Danıştay 6. Daire 2019/17681 Esas 2022/1377 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17681
Karar No : 2022/1377


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının mimar-proje ve uygulama denetçisi olarak görev yaptığı … Yapı Denetim Limited Şirketi'nin denetim sorumluluğunda bulunan … , … ve … YİBF nolu yapıların 4708 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda denetlenmediği ve anılan şirkete Kanunun 8. maddesi uyarınca idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle denetçi belgesinin iptali ile 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kaydının tutulmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dava konusu işlemin 4708 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca tesis edildiği, söz konusu maddede 23.04.2015 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde yapılan değişiklik ile somut olay açısından daha ağır yaptırımların getirildiği, denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgelerinin iptal edileceğine dair hükme yer verilmediği gibi faaliyetten men cezasının da üç yıl olarak belirlendiği, mülga Kanun maddesinde geçici durdurma ve bir yıla kadar faaliyetten men cezası verileceğinin öngörüldüğü dikkate alındığında ve dava konusu aykırı fillerin işlendiği tarihin 23.04.2015 tarihinden önce gerçekleştiğinin anlaşılması karşısında, cezai yaptırımlara ilişkin mevzuatta yapılan değişikliklerde lehe olan hükümlerin ilgililer hakkında uygulanmasının gerektiği, bu durumun hukuk devleti ilkesinin bir gereği olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyiz edilen kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu edilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının, belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının mimar-proje ve uygulama denetçisi olarak görev yaptığı … Yapı Denetim Limited Şirketi'nin denetim sorumluluğunda bulunan … , … ve … YİBF nolu yapıların 4708 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda denetlenmediği ve anılan şirkete Kanunun 8. maddesi uyarınca idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle denetçi belgesinin iptali ile 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kaydının tutulmasına ilişkin 25/03/2017 tarih ve 30018 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan … tarih ve … sayılı davalı idare işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşları ve görevleri" başlıklı 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde, "Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek" ve (g) bendinde, "Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek" yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı Kanun'un "İdari müeyyideler ve teminat" başlıklı 8. maddesinin 8. fıkrasında yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ile iptal edileceği, bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerin, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacağı ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamayacağı düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Elazığ İli, Merkez İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parsel üzerinde 5 bloktan oluşan (A,B,C,D,E) inşaat işinin yapı denetiminin davacının görev yaptığı … Yapı Denetim Ltd. Şti. tarafından üstlenildiği, yerinde yapılan inceleme sonucunda, … ada, … sayılı parselde bulunan … YİBF numaralı yapı nedeniyle düzenlenen … tarih ve … sayılı teknik inceleme raporunun esas alınması suretiyle Elazığ İl Yapı Denetim Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile yapılan teklif üzerine, … tarih ve … sayılı işlem ile "bodrum kat dış cephe 5 cm XPS ısı yalıtım imalatı projesinde olmasına rağmen yerinde yapıldığı" gerekçesiyle 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 8. maddesi uyarınca 30.387,14 TL para cezası verildiği, söz konusu aykırılığın ısı yalıtımı uygunluk raporunun tanzim edildiği tarih ile denetim yapılan tarihe kadar devam ettiğinin belirtildiği (01.10.2013-17.06.2015); … ada, … sayılı parsel üzerinde bulunan 810652 YİBF numaralı yapı nedeniyle düzenlenen … tarih ve … sayılı teknik inceleme raporunun esas alınması suretiyle Elazığ İl Yapı Denetim Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile yapılan teklif üzerine, … tarih ve … sayılı işlem ile "bodrum kat dış cephe 5 cm XPS ısı yalıtım imalatı projesinde olmasına rağmen yerinde yapıldığı" gerekçesi ile 25.726,32 TL para cezası verildiği, söz konusu aykırılığın ısı yalıtımı uygunluk raporunun tanzim edildiği tarih ile denetim yapılan tarihe kadar devam ettiğinin belirtildiği (05.05.2014-17.06.2015); … ada, … sayılı parselde bulunan … YİBF numaralı yapı nedeniyle düzenlenen … tarih ve … sayılı teknik inceleme raporunun esas alınması suretiyle de Elazığ İl Yapı Denetim Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile yapılan teklif üzerine, … tarih ve … sayılı işlem ile "bodrum kat dış cephe 5 cm XPS ısı yalıtım imalatı projesinde olmasına rağmen yerinde yapıldığı" gerekçesiyle 20.341,26 TL para cezası verildiği, söz konusu aykırılığın ısı yalıtımı uygunluk raporunun tanzim edildiği tarih ile denetim yapılan tarihe kadar devam ettiğinin belirtildiği (17.12.2012-17.06.2015), izleyen süreçte anılan şirkete Kanunun 8. maddesi uyarınca idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle denetçi belgesinin iptali ile 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kaydının tutulmasına ilişkin davalı idare işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, 4708 sayılı Kanun ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği uyarınca öngörülen görev ve sorumlulukları yerine getirmediği için yapı denetim kuruluşuna üç ayrı idari para cezası verildiği görülmekle birlikte, dava konusu olayda yapı denetim kuruluşu hakkında tesis edilen idari yaptırım kararlarının aynı yere ilişkin aynı inceleme kapsamında olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu noktadan hareketle, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, yapı denetimini … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin üstlendiği ve aynı ada ve parsel üzerinde bulunan yapıların Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yapı denetim kontrol elemanlarınca 16-17/06/2015 tarihlerinde yerinde yapılan inceleme sonucunda, 24.01.2017 ve 10.02.2017 tarihli teknik inceleme raporlarında aynı tespitlere yer verilerek her bir blok inşaatı nedeniyle ayrı idari yaptırım cezası tesis edildiği görüldüğünden, davacının görev yaptığı yapı denetim kuruluşuna verilen üç ayrı idari para cezasının aynı inceleme kapsamında olduğu açıktır.
Her ne kadar, Kanun maddesinde, yapı denetim kuruluşuna verilen üç idari para cezasının aynı inceleme kapsamında olup olmadığı yolunda bir ayrım yapılmaksızın yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgelerinin iptal edileceği, bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerin, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacağı öngörülmüş ise de; idari para cezalarının konusunu oluşturan yapıların özellikle toplu inşaatlar ve bütünsellik arz eden işler kapsamında olduğu ve aykırılıkların aynı tür ve nitelikte olduğunun tesbiti halinde, her yapı için kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulansa dahi sonuç itibarıyla tek bir inceleme söz konusu olacağından, bu durumdaki inşaat işlerinin aynı inceleme kapsamında kabul edilmesi, dolayısıyla bu durumun anılan Kanun'un 8. maddesinin 8. fıkrasında öngörülen "3 (üç) defa idari para cezası verilmesine sebep olma" fiilinde dikkate alınacak 1 (bir) idari para cezası olarak değerlendirilmesinin hakkaniyete uygun düşeceği açık olup dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf talebinin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 10/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.



