Danıştay 7. Daire 2018/1145 Esas 2022/369 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1145
Karar No : 2022/369

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Makine Dış Ticaret İthalat ve İhracat Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı ihracat beyannamesi muhteviyatı eşyaların Tunus yerine Libya'ya gönderildiğinin tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin olay tarihinde yürürlükte olan şekli uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 2. fıkrasında öngörülen para cezasının eşyanın ihracının düzenleyici işlemle yasaklanması durumunda uygulanabileceği, 21/06/2011 tarih ve 2011/2001 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 2011/2001 sayılı Karar'ın 2. maddesinin yasaklama içermediği, tavsiye niteliğinde olduğu, bu haliyle davaya konu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde yürürlüğe konulan 2011/2001 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca Libya'ya silah ve bununla ilgili her türlü malzemenin satışının izne tabi olduğu, davacı tarafından ihracı gerçekleştirilen ürünlerin başka bir ülkeye gideceği beyan edilmiş olmasına rağmen, Libya'ya gönderildiğinin tespit edilmesi üzerine tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına tescilli ihracat beyannamesi muhteviyatı eşyanın Libya'ya gönderildiğinin tespiti üzerine benzer olaylarda Gümrük Müdürlüklerine gönderilen Dışişleri Bakanlığı yazısıyla, anılan ülkeye yapılacak tüm silah, mühimmat ve benzeri malzeme ihracının, ancak malzemenin son kullanıcısı ile kullanım amacının açıkça belirtildiği bir belge beraberinde Birleşmiş Milletler Libya Yaptırımlar Komitesi'nin onay sürecinden geçirilmesi suretiyle gerçekleştirilmesinin mümkün olduğu ve davacının ihraç etmek istediği silah ve mühimmat cinsi eşya ihracatının da aynı prosedüre tabi tutulması zorunluluğu bulunduğunun bildirilmesi nedeniyle, yurt içinden alınacak izin yazılarının ibrazı gerektiğinden, izinsiz ihracat yapan davacı hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin olay tarihinde yürürlükte olan şekli uyarınca para cezası kararı alınmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin olay tarihinde yürürlükte olan şeklinde; eşyanın ihracı, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrüklenmiş değeri kadar idari para cezası verileceği hükme bağlanmış; söz konusu hüküm, 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle, eşyanın ihracı, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, gümrüklenmiş değerinin onda biri kadar idari para cezası verileceği şeklinde değiştirilerek 07/11/2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
21/06/2011 tarih ve 2011/2001 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karar'ın 1. maddesinde, ilgili kurum ve kuruluşların, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 1970 ve 1973 sayılı kararlarının ülkemiz bakımından gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla, bu Kararda belirtilen hususları uygulamakla yükümlü olduğu; 2. maddesinin 1. bendinde ise, silah ve bununla irtibatlı her türlü malzemenin (Ek-1'de belirtilen malzemeler hariç) Türkiye'den veya Türkiye üzerinden yahut Türk vatandaşları tarafından ya da Türk bayraklı deniz ve hava araçlarıyla Libya'ya doğrudan ya da dolaylı olarak tedarik, satış ve transferini engellemeye yönelik tedbirlerin süratle alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
Uluslararası ticarette malların tesliminin nerede yapılacağı, masrafların kim tarafından karşılanacağı ya da nasıl paylaşılacağı, sigorta ve taşıma sözleşmelerinin yapılıp yapılmayacağı gibi alıcı ve satıcının yükümlülüklerinin belirlendiği Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) tarafından yayımlanan ve sözleşme serbestisi içinde alıcı ve satıcı tarafından kararlaştırılabilen INCOTERMS (International Commercial Terms-Uluslararası Ticari Terimler), alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmelerde kullanılan, alıcı ve satıcının sorumluluklarını gösteren uluslararası kabul görmüş kurallar bütünüdür. 2010 yılında ICC tarafından yayımlanan INCOTERMS kurallarına göre, uluslararası ticarette 11 teslim şekli bulunmaktadır. Bunlar; tüm taşıma türlerini kapsayan EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP, deniz ve içsu taşımalarına özgü FAS, FOB, CFR, CIF şeklinde iki sınıfa ayrılmakta olup, uyulması zorunlu olmamakla beraber sözleşmelerde kararlaştırılması halinde taraflarca uygulanması gereken kurallardır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davaya konu ihracat beyannamesinin teslim şeklinin EXW (tüm masraf ve riskler ithalatçıya ait olmak üzere eşyanın ihracatçının depo ya da fabrikası gibi belirlenen yerde teslimi şeklinde gerçekleşen ihracatçının iş yerinde teslim) olduğu görüldüğünden, eşyayı işyerinde alıcıya teslim eden davacının eşyanın beyan edilenden başka bir ülkeye taşınmasından dolayı sorumluluğunun bulunduğundan bahsetmek mümkün olmayacaktır. Diğer yandan, Dairemizin E:2018/1130 esasına kayıtlı dosyasında bulunan … tarih ve … sayılı gümrük soruşturma raporunun incelenmesinden, Libya'ya yapılan ihracatın davacının bilgisi dahilinde olduğuna ilişkin olarak yapılmış somut ve yeterli tespit bulunmadığının anlaşılması karşısında, olayda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde öngörülen ceza kesme koşullarının oluşmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, açıklanan gerekçeyle dava konusu işlemin iptali gerekirken, yukarıda belirtilen gerekçeyle verilen temyize konu kararda sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1…. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 02/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.