Danıştay 6. Daire 2020/6661 Esas 2022/1894 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/6661
Karar No : 2022/1894

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanılğı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Mamak İlçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaz üzerindeki gecekondunun tespitine ilişkin olarak 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca düzenlenen ...tarihli, ...sayılı yapı tatil zaptı ile gecekondunun yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin ...tarihli, ...sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının, Danıştay Ondördüncü Dairesinin 10/04/2018 tarih ve E:2015/10997, K:2018/2454 sayılı kararıyla para cezasına ilişkin kısmının onanması, yapı tatil tutanağı ile yıkıma ilişkin kısmının ise bozulması üzerine, kısmen bozma kararına uyularak, dava konusu yapı tatil tutanağı ile encümen kararının yıkıma ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın yapı tatil zaptı ile encümen kararının yıkıma ilişkin kısmı yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tapu tahsis belgesinden kaynaklı kazanılmış hakkı bulunduğu, belgenin uzun süre sonra iptal edildiği, gecekondunun yıkıldığı, yapısının tadil edilmesi amacıyla 30 günlük süre verilmeden yapının hukuka aykırı olarak yıkıldığı hususları ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin yıkıma ilişkin kısmının kabulü, yapı tatil tutanağına ilişkin kısmının ise reddi gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Ankara İli, Mamak İlçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmaz üzerindeki 1985 tarihli tapu tahsis belgeli gecekondu, 08/09/2008 tarihinde enkaz satış sözleşmesiyle davacı tarafından satın alınmıştır. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca; 2981 sayılı Kanunun 13/a maddesi uyarınca gecekondu malikinin hak sahibi olmadığının tespit edilmesi üzerine, ruhsatsız yapının tespitine ilişkin olarak 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ...tarihli ve ...sayılı yapı tatil zaptı düzenlenmiş, aynı Kanunun 32. maddesi gereğince yapının yıkımına ve 42. maddesine göre davacıya 680,00-TL imar para cezası verilmesine ilişkin ...tarihli ve ...sayılı encümen kararı verilmiştir. ...tarihli, ...sayılı Mamak Belediye Encümeni kararıyla, anılan tapu tahsis belgesi iptal edilmiştir.
...tarihli ve ...sayılı yıkım ve para cezası verilmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Encümeni kararı ile dayanağı ...tarihli ve ...sayılı yapı tatil zaptının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi; "Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükümlerini içermektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünün değerlendirilmesinden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine ruhsat almak veya yapısını ruhsata uygun hale getirmek için bir ayı geçmemek koşulu ile süre verilmesi durumunda bu sürenin; herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda, ruhsat alınmayan veya ruhsatına uygun hale getirilmeyen yapılara ilişkin 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkım kararı alınabileceği, verilen süre içerisinde yapı sahibine yüklenen mükellefiyetin, ruhsat almak veya ruhsata bağlanma olanağı bulunmayan yapılarda ise yapıyı kaldırmak olacağı, aksi takdirde, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan yapının, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılacağı ve masrafının yapı sahibinden tahsil edileceği anlaşılmaktadır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının, yapı tatil zaptına ilişkin kısmında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın; yıkıma ilişkin kısmına gelince;
Uyuşmazlıkta; davalı idare elemanlarınca düzenlenen 13/11/2014 tarihli yapı tatil zaptı ile ruhsatsız yapı yapıldığının tespit edildiği ve tutanakta 3194 sayılı İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca işlem tesis edildiğinin belirtildiği, tespit tarihinden itibaren Kanunda yazılı olan bir aylık sürenin dolması beklenilmeden, dava konusu ...tarihli ve ...sayılı encümen kararı ile dava konusu yapının yıkımına karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda; yapı tatil tutanağı ile aykırılığın giderilmesi için davacıya Kanunda yazılı 30 günlük sürenin verildiğinin kabulü gerektiği, tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda davacı tarafından yapının kaldırılmaması halinde, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkım kararı alınması, başka bir deyişle davacıya ruhsatsız yapıyı 1 ay içinde kaldırma imkanı tanınması gerektiğinden, 13/11/2014 tarihli yapı tatil tutanağının düzenlenmesinden itibaren yapının kaldırılması için davacıya tanınan yasal sürenin bitmesi beklenilmeden, 20/11/2014 tarihli ve ...sayılı encümen kararı ile söz konusu yapının yıkımına yönelik tesis edilen dava konusu işlemin bu kısmında hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararının bu kısmında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının yapı tatil zaptına ilişkin kısmının ONANMASINA, yıkıma ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/02/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında, gecekondu malikinin 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olmadığının tespit edilmesi üzerine davacıya ait gecekondunun 3194 sayılı İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca tespitine ilişkin olarak davalı belediyece düzenlenen 13/11/2014 tarihli yapı tatil zaptı ile bu zapta dayanılarak aynı Kanunun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının yıkımına (Davacıya verilen imar para cezası idari yargıda iptal edilerek kesinleşmiştir.) ilişkin olarak tesis edilen ...tarihli ve ...sayılı belediye encümen kararı dava konusu edilmiş olup, gecekonduya ilişkin düzenlenen 1985 tarihli tapu tahsis belgesi ise ilk gecekondu sahibinin hak sahibi olmadığı gerekçesiyle ...tarihli, ...sayılı Mamak Belediye Encümen kararıyla iptal edilmiş, bu karara karşı idari yargıda açılan dava da reddedilerek kesinleşmiştir.
Yukarıda da belirtildiği üzere, İmar Kanunun 32. maddesi uyarınca 13/11/2014 tarihli yapı tatil tutanağının düzenlenmesinden itibaren yapının kaldırılması için davacıya tanınan bir aylık yasal sürenin bitmesi beklenilmeden 20/11/2014 tarihli encümen kararı ile söz konusu yapının yıkımına yönelik işlem tesis edilmiş ise de; idarece ilk gecekondu malikinin hak sahibi olmadığı tespit edildiğinden ve tapu tahsis belgesinin iptali işlemine karşı açılan davanın da reddedilerek kesinleştiği görüldüğünden, davacının gecekondusu için 2981 sayılı Kanundan faydalanma imkanı kalmadığı, bu aşamada gecekondu için ruhsat düzenlenmesinin de mümkün bulunmaması karşısında, tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyize konu kararın aynen onanması gerekirken yıkıma ilişkin bozulması yolundaki Dairemiz kararının bu kısmına katılmıyorum.