Danıştay 6. Daire 2019/11793 Esas 2022/817 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/11793
Karar No : 2022/817

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Doğalgaz Mühendislik İnşaat Tesisat Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) :... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Çatalca İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın yanına izinsiz hafriyat toprağı döküldüğünden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiği gerekçesiyle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca davacı şirkete 152.925,00 TL para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali talep edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K: ... sayılı kararında; davacı şirket ile İGDAŞ arasında, teknik şartnamede yer verilen "İstanbul İlinin muhtelif cadde ve sokaklarında" doğalgaz boru dağıtımı inşaatına dair 04/05/2017 tarihli "Avrupa Çelik Polietilen ve Servis Hattı İnşaat Sözleşmesi"nin imzalandığı, 28/07/2017 tarihinde düzenlenen tutanakla, adı geçen sözleşme kapsamında davacı şirket adına ve hesabına çalışan ... plakalı araçla hafriyat toprağı döküldüğünün tespit edildiği, ancak hafriyat dökümü bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi amacıyla olsa dahi, gerekli izinlerin alınmasının zorunlu olduğu, gerekli izinler alınmadan ve izin verilen yerler dışındaki alanlara hafriyat toprağı döktüğü sabit olan davacıya verilen para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Temyize konu kararda; istinaf incelemesine konu kararın ve gerekçesinin usul ve hukuka uygun olduğu, istinaf dilekçesinde ileri sürülen hususların kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek, istinaf başvrusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; yapılan iş bir hat boyunca devam ettiğinden, çıkarılan toprağın her seferinde belediyenin gösterdiği yere taşınması imkansız olduğu, ayrıca çıkan toprağın bir kısmının açılan kanalın kapatılmasında kullanıldığı, bu nedenle gün içinde uygun yerde geçici depolama yapılarak, artan toprağın gün sonunda gösterilen yere taşındığı, bu nedenle çevre kirliliğinden söz edilemeyeceği, verilen para cezasının hukuka aykırı olduğu belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Çatalca İlçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın yanına izinsiz hafriyat toprağı döküldüğünden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiği gerekçesiyle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca davacı şirkete 152.925,00 TL para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin tesis edilmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun ''Tanımlar'' başlıklı 2. maddesinde; ''Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi'' ifade edeceği, ''Kirletme yasağı'' başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ''Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.''; ''İdari nitelikli para cezaları'' başlıklı 20. maddesinin ''r'' bendinde de; ''Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.''; aynı maddenin 2. fıkrasında ise; "Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir.", hükümlerine yer verilmiş bulunmaktadır.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 8. maddesinde; İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyelerinin, büyük şehirlerde büyükşehir belediyelerinin, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin, hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla; hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle; belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle yükümlü oldukları, 13. maddesinde; hafriyat toprağı ile inşaat yıkıntı atıklarının üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında, denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılmasının yasak olduğu, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/ mahallin en büyük mülki amirlerine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlü oldukları hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda ver verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; özel veya resmi tüm kurum ve kuruluşların faaliyetleri sonucu ortaya çıkan hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarını büyükşehir belediyelerinin gösterdiği ve izin verdiği yerler dışına dökmenin yasaklandığı ve bu yöndeki bir faaliyet için gerekli izin ve belgelerin Büyükşehir Belediyesinden alınması yükümlülüğünün olduğu anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun ihlal edilip edilmediği ve ilgilisine idari para cezası verilip verilmeyeceği değerlendirmesi yapılırken, söz konusu faaliyetin bir kamu hizmetinin yerine getirilmesine yönelik olup olmadığının ve çevreyi kirletme sonucunu doğurup doğurmadığının bu faaliyetle sınırlı olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket ile İGDAŞ arasında, teknik şartnamede yer verilen "İstanbul İlinin muhtelif cadde ve sokaklarında" doğalgaz boru dağıtımı inşaatına dair 04/05/2017 tarihli "Avrupa Çelik Polietilen ve Servis Hattı İnşaat Sözleşmesi"nin imzalandığı, 28/07/2017 tarihinde düzenlenen tutanakla, adı geçen sözleşme kapsamında davacı şirket adına ve hesabına çalışan ... plakalı araçla hafriyat toprağı döküldüğünün tespit edildiği, bu hususta bir tereddütün bulunmadığı, buna karşın davacı tarafından ise, çıkarılan toprağın her seferinde belediyenin gösterdiği yere taşınmasının imkansız olduğu, ayrıca çıkan toprağın bir kısmının açılan kanalın kapatılmasında kullanıldığı, bu nedenle gün içinde uygun yerde geçici depolama yapılarak, artan toprağın gün sonunda gösterilen yere taşındığı, bu nedenle çevre kirliliğinden söz edilemeyeceğinin iddia edildiği, ayrıca bahsi geçen hafriyat toprağının daha sonra döküldüğü yerden kaldırıldığının Çatalca Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğü'nün 06/12/2017 tarihli tutanağıyla tespit edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; tarafların beyanı, dosyadaki fotoğraflar, tutanaklar ve diğer bilgi belgeler birlikte değerlendirildiğinde, her ne kadar dökümü yapılan hafriyat toprağının üstlenilen kamu işi gereği yapılan kazıdan çıkarılmış olduğu anlaşılsa da, dökümün yapıldığı yerin üstlenilen kamu işiyle ilgisinin bulunmadığı ve davacı tarafından izin alınmaksızın geçici depolama yeri olarak kullanıldığı, gerekli izinler alınmadan ve izin verilen yerler dışındaki alanlara hafriyat toprağı döktüğü sabit olan davacıya verilen para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf talebinin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 26/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, temyiz isteminin reddi ile temyize konu kararının aynen onanması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyorum.

KARŞI OY (XX):
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket ile İGDAŞ arasında, teknik şartnamede yer verilen "İstanbul İlinin muhtelif cadde ve sokaklarında" doğalgaz boru dağıtımı inşaatına dair imzalanan 04/05/2017 tarihli "Avrupa Çelik Polieetilen ve Servis Hattı İnşaat Sözleşmesi" gereğince yapılan kazı çalışması sırasında çıkarılan hafriyat toprağının izinsiz olarak döküldüğünden bahisle para cezası verildiği, bilahare söz konusu toprağın davacı tarafından kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Olayda, adı geçen ve davacı tarafından üstlenilen kamu işi kapsamı dışında döküm yapıldığına dair idare tarafından yapılan bir tespitin bulunmaması, işin mahiyeti gereği açılan kanalın kapatılmasının zaman alması nedeniyle, meskun mahallerde trafik geçişlerinin engellenmemesi gibi sebeplerden ötürü kısa süreliğine geçici depolamaya ihtiyaç duyulması ve dökümü yapılan hafriyat toprağının daha sonradan kaldırıldığı dikkate alındığında, çevre kirliliğinden bahsedilemeyeceği anlaşıldığından, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf talebinin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyorum.