Danıştay 8. Daire 2019/9353 Esas 2022/1091 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9353
Karar No : 2022/1091

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av....
DAVALILAR : 1- ... Bakanlığı
VEKİLLERİ : ...
2- ... Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
3- ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğü

DAVANIN KONUSU :
2016 yılı Sonbahar Dönemi Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'nda başarılı olarak yabancı uyruklu kontenjanından ... Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında uzmanlık eğitimi yapmaya hak kazanması sonucu 03/04/2017 tarihinde uzmanlık eğitimine başlayan çift uyruklu (Türk ve Bulgar) davacının, 05/07/2019 tarihi itibarıyla üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemlerinin iptali istenilmiştir.

DAVACININ İDDİALARI :
2016 TUS Sonbahar Dönemi Başvuru Kılavuzunun 5.8 maddesinde Türkiye Cumhuriyeti uyruklu adayların genel kontenjanları, yabancı uyruğu bulunan adayların yabancı uyruklu kontenjanları, birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel hem yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adayların tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını belirterek tercih yapacaklarının öngörüldüğü, davacının da bu düzenlemeye dayanarak, ÖSYM’ye başvuruda bulunduğu, hem Türk hem yabancı uyruğunun bulunduğunu belirtmek suretiyle başvuru öncesi aktif olmayan yabancı kontenjan seçeneğinin aktif hale gelmesini istediği, yabancı kontenjan seçeneği aktif hale gelmeseydi genel kontenjandan seçimlerini yapması gerekeceği, ÖSYM'ye ve kayıt sırasında üniversiteye T.C. vatandaşlığının bulunduğunu beyan ettiği, idarenin işlemini dava açma süresi içerisinde alabileceği, bunun istisnasının ilgilinin hilesi ya da kandırma saikinin bulunması olduğu, kendisinin hilesi veya kandırma saikinin bulunmadığı, uzmanlık eğitiminin son aşamasına geldiği, dava konusu işlemlerin hukuka güven, kazanılmış haklara saygı ve haklı beklenti ilkelerine aykırı olduğu öne sürülmektedir.


DAVALI İDARELERİN SAVUNMASI:
DAVALI ... BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI: 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 3. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişinin yabancı olduğu ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 3. maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı olan kişinin Türk vatandaşı olduğunun kurala bağlandığı; Türkiye’de tıpta uzmanlık eğitimini yabancı uyruklu statüsünde yabancı uyruklulara ayrılan kontenjanlara yerleşerek yapabilmek için ‘’yabancı’’ statüsünde olmak gerektiği, yabancı olmak için ise yürürlükteki kanunlara göre Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağının bulunmaması gerektiği, uyruğunun biri Türk vatandaşı olan kişinin ülkemizde yabancı statüsünde kabul edilmesine ve uzmanlık eğitimini bu statüsünde yapmasına imkan olmadığı, davacının Türk vatandaşı olması nedeniyle yabancı uyruklu kontenjanını tercih etmesinin ve bu kontenjandan yerleştirilmesinin mümkün olmamasına karşın, 55,54 puanla yabancı uyruklu kontenjanından yerleştirmesinin yapıldığı, davacı ile aynı üniversitenin aynı programına genel kontenjandan yerleşen Türk vatandaşının 66,82 puanla yerleştirmesinin yapıldığı, davacının yerleştirmesinin yapıldığı Ruh ve Sinir Hastalıkları Dalı için Türkiye genelinde en düşük 62 puanla yerleştirme yapıldığı, 2016 TUS Sonbahar Dönemi Başvuru Kılavuzunun ''10. Uyruğu'' kısmının (b) maddesinde uyruğundan biri T.C. olan çifte uyrukluların T.C. seçeneğini işaretleyecekleri; 5.8 maddesinde ise birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel kontenjandan hem de yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adayların, tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını sisteme belirterek tercih yapacaklarının belirtildiği, uyarı olarak ise uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların ileride hukuki sorun yaşamamak için diplomaları tescil edilirken esas alınan uyruklarına göre başvuruda bulunmak zorunda olduklarının belirtildiği, açık olan kılavuz hükmünün kanuna uygun olduğu, idarenin sakat işlemlerini süreye bağlı olmaksızın geri alabileceği, kanuna açıkça aykırı olarak başlanılan eğitimin sonlandırılmasının, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 1973 tarihli içtihadına uygun olduğu, yabancı uyruklu kontenjanından faydalanan bu tabiplerin meşru zeminde kazanılmış bir haklarının bulunmadığı, hukuki güvenlik ve hakkaniyet ilkelerinin olaya uygulanmasının mümkün olmadığı savunulmaktadır.

