Danıştay 13. Daire 2021/5107 Esas 2022/528 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/5107
Karar No:2022/528

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
KARŞI TARAF (DAVALI) :... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığınca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 35/a maddesi uyarınca kapalı teklif usûlüyle gerçekleştirilen "Elektronik Denetleme Sistemi (EDS) Kurulması, Yapımı ve İşletilmesi" işi ihalesinin dava dışı iş ortaklığı üzerinde bırakılarak sonuçlandırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Hatay Büyükşehir Belediyesi Encümeni Kararı'nın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda;
07/10/2021 tarihli ara kararıyla davacıdan dava konusu işlemle kişisel, meşrû ve güncel menfaat ilişkisinin sorulduğu, davacının 20/10/2021 tarihli cevabî yazısında söz konusu bağlantının salt kentlilik hukukuna dayandırıldığı,
Bu durumda, davacının iddialarının ihalenin yapılış şekline ve ihaleye katılım şartlarına yönelik olduğu da göz önüne alındığında, kentlilik hukukunun tek başına menfaat ihlalinin ortaya çıkması için yeterli olmadığı, dava dilekçesinde dava konusu ihale işleminin davacının ne tür bir menfaatini ihlal ettiğinin açıklanamadığı anlaşıldığından, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçeyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemle trafik para cezalarından belediyeye aktarılacak payın yarısının ihaleyi kazanan ... Yazılım Güvenlik Elekt. ve Tic. A.Ş'ye 10 yıl süreyle aktarılacağı, dava konusu işlemin kamu yararı, kamunun saydamlığı, etkinliği ve verimliliği ilkelerini ihlâl ettiği, kent sakini olmakla kendisinin de durumdan etkileneceği ve menfaatinin ihlâl edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının dava açmakta hukuki bir yararı veya korunacak bir menfaati bulunmadığı, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1/a fıkrasında, iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmaktadır. Yargı kararlarında "menfaat" kavramının davacı ile iptalini istediği idarî işlem arasındaki bağı, ilgiyi ifade ettiği belirtilmekte ve idarî işlem ile dava açan kişi arasında meşru, güncel ve ciddî bir alâka söz konusu ise, davada menfaat bağının bulunduğu kabul edilmekte, bunun dışında ayrıca subjektif bir hakkın ihlâl edilmesi şartı aranmamaktadır.
Kişisel, meşru ve güncel bir menfaat alâkasının varlığı, davanın niteliğine ve özelliğine göre idarî yargı yerlerince belirlenmekte, davacının idarî işlemle ciddî, makûl, maddî ve manevî bir alâkasının bulunduğunun anlaşılması, dava açma ehliyeti için yeterli sayılmaktadır. Ayrıca, iptal davaları idarî işlemlerin hukuka uygun olup olmadığının denetlenmesine, hukukun üstünlüğünün sağlanmasına, böylece de idarenin hukuka bağlılığının ve sonuçta hukuk devleti ilkesinin gerçekleştirilebilmesine imkân sağladığından, bu davalarda menfaat alâkasının bu amaç doğrultusunda yorumlanması gerekmektedir.
Kamu ihalelerinde ihale sürecine ilişkin icraî nitelikteki işlemler, sadece ihaleye katılan veya katılmak isteyenlerin hukukî durumunu etkilememekte, bunların yanında üçüncü kişilerin de hak veya menfaatlerini etkileyebilmektedir. Böyle bir durumda, söz konusu kişilerin menfaatlerinin zedelendiği iddiasıyla, mevzuatta öngörülen usûller çerçevesinde dava açabileceklerinin kabulü gerekmektedir.
Dosyasının incelenmesinden; Hatay İl Elektronik Denetleme Sistemi Komisyonu tarafından 18/01/2021 tarihli raporla EDS sisteminin kurulacağı noktaların belirlendiği, ... tarih ve ... sayılı UKOME kararıyla yer tespit tablosundaki belirtilen sistemlerin kurulmasına karar verildiği, 07/05/2021 tarihinde ilan edilen ve 08/06/2021 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye tek istekli olarak katılan firma üzerinde ihalenin bırakılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Hatay Büyükşehir Belediyesi Encümeni Kararı'nın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Antakya'da ikamet eden ve şehir trafiğine katılmakla EDS'nin kurulumu kullanımı ve kesilecek para cezalarından, doğrudan veya dolaylı olarak etkileneceği açık olan davacının dava konusu işlemle meşrû, kişisel ve güncel bir menfaat alâkasının bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, Mahkemece davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesinde usûl hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle ehliyet yönünden reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.