Danıştay 3. Daire 2021/3179 Esas 2022/178 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/3179
Karar No : 2022/178


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Ulaştırma ve Lojistik Hizmetleri Anonim Şirketi
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, faturasız satış yapmak suretiyle bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı yolunda saptamalar içeren vergi tekniği raporu doğrultusunda düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca 2014 yılının Ocak ila Eylül dönemleri için salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı şirket hakkında sahte belge düzenleme yönünden yapılan inceleme sonucunda düzenlenen vergi tekniği raporunda bu fiilin varlığının tespit edilemediği, söz konusu raporun tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında matrah artırımında bulunabileceğine ilişkin yazının tebliği üzerine davacı tarafından belirtilen süre içerisinde tarhiyatın ilgili bulunduğu dönem için matrah artırım talebinde bulunduğu, bu talebin kabulü üzerine ödeme planı düzenlendiği ve taksitlerin süresinde ödendiğinin anlaşıldığı olayda, usulüne uygun olarak yapılan ve vergi dairesi tarafından kabul edilerek ödeme planına bağlanan matrah artırım talebi dikkate alınmaksızın yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu vergi ve cezalar kaldırılmıştır.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: Elektronik ortamda 14/08/2019 tarihinde tebliğ tebliğ edilen ihbarnamelere konu vergi ve cezalara karşı 30 günlük yasal süre geçirildikten sonra 27/11/2019 tarihinde açılan davanın süresinde olmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile Vergi Mahkemesi kararı kaldırılarak dava süre yönünden reddedilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu vergi ve ceza ihbarnamelerinin tebliği üzerine 30 günlük yasal dava açma süresi içerisinde davalı idareye başvurarak 7143 sayılı Kanun kapsamında matrah artırımında bulunmaları nedeniyle tarhiyatların terkin edilmesinin istendiği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesi kapsamında yapılan bu başvurunun dava açma süresini durduracağı, vergi dairesinin söz konusu talebin reddine dair yazısının tebliği üzerine kalan süre içerisinde görülmekte olan davanın açıldığı, bu nedenle davanın süre yönünden reddedilmesinin usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, 14/08/2019 tarihinde elektronik ortamda tebliğ edilen vergi ve ceza ihbarnameleri ile davacı adına 2014 yılının Ocak ila Eylül dönemleri için bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı ve aynı yıl için 213 sayılı Kanun'un 353. maddesinin 1. bendi gereğince özel usulsüzlük cezası kesildiği, davacı tarafından 19/08/2019 tarihinde vergi dairesi kayıtlarına giren yazı ile ilgili dönemler için 7143 saylı Kanun kapsamında katma değer vergisi yönünden matrah artırımında bulunulması nedeniyle söz konusu vergi ve cezaların terkin edilmesinin talep edildiği, davalı idarenin 30/10/2019 yazısı ile bu talebin reddedildiği ve 04/11/2019 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, davacı tarafından 27/11/2019 tarihinde söz konusu vergi ve cezaların kaldırılması ve davalı idarenin 30/10/2019 tarihli terkin talebinin reddi işleminin iptali talebiyle iki ayrı dava açıldığı anlaşılmıştır.
Davanın süre yönünden reddine ilişkin Vergi Dava Dairesi kararı üzerine davalı idare tarafından, aynı konuya ilişkin söz konusu iki davada mahkemelerce farklı hükümler verildiğinden bahisle 2577 sayılı Kanunun 29. maddesi gereğince açıklama talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin 1. fıkrasında dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve İdare Mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu, 11. maddesinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı kural altına alınmıştır. Sözü edilen maddenin 4'üncü fıkrasında yer alan "Bu madde hükümleri, vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümlerin tarh, tahakkuk ve tahsilinden ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda uygulanmaz" hükmü 18.6.1994 gün ve 21964 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4001 sayılı Kanunun 6'ncı maddesi ile 18.6.1994 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda değinilen 4001 sayılı Kanun'un anılan 6. maddesinin gerekçesinde, vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümlerin tarh, tahakkuk ve tahsili ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda, idari davaya konu olacak işlemlere karşı mevcut hükümlere göre dava açılmadan önce idari makamlara başvurulmasının mümkün bulunmadığı, başvuru yapılması dava süresini durdurmadığı için daha sonra açılan davaların süreden reddedildiği, bu sebeple çoğu zaman hak kayıplarına neden olunduğu, gerek bu gibi haksızlıkların ortadan kaldırılması ve gerekse dava yoluna başvurulmadan idareye yapılacak başvuru yoluyla uyuşmazlıkların çözümlenmesinin sağlanmasının, dava sayısını azaltma yönünden yapacağı olumlu etki göz önüne alınarak, söz konusu fıkranın yürürlükten kaldırıldığı belirtilmiştir.
Buna göre; 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesinin 4. fıkrasının yürürlükten kaldırılmasıyla güdülen amacın, tıpkı diğer idari işlemlerde olduğu gibi, tarh, tahakkuk ve tahsil işlemleriyle karşılaşan yükümlülere, bu işlemlerin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması için dava açma süresi içinde idareye başvuru yolunu açmak, bu başvuru ile dava açma süresini durdurmak ve böylece uyuşmazlıkların, dava aşamasına gelmeden, idari süreç içerisinde yeniden incelenip halledilmesi olduğu anlaşılmaktadır.
Sözü edilen hukuki durum karşısında; davacı adına yapılan tarhiyatın kaldırılması için doğrudan dava açılabileceği gibi, anılan Kanun'un 11. maddesine göre, tarhiyatın kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Belirtilen koşullara uygun olarak yapılan başvurular üzerine tesis edilen olumsuz işlemlere karşı ise, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesinde öngörülen esaslara uyulmak şartıyla, idari yargı mercilerine müracaat edilebileceği tabiidir.
Dava konusu vergi ve cezalara ilişkin ihbarnamelerin 14/08/2019 tarihinde tebliğ edildiği, bu tarihten başlayan otuz (30) günlük dava açma süresinin; 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında vergi ve cezaların kaldırılması için vergi dairesi müdürlüğüne 19/08/2019 tarihinde yapılan başvuru nedeniyle durduğu ve bu başvuru üzerine vergi dairesi müdürlüğünce düzenlenen 30/10/2019 tarihli yazının davacıya tebliğ edildiği 04/11/2019 tarihinden itibaren duran dava açma süresinin yeniden işlediği, buna göre görülmekte olan davanın 04/11/2019 tarihinden itibaren kalan 26 günlük sürenin dolduğu 30/11/2019 tarihinden önce açıldığı anlaşıldığından istinaf başvurusunu kabul ederek davayı yazılı gerekçeyle süre yönünden reddeden Vergi Dava Dairesi kararının bozulması gerekmiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının BOZULMASINA, 27/01/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.