KARŞI OY (X) :

28/02/2016 tarihli ve 29638 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapı Denetim Kuruluşları ile Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ'in 5. maddesinin 1. fıkrasında; "4708 sayılı Kanunda ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetim kuruluşları hakkında uygulanacak idari müeyyideler, her bir iş (YİBF) için ayrı ayrı olmak üzere ilgisine göre İl ve/veya Merkez Yapı Denetim Komisyonu Kararı alınarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce ve/veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 4708 sayılı Kanunun 8. maddesindeki esaslar doğrultusunda tesis edilir." hükmü yer almaktadır.
Elazığ İli, Merkez İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parsel üzerindeki … , … ve … YİBF numaralı yapıların birbirinden ayrı yapılar olduğu, yapıdaki aykırılıkların aynı tarihte (16-17/06/2015 tarihlerinde) yapılan denetimde tespit edildiği, yukarıda anılan mevzuat uyarınca, farklı YİBF numarasıyla denetlenen yapıların sadece aynı tarihte denetlenmiş olmasının aynı inceleme kapsamında denetlendiği sonucunu doğurmayacağı gibi, yapı denetim kuruluşuna aynı fiilden birden fazla idari yaptırım uygulanması anlamına gelmeyeceği, aynı inceleme kapsamında birden fazla idari yaptırım uygulanması durumunun, YİBF numarası almış bir yapı hakkında yapılan inceleme sonucunda birden fazla aykırılık tespit edilmesi halinde birden fazla idari yaptırım kararı verilmesi halinde söz konusu olacağı sonucuna varıldığından, … , … ve … YİBF numaralı yapılardaki aykırılıklar nedeniyle … Yapı Denetim Limited Şirketi'ne verilen üç farklı idari para cezasının her birinin ayrı ayrı tekerrüre esas alınması gerektiğinden, istinaf isteminin kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.