Danıştay 6. Daire 2021/8788 Esas 2022/1844 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/8788
Karar No : 2022/1844

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVACI) … Pazarlama İnşaat ve Gıda San. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) … Beldiye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
MÜDAHİL (DAVALI) : … İnşaat Otomotiv Gıda Tekstil Turizm Taahhüt
Sanayi ve Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF : 1- … Belediye Başkanlığı
2- … Isı Sistemleri Pazarlama İnşaat ve Gıda San. Tic. A.Ş.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Sultangazi İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca anılan ruhsatsız yapının yıkımına ilişkin 03/12/2019 tarih ve 1104 sayılı … Belediye Encümeni kararının ve aynı Kanunun 42/2. maddesi uyarınca 192.808,96-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Encümen kararı ile verilen yasal süre içerisinde aykırılığın giderilmediğinden bahisle anılan Kanunun 42/3. maddesi uyarınca 13.947,39-TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı encümen kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…, sayılı kararda; dava konusu … tarih ve …. sayılı encümen kararının 9.298,26-TL para cezasına ilişkin kısmının iptaline, 4.649,13-TL'lik para cezasına ilişkin kısmı ile … tarih ve …. sayılı encümen kararı yönünden davanın reddine, … tarih ve … sayılı encümen kararı yönünden ise derdest dava bulunması nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; İdare Mahkemesi kararının, … tarih ve … sayılı encümen kararının 9.298,26-TL kısmının iptaline ilişkin kısımlarına yönelik davalı idarenin istinaf başvurusunun gerekçesinin değiştirilerek reddine, davacının istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile, İdare Mahkemesi kararının, …tarih ve … sayılı Encümen Kararının 4.649,13-TL kısmı yönünden davanın reddine ilişkin kısmı kaldırılarak belirtilen kısmın da iptaline, diğer kısımlar yönünden ise davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : 1- Davacı tarafından, yapıyı yapanın kendileri olmadığı, para cezasının tamamının iptal edilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı idare tarafından, dava konusu işlemlerin usul ve yasaya uygun olarak tesis edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : İstanbul İli, Sultangazi İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı inşa edildiği 05.09.2019 tarihli yapı tatil zaptı ile tespit edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca söz konusu aykırılığın yıkımına ilişkin 03.12.2019 tarih ve 1104 sayılı … Belediye Encümeni kararı ile aynı Kanunun 42/2. maddesi uyarınca 192.808,96 TL para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı encümen kararı ile 42/3. maddesi uyarınca davacı şirkete 13.947,39 para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı encümen kararının alınması üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Davacının temyiz istemi yönünden:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinde, bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler ile elektronik işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır, hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun 46. maddesinin 1. fıkrasında, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştayda temyiz yoluna başvurulabileceği, 2. fıkrasında; özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştayda temyiz yoluna başvurulabileceği, anılan Kanunun 48. maddesinin 1. fıkrasında ise; temyiz istemlerinin Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış dilekçeler ile yapılacağı, 7. fıkrasında, temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin ödenmemiş olduğu, dilekçenin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmediği ve temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapıldığı hususlarının dosyanın gönderildiği Danıştayın ilgili dairesi ve kurulunca saptanması hallerinde de 2 ve 6 ncı fıkralarda sözü edilen kararların ilgili daire ve kurulca kesin olarak verileceği hükmü yer almıştır.
7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesinin 4. fıkrasında :"Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır." hükmü yer almıştır.
Elektronik Tebligat Yönetmeliğinin 9. maddesinin 6. fıkrasında "Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin İdari İşler ile Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin "Kanun Yoluna Başvuru İşlemleri" başlıklı 95. maddesinde ise; "Kanun yoluna başvuru dilekçesinin, ön büro veya yazı işlerinde görevli personele teslim edileceği, kanun yoluna başvuru dilekçesi harca tabi değilse hemen, harca tabi ise harç ödendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 48 inci maddesinin altıncı fıkrası saklı kalmak üzere kaydedileceği, kanun yolu başvurusunun, kanun yolu dilekçesinin kaydedildiği tarihte yapılmış sayılacağı, düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; mahkeme kararlarının tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde dilekçe ile temyiz yoluna başvurulabileceği, temyiz harçlarının ise temyiz incelemesi yapılabilmesi için talebe bağlı fer'i bir yükümlülük olduğu, kanuni süresi içerisinde dilekçe olmaksızın yalnızca gerekli harçların ödenmiş olmasının, kararın temyiz edilmesi sonucunu doğurmayacağı anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; temyizen incelenerek bozulması istenilen … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davacı şirketin elektronik tebligat adresine 28/07/2021 tarihinde gönderildiği, 7201 sayılı Kanunun 7/a maddesi ve Elektronik Tebligat Yönetmeliğinin 9/6. maddesi uyarınca, bu tarihi izleyen beşinci gün olan 02.08.2021 tarihinde tebliğ edildiği, bu karara karşı yukarıda belirtilen kanun hükmü uyarınca en son 01/09/2021 tarihinde temyiz isteminde bulunulması gerekirken, davacı vekili tarafından 30 günlük temyiz süresi içerisinde dilekçe sunulmaksızın 01/09/2021 tarihinde yalnızca UYAP üzerinden temyiz harçlarının yatırıldığı, temyiz dilekçesinin ise, davacı vekili tarafından UYAP üzerinden 07/09/2021 tarihinde verildiği dikkate alındığında, temyiz isteminin süre aşımı nedeniyle incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.