DAVALI ... KURULU BAŞKANLIĞI'NIN SAVUNMASI : Usul bakımından, dava konusu işlemin dayanağının Sağlık Bakanlığının görüşü olduğu, Tıpta Uzmanlık Sınavına ilişkin tüm sürecin Sağlık Bakanlığı tarafından belirlendiği, hasım mevkiinden çıkarılarak, uzmanlık eğitiminin yürütücüsü olarak, husumetin Sağlık Bakanlığına yöneltilmesi gerektiği; esas bakımından, Tıpta ve Diş Hakimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği uyarınca ÖSYM tarafından yerleştirmesi yapılan hem Türk hem yabancı uyrukluğa sahip uzmanlık öğrencilerine ilişkin üniversitelerin görüş istemi üzerine Sağlık Bakanlığından gelen görüş çerçevesinde değerlendirme yapıldığı, Sağlık Bakanlığı tarafından, hem Türk hem yabancı uyrukluğa sahip olup, yabancı uyruklu kontenjanından yerleştirmesi yapılanların, eğitimlerinin tescil edilemeyeceğinden bahisle, bu kişilerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, eğitime başlatılmış olanların eğitimle ilişiğinin kesilmesi gerektiğinin bildirilmesi üzerine, durumun üniversitelere bildirildiği, genel kontenjandan yerleşenlerin puanlarının yabancı uyruklulara göre daha yüksek olduğu savunulmaktadır.

DAVALI ... VAKIF ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ'NÜN SAVUNMASI : Dava konusu işlemin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının işlemine dayanılarak tesis edildiği, hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ :Dava; 2016 yılı Sonbahar Dönemi Tıpta Uzmanlık Sınavında (TUS) başarılı olarak, yabancı uyruklu kontenjanından, ... Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında uzmanlık eğitimi yapmaya hak kazanması sonucu 03.04.2017 günü uzmanlık eğitimine başlayan ve çifte (Türk ve Bulgar) vatandaş olan davacının, 05.07.2019 günü itibarıyla üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04.07.2019 günlü işlemi ile bu işlemin dayanağını oluşturan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... gün ve ... sayılı ve ... gün ve ... sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 gün ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı ile, idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayalı ödediği meblağını her zaman geri alabileceği; belirtilen istisnalar dışında kalan hatalı ödemelerin geri alınmasının, hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere idari dava açma süresi içinde mümkün olduğu, bu süre geçtikten sonra geri alınamayacağı karara bağlanmıştır. Anılan karar, her ne kadar hatalı terfi ve intibaktan doğan ödemelerin geri alınmasına ilişkin ise de, bu karar ile idari işlemlerin geriye alınmasında uyulması gereken temel ilkeler ortaya konulmuş bulunduğundan, anılan kararın tüm hatalı işlemlerin idarece geri alınmasında da dikkate alınması gerekmektedir.
