Danıştay 5. Daire 2021/10040 Esas 2022/69 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10040
Karar No : 2022/69


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kayseri İl Emniyet Müdürlüğü emrinde başpolis memuru olarak görev yapmakta iken, 09/11/2016 onay tarihli işlemle isteğiyle emekliye ayrılan davacı tarafından, olağanüstü hal kapsamında yayımlanan 686 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki liste ile rütbesinin geri alınması üzerine rütbesinin ve buna bağlı haklarının iadesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvurunun reddine ilişkin anılan Komisyonun ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; hükme esas alınabilecek nitelikte görülen Komisyon tespitleri ve davacı ile ilgili ceza yargılamasında elde edilen deliller birlikte dikkate alındığında, davacının, FETÖ/PDY terör örgütü ile en az irtibat derecesinde bağının olduğu sonucuna varıldığından, davacının başvurusunun reddine dair Komisyon kararında hukuka aykırılık görülmemiştir. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ceza yargılamasında hakkında verilmiş olan kararın esas alınamayacağı, zira, hakkındaki kararın henüz kesinleşmemiş olduğu, masumiyet karinesinin, kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin, ayrımcılık yasağının ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiği belirtilerek, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yaptığı istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; davacının temyiz iddiaları 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirine uymadığından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ: Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 334. maddesi uyarınca adli yardım talebi İdare Mahkemesince kabul edilmiş olan davacının, aynı Kanun'un 335. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder." düzenlemesi gereğince temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, son olarak Kayseri İl Emniyet Müdürlüğü emrinde başpolis memuru olarak görev yapmakta iken, 09/11/2016 onay tarihli işlemle isteğiyle emekliye ayrılmıştır. Emekliye ayrılan davacının daha sonra rütbesi, olağanüstü hal kapsamında 07/02/2017 tarih ve 29972 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 686 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek-4 sayılı listesinde ismine yer verilmek suretiyle geri alınmıştır.
Davacı tarafından, rütbesinin ve buna bağlı haklarının iadesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunulmuş ve davacının bu başvurusu anılan Komisyonun 22/01/2019 tarih ve 2019/3917 sayılı işlemiyle reddedilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, iptal davalarının; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olduğu belirtilmiş; 3. maddesinde; idari davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış dilekçelerle açılması, dilekçelerde, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterilmesi, dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örneklerinin dava dilekçesine eklenmesi, dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olması gerektiği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un 15. maddesinin 1/d fıkrasında, 3. maddeye uygun olmayan dava dilekçelerinin otuz gün içinde uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere reddedileceği; 5. fıkrasında ise, 1. fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı Kanun'un sistematiği dikkate alındığında, pek çok düzenleme bakımından "dava konusu"nun temel alındığı (idari dava türleri, görev ve yetki kuralları, dava açma sürelerine ilişkin kurallar vb. gibi) ve dava konusunun net olarak belirlenmesinin uyuşmazlığın çözümü için yapılması gereken ilk ve en önemli tespit olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Temyiz istemine konu uyuşmazlık bu çerçevede ele alındığında; dava dosyasında mevcut bulunan dava konusu işlem, davacıya ait hizmet cetveli ile tüm bilgi ve belgeler bir arada incelendiğinde, davacının, son olarak Kayseri İl Emniyet Müdürlüğü emrinde başpolis memuru olarak görev yapmakta iken kendi isteğiyle 09/11/2016 onay tarihli işlemle emekliye ayrıldığı, emekliye ayrıldıktan sonra ise 07/02/2017 tarih ve 29972 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 686 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek-4 sayılı listesinde ismine yer verilmek suretiyle rütbesinin geri alındığı, bunun üzerine davacı tarafından rütbesinin ve buna bağlı haklarının iadesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunulduğu ve davacının bu başvurusunun anılan Komisyonun 22/01/2019 tarih ve 2019/3917 sayılı işlemiyle reddedildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu başvurunun reddedilmesi üzerine davacı tarafından, dava dilekçesinin "Davanın Konusu" ve "Netice-i Talep" başlıklı kısımlarında da açıkça "Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunun 22/01/2019 tarih ve 2019/3917 sayılı işleminin iptalinin" istenildiği belirtilerek temyizen incelenmekte olan işbu davanın açıldığı, bunun yanında dava dilekçesi içeriğinde davacının, 686 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 1. maddesi ile memuriyetten çıkarıldığına ve göreve iadesi talebiyle OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvuruda bulunduğuna yönelik açıklamalara da yer verdiği görülmektedir. Dolayısıyla, her ne kadar davacı tarafından dava dilekçesi ile istinaf ve temyiz başvuru dilekçeleri içeriğinde dava konusu işlem farklı nitelenmiş ise de, söz konusu dilekçelerde Komisyon'un 22/01/2019 tarih ve 2019/3917 sayılı işleminin iptalinin istenildiği ve anılan işlem incelendiğinde de uyuşmazlığın daha önce kendi isteğiyle kurumundan emekli olan davacının KHK eki liste ile rütbesinin geri alınmasından kaynaklandığı tartışmasızdır.
Bu kapsamda, uyuşmazlığı inceleyen İdare Mahkemesince dava konusu işlem ve dava dilekçesindeki istem ile uyumlu olacak şekilde uyuşmazlığın, davacının 686 sayılı KHK ile rütbesinin geri alınmasından kaynaklandığı tespit edilerek işlemin hukuki denetiminin gerçekleştirildiği ve davanın karara bağlandığı görülmüştür.
Ancak, gelinen aşamada davacının istinaf başvurusunu inceleyen Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesince, davanın konusunun, davacının 686 sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılmasından kaynaklandığının belirtildiği ve karar içeriğinde de bu çerçevede açıklamalara yer verilmek suretiyle istinaf isteminin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesince, dava dosyasında mevcut bilgi-belgelerden hareketle dava konusu işlemle uyumlu olacak şekilde davanın konusunun doğru şekilde ele alınarak bir karar verilmesi gerekirken, davanın konusunda hataya düşülerek gerçekleştirilen istinaf incelemesi neticesinde verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının 686 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki liste ile rütbesinin geri alınmasından kaynaklanan ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinde tahdidi olarak sayılan temyiz edilebilecek konular arasında yer almadığı anlaşılan iş bu uyuşmazlığın istinaf incelemesinden geçmek suretiyle kesinleşeceği açık olup, Bölge İdare Mahkemesince bozma kararı üzerine yeniden yapılacak yargılamada bu hususun da dikkate alınması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 27/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.