Davalının temyiz isteminin; 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi uyarınca verilen 4.649,13 TL maktu para cezasına ilişkin kısmı yönünden:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; “Bu maddede belirtilen ve imar mevzuatına aykırılık teşkil eden fiil ve hallerin tespit edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk için ayrı ayrı olarak bu maddede belirtilen idari müeyyideler uygulanır. ... aynı maddenin 3. fıkrasında ise; 18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verilir." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca maktu para cezası verilebilmesi için; yapı sahibinin 32. maddedeki mükellefiyetlerini yerine getirmemiş olması gerektiği sonucuna ulaşılmış olup, bu nedenle ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine yükümlülüklerini yerine getirmek üzere bir ayı geçmemek koşulu ile bir süre verilmesi durumunda, bu sürenin, herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda anılan madde uyarınca maktu para cezası verilebileceği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; söz konusu yapıda ruhsat ve eki projeye aykırılıkların 05.09.2019 günlü yapı tatil zaptı ile tespiti üzerine verilen 30 günlük yasal süre içerisinde, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca aykırılığın yıkılarak düzeltilmesi mükellefiyeti kendisine yüklenen davacı şirket tarafından söz konusu aykırılığın giderilmediğinin bila tarihli tutanakla tespiti sonrasında, anılan Kanunun 42/3. maddesi uyarınca 13.947,39-TL para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve …. sayılı …. Belediye Encümeni kararının alındığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının yıkılması mükellefiyeti yüklenen davacı şirketin verilen yasal süre içerisinde mükellefiyetini yerine getirmediği açık olduğundan, dava konusu işlemin, anılan Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacı şirkete maktu 4.649,13-TL para cezası verilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık, aksi yöndeki İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Davalının temyiz isteminin, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi uyarınca verilen maktu para cezasına, çevre ve sağlık şartlarına aykırılığın giderilmediği ve yapının can ve mal emniyetini tehdit ettiğinden bahisle uygulanan artırım nedenlerine (9.298,26 TL) ilişkin kısmına gelince:
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesindeki mükellefiyetlerin yerine getirilmediği açık olmakla birlikte, dosya kapsamında, anılan mükellefiyetleri yerine getirmeme fiilinin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olduğuna, ayrıca, can ve mal emniyetini tehdit ettiğine ilişkin davalı idare tarafından yapılmış herhangi inceleme ve araştırma bulunmadığı, bu hususların somut bilgi ve belgelerle ortaya konulmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi uyarınca davacıya verilen maktu para cezasına, çevre ve sağlık şartlarına aykırılığın giderilmediği ve yapının can ve mal emniyetini tehdit ettiğinden bahisle uygulanan artırım nedenlerine (9.298,26 TL) ilişkin kısmında hukuka uyarlık, temyize konu İdari Dava Dairesi kararının buna ilişkin kısmında ise sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.



KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin SÜRE AŞIMI YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine; Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile anılan kararın, dava konusu işlemin 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi uyarınca verilen 4.649,13 TL maktu para cezasına ilişkin kısmı kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin anılan kısmının iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararının anılan kısmının BOZULMASINA, İdari Dava Dairesi kararının, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi uyarınca verilen maktu para cezasına, çevre ve sağlık şartlarına aykırılığın giderilmediği ve yapının can ve mal emniyetini tehdit ettiğinden bahisle uygulanan artırım nedenlerine (9.298,26 TL) ilişkin kısmının ise yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X) :
Temyize konu İdari Dava Dairesi kararının; 3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesi uyarınca verilen maktu para cezasına, çevre ve sağlık şartlarına aykırılığın giderilmediği ve yapının can ve mal emniyetini tehdit ettiğinden bahisle uygulanan artırım nedenlerine (9.298,26 TL) ilişkin kısmı ve dayandığı gerekçe, usul ve hukuka uygun olup bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, İdari Dava Dairesi kararının anılan kısmın aynen onanması gerektiği oyuyla çoğunluğun kararına bu kısım yönünden katılmıyorum.