Bu açıklamalara göre; ilgililerin gerçeğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya idarenin açıkça hataya düşerek tesis ettiği idari işlemlerin, ilgililer lehine hak doğurması mümkün bulunmadığı gibi bu nitelikleri itibariyle istikrar yaratmaları da mümkün değildir. Zira kazanılmış hak, objektif bir hukuk kuralının kişilere uygulanmasıyla objektif ve genel hukuki durumun kişisel bir işlemle özel hukuki duruma dönüşmesidir. Bu nedenle davalı idare tarafından sehven yapılmış olan işlemin açık hataya dayalı olarak her zaman geri alınabilmesi olanaklıdır.
2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzu'nun ''Tercih Bildirimi ve Yerleştirme İşlemleri'' başlığını taşıyan 5. Bölümünün 5.8 maddesinde;'' ... TC uyruklu adaylar ve KKTC uyruklu adaylar genel kontenjanları; Mavi Kartlı adaylar ile 2527 uyruklu adaylar genel kontenjanlar ile yabancı uyruklu kontenjanlarını (tercih aşamasında hangi kontenjanlardan yararlanacaklarını sistemde seçerek); Yabancı uyruklu adaylar yabancı uyruklu kontenjanlarını tercih edebileceklerdir.
Birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel kontenjandan hem de yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adaylar tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını sistemde belirterek tercih yapacaklardır.(...)
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden UYARI!
Uyruğundan biri TC olan çift uyruklu adaylar ilerde hukuki sorun yaşamamak için diplomaları tescil edilirken esas alınan uyruklarına göre başvuruda bulunmak zorundadırlar.'' kuralı yer almıştır.
Bu durumda; tıpta uzmanlık mevzuatının ve 2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzu'nun bir bütün olarak değerlendirilmesinden, davacının T.C. vatandaşlığına da sahip çifte vatandaş olması nedeniyle Başvuru Kılavuzundaki uyarıyı dikkate alması suretiyle tıpta uzmanlık sınavı başvuru işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği, yabancı uyruklu kontenjanlarından yararlanmasının mümkün olmamasına karşın, açık hataya dayalı olarak, uzmanlık eğitimine başladığı anlaşıldığından, yukarıda aktarılan Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararı gereği davacının 05.07.2019 günü itibarıyla üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04.07.2019 günlü işlemi ile bu işlemin dayanağını oluşturan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... gün ve ... sayılı ve ... gün ve ... sayılı işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 23/02/2022 tarihinde, davacı vekili Av ... 'in ve davalı idare Sağlık bakanlığı vekili Hukuk Müşaviri ... ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı vekili Av. ... 'ın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; 2016 yılı Sonbahar Dönemi Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'nda başarılı olarak yabancı uyruklu kontenjanından ... Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında uzmanlık eğitimi yapmaya hak kazanması sonucu 03/04/2017 tarihinde uzmanlık eğitimine başlayan çift uyruklu (Türk ve Bulgar) davacının, 05/07/2019 tarihi itibarıyla üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Uyruğundan biri Türkiye Cumhuriyeti olan çift uyruklu davacı, 2016 yılı Sonbahar Dönemi Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'na girmiş olup; bu sınavda aldığı 50,78909 puanla yabancı uyruklu kontenjanından tercih yapmıştır.
Bu tercihi üzerine, yabancı uyruklu kontenjanından ... Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalına yerleştirilmiş ve 03/04/2017 tarihinde uzmanlık eğitimine başlamıştır.
Davacı uzmanlık eğitimine devam ederken, dava dışı Akdeniz Üniversitesinin görüş talebi üzerine, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından tüm Üniversitelere gönderilen ... tarih ve ... sayılı yazıda; çifte uyruğa sahip vatandaşlardan, işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği halde yabancı uyruklu kontenjanlarına yerleşenlerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, eğitime başlatılanların eğitimlerinin sonlandırılması, eğitimini tamamlamış olanların durumlarının ise Sağlık Bakanlığınca değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Söz konusu yazı üzerine, davalı Üniversite tarafından Üniversitelerince yapılacak olan iş ve işlemlere esas olmak üzere Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından ayrıca görüş sorulmuştur.
