yürürlükten kaldırılması nedeniyle işin esasına geçilerek karar verilmesine olanak bulunmadığından, yargılamanın makul süre içinde yürütülmesini ve gereksiz gider yapılmamasını kapsayan usul ekonomisi ilkesi göz önüne alınarak savcı düşüncesi alınmasına gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen ...TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan kısmın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 20/01/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.


(X)-KARŞI OY :

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinde, dava dilekçelerinin, görev ve yetki, idari merci tecavüzü, ehliyet, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği belirtilmiş; "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinde de, belirtilen bu hususlarda kanuna aykırılık görülmesi durumunda verilecek kararlar açıklanmıştır.
Anılan Kanun'un 31. maddesinin 1. fıkrası ile, feragat ve kabul hallerinde uygulanması hususunda atıf yapılan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307. maddesinde davadan feragat, 308. maddesinde de davayı kabul, davaya son veren taraf işlemleri arasında sayılmıştır.
2577 sayılı Kanun'un "Tebligat ve cevap verme" başlıklı 16. maddesinde ise, dava dilekçelerinin ve eklerinin birer örneğinin davalıya, davalının vereceği savunmanın davacıya tebliğ olunacağı; davacının ikinci dilekçesinin davalıya, davalının vereceği ikinci savunmanın davacıya tebliğ edileceği; Danıştayda ilk derece mahkemesi sıfatıyla görülen davalarda savcının esas hakkındaki yazılı düşüncesinin taraflara tebliğ edileceği, tarafların tebliğden itibaren on gün içinde görüşlerini yazılı olarak bildirebilecekleri kural altına alınmış; "Dosyaların incelenmesi" başlıklı 20. maddesinde de, dosyaların tekemmül ettikten sonra karara bağlanacağı vurgulanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Danıştayda ilk derece mahkemesi sıfatıyla görülen davada, savcının yazılı düşüncesinin alınıp, taraflara tebliğ edilerek görüşlerini yazılı olarak bildirmelerine imkan tanınması suretiyle dosyanın tekemmülünün sağlanmadığı görülmektedir.
Uyuşmazlıkta; dava konusu Yönerge'nin 4.3. maddesinde yer alan "refakatindeki" ibaresinin, Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetim Kurulu'nun ...tarih ve ...sayılı Bakanlık makamı onaylı kararı ile Yönerge'den çıkarılması nedeniyle verilen "karar verilmesine yer olmadığına" dair kararın; dosyanın tekemmül süreci tamamlanmadan karar verilmesine istisnai imkan tanıyan 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinde yer alan ilk inceleme üzerine verilen kararlardan olmadığı gibi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda belirtilen davaya son veren taraf işlemlerinden olan davadan feragat veya davayı kabul neticesi verilen bir karar da olmadığı açıktır.
Bu durumda; 2577 sayılı Kanun'un 16. maddesinde öngörülen dosyanın tekemmül sürecine ilişkin açık ve kesin hüküm karşısında usul kurallarına uygun olarak dosya tekemmül ettirilerek karar verilmesi gerektiği oyuyla dosya tekemmül ettirilmeksizin verilen Daire kararına bu yönden katılmıyorum.