Danıştay 4. Daire 2018/1403 Esas 2022/472 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/1403
Karar No : 2022/472

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Vergi Dairesi Başkanlığı
(...Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, 2010 yılında beyan ettiği hasılat tutarı ile katma değer vergisi kümülatif matrah toplamı arasında uyumsuzluk bulunduğundan bahisle takdir komisyonu kararına istinaden 2010 yılı için re'sen tarh edilen gelir vergisi ve bir kat kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacı tarafından 2010 yılı içinde mal sahiplerine yapılan daire teslimlerinden dolayı katma değer vergisi düzeltme beyannamelerinin verildiği, mal sahiplerine yapılan daire teslimleri aynı zamanda maliyet olduğundan ve gelir olarak yazıldığında gider olarak da yazılacağından matrah farkı çıkmayacağı için yıllık gelir vergisi beyanının düzeltilmesine gerek duyulmadığı, davalı idarece katma değer vergisi kümülatif matrah toplamı ile yıllık hasılat beyanı arasında uyumsuzluk olduğunun tespit edilmesi üzerine, davacının söz konusu matrah farkının re'sen takdir edilmesi amacıyla takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir komisyonu kararına istinaden dava konusu cezalı tarhiyatın yapıldığı, matrah farkının, davacının uyuşmazlık konusu döneme ilişkin katma değer vergisi ve düzeltilmiş katma değer vergisi beyannamelerinden kaynaklandığı anlaşılmakta ise de, takdir komisyonu kararında bunlara yer verilmediği, dolayısıyla herhangi bir araştırma ve inceleme içermeyen, kalıplaşmış, dayanaksız ifadeler kullanılmak suretiyle eksik incelemeye dayalı olarak, komisyonca belirlenen matrah üzerinden yapılan dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Takdir komisyonunca gerekli ve yeterli inceleme yapılarak takdir edilen matrah üzerinden yapılan cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.
TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 02/02/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Müteahhitlik faaliyetiyle iştigal eden davacı adına, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca arsa sahiplerine düzenlediği faturalar içeriği katma değer vergilerini ilgili dönem beyannamesinde beyan ettiği halde, söz konusu faturalardaki tutarı gelir olarak beyan etmediğinden bahisle 2010 yılı için takdir komisyonu kararına istinaden re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı gelir vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Vergi Dava Dairesi kararı davalı idarece temyiz edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanca ilişkin hükümleri çerçevesinde elde edilen ticari kazancın vergilendirilmesinde safi kazanç esası geçerlidir. Buna göre kanun kapsamına giren bir gelir elde edildiğinde yine Kanunda gösterilen gider ve maliyetin safi kazançtan indirilmesi, edilmeyenlerin de ilave edilmesi gerekmektedir. Kazanç ile gider ve maliyetlerin ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda yer verilen belgelerle tevsiki şarttır.
Arsa karşılığı inşaat işlerinde KDV açısından ise durum şöyledir: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/1'inci maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu, 2/5'inci maddesine göre, trampanın iki ayrı teslim olduğu, 27'nci maddesine göre, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu hüküm altına alınmış; 30 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 26/4/2014 tarih ve 28983 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan KDV Uygulama Genel Tebliği'nde arsa karşılığı inşaat işinde iki ayrı teslimin söz konusu olduğu, bunlardan birincisinin, arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi; ikincisinin ise müteahhit tarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya işyeri teslimi olduğu, karşılıklı olarak gerçekleşen bu teslimlerden arsa sahibi tarafından müteahhide arsa tesliminde arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımını mutat ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, konut veya işyeri karşılığı müteahhide yapılan bu arsa tesliminin KDV'ye tabi olduğu, ancak arsa sahibinin, gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde, arızi bir faaliyet olarak arsasını daire veya işyeri karşılığında müteahhide tesliminde vergi uygulanmayacağı, müteahhit tarafından arsa sahibine konut veya işyeri tesliminde ise müteahhit tarafından arsa sahibine arsanın karşılığı olarak yapılan teslimlerde, emsal bedel üzerinden KDV uygulanacağı düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuata göre arsa karşılığı inşaat işlerinde iki ayrı teslim olması nedeniyle her bir teslim karşılığında belge düzenlenmesi gerekmektedir. Arsa tesliminde arsanın emsal bedeli üzerinden belge düzenlenip (fatura veya gider makbuzu) müteahhidin maliyetine intikal ettirilmesi, arsa malikine teslimlerde ise maliyet bedeli üzerinden fatura kesilerek yine müteahhidin hasılatına kaydedilmesi gerekmektedir. İnşa edilen konut veya işyerinin maliyeti zaten müteahhidin kayıtlarında yer aldığından müteahhide kalan değerlerin satışı sonucu oluşan hasılata bağlı olarak vergilendirme (gelir/kurumlar vergisi) işleminin yapılacağı izahtan varestedir.
Uyuşmazlıkta, davacının arsa bedelini maliyetlerine yansıtıp yansıtmadığının ortaya konulmadığı anlaşıldığından, KDV için düzenlenen belgeden hareketle bu belgelerde yer alan tutarları hasılatına kaydetmediğinden bahisle yapılan vergi ziyaı cezalı gelir vergisi tarhiyatında hukuka uyarlık, söz konusu cezalı tarhiyatı kaldıran Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Vergi Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği görüşüyle, Dairemiz kararına katılmıyorum.