Bu görüş talebi üzerine, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından davalı Üniversiteye gönderilen ... tarih ve ... sayılı yazıda da; çifte uyruğa sahip vatandaşlardan, işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği halde yabancı uyruklu kontenjanlarına yerleşenlerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, eğitime başlatılanların eğitimlerinin sonlandırılması, eğitimini tamamlamış olanların durumlarının ise Sağlık Bakanlığınca değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı yazısı ile ... tarih ve ... sayılı yazısının ilgi tutulduğu ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işleminde, 05/07/2019 tarihi itibarıyla davacının üniversiteden ilişiğinin kesilmesine karar verilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'un 1. maddesinde, "Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde tababet icra ve her hangi surette olursa olsun hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak şarttır."; 2. maddesinde, "Yukarki maddede yazılı diplomanın muteber olması için diploma sahibinin 8 Teşrinisani 1339 tarih ve 369 numaralı kanun mucibince hizmeti mecburesini ikmal etmiş ve diplomasının Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tasdik ve tescil edilmiş olması lazımdır. Tababet sanatını icra etmek istiyen askeri tabipler de diplomalarını tasdik ve tescil ettirirler. Ancak hizmeti mecburelerini ifa eyledikleri müddetçe diplomaları alıkonulan tabipler bu müddet zarfında dahi icrayı sanata mezundurlar."; 8. maddesinde, "Türkiye'de icrayı tababet için bu kanunda gösterilen vasıfları haiz olanlar umumi surette hastalıkları tedavi hakkını haizdirler. Ancak her hangi bir şubei tababette müstemirren mütehassıs olmak ve o unvanı ilan edebilmek için Türkiye Tıp Fakültesinden veya Sıhhıye Vekaletince kabul ve ilan edilecek müessesattan verilmiş ve yahut ecnebi memleketlerin maruf bir hastane veya laboratuvarından verilip Türkiye Tıp Fakültesince tasdik edilmiş bir ihtısas vesikasını haiz olmalıdır." hükümleri yer almaktadır.
26/04/2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği'nin "Uzmanlık eğitimine giriş sınavları" başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrasında, "TUS yılda en az iki defa, DUS ve YDUS yılda en az bir defa olmak üzere ÖSYM tarafından yarışma esasına dayanan mesleki bilgi sınavı şeklinde yapılır."; 5. fıkrasında, "ÖSYM her sınav ve yerleştirme dönemi için işlemleri ayrıntılı olarak açıklayan bir kılavuz hazırlayıp yayımlar."; 13. maddesinin 9. fıkrasında, "Yerleştirildikleri kurumun atama şartlarını taşımaksızın sınava girip bir programa yerleştirilmiş olanlar uzmanlık eğitimine başlatılmazlar. Şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılanlar ile uzmanlık eğitimi sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybedenlerin uzmanlık eğitimine son verilir." hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin "Yabancı uyrukluların uzmanlık eğitimi" başlıklı 14. maddesinde de, "(1) Yabancı uyruklular;
a) Kurumlarda yabancı uyruklulara ayrılan kontenjan bulunması,
b) Ana dal uzmanlık eğitimi yapmak için Türkiye’deki tıp veya diş hekimliği fakültelerinin birinden mezun olunması veya yabancı ülkelerdeki bu fakültelerin birinden mezun olup YÖK’ten denklik belgesi alınmış olması; yan dal uzmanlık eğitimi yapmak için Türkiye’deki uzmanlık eğitimi veren kurumlardan uzmanlık belgesi alınmış olunması veya 23, 24 ve 25 inci maddeler çerçevesinde Bakanlıkça verilmiş bir denklik belgesine sahip olunması,
c) Türkiye’de uzmanlık eğitimi yapmalarına engel hallerinin bulunmaması,
ç) Türkiye’de ikametlerine izin verilmiş olması,
d) Uzmanlık eğitimi süresince kendilerine burs verileceğini veya Türkiye’deki giderlerinin karşılanacağını belirten bir belgenin sunulması,
e) Uzmanlık eğitimine giriş sınavlarında ilgili programa yerleştirilmiş olunması,
kaydıyla uzmanlık eğitimine kabul edilir.
