Danıştay 9. Daire 2020/2406 Esas 2022/155 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/2406
Karar No : 2022/155

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Vergi Dairesi Müdürlüğü-...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacının ortağı olduğu adi ortaklık adına,sahte fatura düzenlediği yolunda hazırlanan vergi tekniği raporunu esas alan takdir komisyonu kararına dayanılarak 2013/Haziran-Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ve dayanağı takdir komisyonu kararlarının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; dava konusu vergi ve cezalara dayanak teşkil eden ...hakkında düzenlenen ...tarih ve ...sayılı vergi tekniği raporunda yer alan tespitlerin değerlendirilmesinden, davacının sahte fatura organizasyonunda yer aldığının somut olarak ortaya konulamadığı, mevcut tespitlerin davacının adi ortaklığa dahil olduğunu ispatlamaya yeterli olmadığı sonucuna ulaşıldığı, dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatlarında hukuka uyarlık bulunmadığı; takdir komisyonu kararlarının iptaline ilişkin olarak, bu kararların niteliği itibariyle yapılacak tarhiyata yönelik hazırlık işlemi olduğu, bu nedenle tek başına icrai nitelik taşıyan ve yürütülmesi gereken bir işlem olduğundan söz edilemeyeceği, söz konusu kararların idari davaya konu edilmesi mümkün olmadığından takdir komisyonu kararlarının kaldırılması talebinin incelenmeksizin reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen incelenmeksizin reddine; dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatlarının kaldırılmasına,takdir komisyonu kararlarının iptali isteminin ise incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 44. maddesinde, katma değer vergisinin genel kural olarak vergi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunacağı, bu genel kuralın uygulanmasına imkan görülmeyen istisnai durumlarda tarhiyatın muhatabının kimler olacağının anılan maddede iki bent halinde ayrıca düzenlendiği, buna göre katma değer vergisi mükellefi bir adi ortaklık ise verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi birinin tarhiyata muhatap olacağı; zira, katma değer vergisinde, adi ortaklık müstakil bir birim ve mükellef olsa da ortaklığın ayrı tüzel kişiliği bulunmadığından, vergi borcuna muhatap olma ve borcu ödeme mükellefiyetinin ortaklara düştüğü; uyuşmazlıkta, müteselsil sorumlu olan ortaklardan herhangi biri adına düzenlenmesi gerekirken, adi ortaklık adına ihbarname düzenlenmesi, anılan Kanun'un 44. maddesine uygun düşmediğinden, dava konusu tarhiyatlarda yasal isabet görülmediği, istinafa konu mahkeme kararının sonucu itibariyle yerinde olduğu gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Katma Değer Vergisi Uygulama Tebliği kapsamında adi ortaklıkların bağımsız işletme birimleri olarak ayrı mükellefiyete sahip olacakları,adi ortaklık adına yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:
Davacının ortağı olduğu adi ortaklık adına,sahte fatura düzenlediği yolunda hazırlanan vergi tekniği raporunu esas alan takdir komisyonu kararına dayanılarak 2013/Haziran-Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ve dayanağı takdir komisyonu kararlarının kaldırılması istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
Türk Borçlar Kanunu'nun 620. maddesinde, adi ortaklık sözleşmesinin, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşme olduğu ve bir ortaklık, kanunla düzenlenmiş ortaklıkların ayırt edici niteliklerini taşımıyorsa, bu bölüm hükümlerine tabi adi ortaklık sayılacağı, 638. maddesinin 3. fıkrasında, ortakların, birlikte veya bir temsilci aracılığı ile bir üçüncü kişiye karşı, ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçlardan, aksi kararlaştırılmamışsa, müteselsilen sorumlu olacakları düzenlenmiş; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 8/a. maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, bu işleri yapanların katma değer vergisinin mükellefi olduğu; 44. maddesinde de katma değer vergisinin, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzelkişiler adına tarh olunacağı, şu kadar ki: adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi birinin tarhiyata muhatap tutulacağı kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan maddelerin birlikte değerlendirilmesinden, adi ortaklıklarda mal teslimi ve hizmet ifası adi ortaklık tarafından yapıldığından, katma değer vergisinin mükellefi adi ortaklık olacak, beyanname ortaklık adına düzenlenecek, ortaklardan birisi tarafından imzalanmak suretiyle vergi dairesine verilecek, ancak verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri tarhiyata muhatap tutulabilecektir. Aynı zamanda adi ortaklıklar Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen bütün mükellefiyetleri yerine getirmek zorundadırlar. Bu açıdan, Kanun'un belirtmiş olduğu belge düzenine uymaları, yani, fatura, gider pusulası gibi belgeleri bastırmaları, defter tutmaları, kullandıkları defter ve belgeleri zamanaşımı süresi içinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir.
Bu durumda, vergi mükellefi olan adi ortaklık adına, mükellefi olduğu vergilerin takibi amacıyla vergi-ceza ihbarnamesi düzenlenebileceğinden, işin esası incelenmek suretiyle karar verilmesi gerekirken, ortaklık adına vergi-ceza ihbarnamesi düzenlenemeyeceği, istinafa konu mahkeme kararının sonucu itibariyle yerinde olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu belirtilen gerekçeyle reddeden Bölge İdaresi Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Ayrıca; olayda, dava konusu vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine ilişkin ihbarnamelerin davacının da ortağı olduğu ...Adi Ortaklığı adına düzenlendiği,davanın ise davacının kendi adına vekalet verdiği vekil tarafından davacı adına açıldığı, dava dilekçesinde de davanın ortaklık adına değil davacı adına açıldığının belirtildiği görülmüş olup davacının dava konusu tarhiyatlara karşı dava açma ehliyetinin olup olmadığı hususunun da değerlendirilerek sonucuna göre karar verileceği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolundaki ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 02/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.