MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte borçluların, icra mahkemesine başvurularında, alacaklının çekte cirosunun bulunmadığından, yetkili hamil olmadığını, çek tazminatı talep edilemeyeceğini ve faize itiraz ettiklerini ileri sürerek takibin iptalini talep ettikleri, mahkemece, alacaklı bankanın yetkili hamil olduğu, faiz itirazının yerinde olmadığı ancak çek kapsamında alınan ödeme yasağı kararı nedeniyle borçlu tarafından karşılığı bulundurulan çek bedelinin ödenmemesinden dolayı keşidecinin çek tazminatından sorumlu tutulamayacağı belirtilerek davanın kısmen kabulü ile takibin çek tazminatı yönünden iptaline karar verildiğini belirtmiş, borçlular ve alacaklı banka tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince çeki elinde bulunduran banka lehine ciro yapılmadığını, sadece ibraz işlemi yapan bankanın yetkili hamil sayılmasının mümkün olmadığını belirtilerek borçluların istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve takibin iptaline, borçluların istinaf talebi kabul edildiğinden alacaklı bankanın istinaf sebepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedildiği, bu kararın alacaklı banka tarafından temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
6102 sayılı TTK"nun 790. maddesinde; "Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro takip ederse bu son ciroyu imzalayan kimse çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır" düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Kanun"un 798. maddesine göre ise, çekin bir takas odasına ibrazı, ödeme için ibraz yerine geçer. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetmeliği"nin 14/B maddesinin ikinci fıkrasında; “Elektronik ortamda işlem yapan takas odalarında, bankalarca, muhatap bankalara fiziken ibraz edilmeyen çekler için birbirlerine vekalet vererek hesaben tesviye edilmek amacıyla işlem yapacak bankalar, Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetim Kurulu’nca hazırlanan protokolü imzalamak suretiyle bu faaliyetlere katılabilirler” hükmüne yer verilmiştir.
Somut olayda takip alacaklısı ..."nun, ibraz işlemlerini, yukarıda belirtilen yönetmelik hükmü gereği muhatap HSBC adına vekaleten yaptığı görülmektedir. Takip alacaklısı ...., aynı zamanda muhatap banka durumunda olmadığından ve çek adı geçen banka tarafından ibraz edildiğinden, takip yapan bankanın yetkili hamil olduğunun kabulü gerekir. Ayrıca çek tazminatından cirantanın sorumlu olmayacağı tartışmasızdır.
O halde, Bölge adliye mahkemesince alacaklı bankanın yetkili hamil olduğunun kabulü ile borçluların istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerekirken ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması ile takibin iptaline dair kararı isabetsizdir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesinin 13.07.2018 tarihli, 2018/879 E.- 1876 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.12.2019 gününde oy birliği ile karar verildi.