Danıştay 6. Daire 2018/871 Esas 2022/974 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/871
Karar No : 2022/974

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR):
1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- ..
… Mirasçıları
8- …
9- …
10- …
VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Aliağa ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın imar planında "Sosyal ve Kültürel Tesis" alanı olarak belirlenmesine rağmen kamulaştırılmaması nedeniyle taşınmazın bedeli 300.000,00-TL ve taşınmazın kullanılamaması nedeniyle 20.000,00-TL olmak üzere toplam 320.000,00-TL'nin, haksız el atma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 1/1000 ölçekli imar planında sosyal kültürel tesis alanında kalan taşınmazda ne gibi yapılar yapılabileceği, davacılar tarafından yapılaşma imkanının bulunup bulunmadığı ve davacılara inşaat yapma hakkının tanınıp tanınmayacağı hususlarının açığa kavuşturulması için yapılan 16/11/2016 tarihli ara kararına, idarece verilen cevapta, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 14. maddesinde belirtilen yapıların özel şahıslar tarafından da yapılabileceğinin belirtildiği, ayrıca Aliağa Belediyesinin … tarih ve … sayılı yazısında, parselin üç tarafındaki yollardan 5'er metre ve tek cepheden 10 metre çekme mesafesi bırakılmak kaydıyla yapılaşmanın mümkün olduğu bildirildiğinden; uygulama imar planında sosyal kültürel tesis alanında kalan uyuşmazlık konusu taşınmazda özel şahıslar tarafından da kullanım amacına uygun yapı yapılabileceği, bu kapsamda, taşınmazında kütüphane, sergi salonu, müze, sinema ve tiyatro, kreş, anaokulu, kurs, yurt, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, yaşlı ve engelli bakımevi, rehabilitasyon merkezi, kadın ve çocuk sığınma evi, şefkat evleri gibi tesisler yapma imkanı bulunan davacıların mülkiyetten kaynaklı tasarruf haklarının kısıtlanmadığından, maliki oldukları taşınmazda mülkiyetten kaynaklı tasarruf hakkı kısıtlanmayan davacıların tazmini gereken bir zararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu taşınmaza davalı idare tarafından park yapıldığından fiili el atma olduğu, Mahkemece bu hususun araştırılmadığı, eksik inceleme ile verilen kararın usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının davacının 20.000,00-TL değerindeki istinaf istemi yönünden eksik hüküm nedeniyle bozulması, kamulaştırılmama nedeniyle tazminat istemi yönünden ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir ili, Aliağa ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın imar planında "Sosyal ve Kültürel Tesis" alanı olarak belirlenmesine rağmen kamulaştırılmaması nedeniyle taşınmazın bedeli 300.000,00-TL ve taşınmazın kullanılamaması nedeniyle 20.000,00-TL olmak üzere toplam 320.000,00-TL'nin, haksız el atma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu mahkeme kararının; dava konusu taşınmazın kamulaştırılmaması nedeniyle talep edilen tazminat isteminin reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Temyize konu mahkeme kararının; davacı tarafından talep edilen, taşınmazın kullanılamaması nedeniyle 20.000,00-TL tazminata (ecrimisil istemi) ilişkin kısmına gelince;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Taleple bağlılık ilkesi" başlıklı 26.maddesinde; "Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre talep sonucundan daha azına karar verebilir." "Hakimin, tarafların talebiyle bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmüne yer verilmiştir.
Dava dilekçesinde, dava konusu taşınmazın kullanılamaması nedeniyle 20.000,00-TL tazminat (ecrimisil) talep edilmesine rağmen İdare Mahkemesince bu husus hakkında ayrıca inceleme yapılmadığı ve hüküm kurulmadığı görülmektedir.
Usul hukukunun en temel ilkelerinden biri olan "taleple bağlılık ilkesi" uyarınca, idari yargı mercilerinde açılan davalarda; Mahkemelerin, davacının istemi ile bağlı olduğu ve istemi genişletecek veya daraltacak biçimde karar veremeyeceği açıktır.
Bu durumda; davacı tarafından talep edilen dava konusu taşınmazın kamulaştırılmaması nedeniyle 20.000,00-TL tazminata (ecrimisil istemi) ilişkin kısmı yönünden İdare Mahkemesince hukuki inceleme yapılmadığı anlaşıldığından, bu kısım yönünden davanın reddine ilişkin kararın, istinaf isteminin reddine dair Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının dava konusu taşınmazın kamulaştırılmaması nedeniyle talep edilen tazminat isteminin reddine ilişkin kısmının ONANMASINA, 20.000,00-TL'lik tazminat (ecrimisil) istemi kısmının ise BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 02/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının aynen onanması gerektiği görüşüyle kararın bozulması yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.