(2) Yabancı uyruklular ayrıca mesleki konuları izleyebilecek derecede Türkçe bildiklerini ölçmek amacıyla Kurulun belirleyeceği bir kuruluş tarafından yapılan Türkçe dil bilgisi sınavında başarılı olduklarına dair belgeleri, uzmanlık eğitimine başladıkları tarihten itibaren en geç bir yıl içerisinde sunmak zorundadır. Aksi takdirde bu kişilerin uzmanlık öğrenciliği ile ilişikleri kesilir. Türkiye’deki tıp ve diş hekimliği fakültelerinin Türkçe bölümlerinden mezun olanlarda, Türkçe dil bilgisi başarı belgesi aranmaz.
(3) Usulüne göre yürürlüğe konulan uluslararası antlaşmalarla yabancı ülkelere ayrılan kontenjanlar hariç olmak üzere, uzmanlık eğitimi yapmak isteyen yabancı uyruklulara, uzmanlık öğrenciliği kontenjanlarının %10’una kadar ilave kontenjan ayrılabilir.
(4) Türkiye’de yabancı uyruklu olarak uzmanlık eğitimi görmekte iken Türk uyruğuna geçenlerin uzmanlık eğitimi, eğitime başladıkları statüde devam eder." hükmü yer almıştır.
2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzu'nun "Başvuru" başlıklı 2. bölümünün "Aday Başvuru Formunun Doldurulması" başlıklı 2.3. kısmının 1. maddesinin (a) bendinde, "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları T.C. Kimlik Numaralarını yazacaklardır."; aynı kısmın "Uyruğu" başlıklı 10. maddesinin (a) bendinde, "T.C. uyruklular T.C. seçeneğini işaretleyeceklerdir."; (b) bendinde, "Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklular T.C. seçeneğini işaretleyeceklerdir."; son paragrafında ise, "Birden fazla uyruğu olan adaylar, bu alanda birden çok seçeneği işaretleyebileceklerdir ancak diğer uyruk bilgilerinin sisteme işlenebilmesi için değişikliğe esas belgelerini dilekçe ekinde Merkezimize göndermelidir..." kuralları yer almaktadır.
Anılan Kılavuz'un "Tercih Bildirimi ve Yerleştirme İşlemleri" başlıklı 5. bölümünün 5.8. maddesinde, "... TC uyruklu adaylar ve KKTC uyruklu adaylar genel kontenjanları; Mavi Kartlı adaylar ile 2527 uyruklu adaylar genel kontenjanlar ile yabancı uyruklu kontenjanlarını (tercih aşamasında hangi kontenjanlardan yararlanacaklarını sistemde seçerek); Yabancı uyruklu adaylar yabancı uyruklu kontenjanlarını tercih edebileceklerdir. Yerleştirme işlemleri de yukarıda belirtilen uyruk bilgilerine göre yapılacaktır.
Birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel kontenjandan hem de yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adaylar, tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını sistemde belirterek tercih yapacaklardır. Kılavuzdaki KKTC Kontenjanlarını sadece KKTC uyruklu veya uyruğundan biri KKTC olan adaylar tercih edebileceklerdir.

... BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN UYARI!
Uyruğundan biri TC olan çift uyruklu adaylar ileride hukuki sorun yaşamamak için diplomaları tescil edilirken esas alınan uyruklarına göre başvuruda bulunmak zorundadırlar." kuralı yer almıştır.
Anılan Kılavuz'un "Yabancı Uyruklu Adaylar" başlıklı 8. bölümünde, "... UYRUĞU alanında sadece 'Yabancı Uyruklular' seçeneği işaretli olan adaylar bu kılavuzdaki Yabancı Uyruklu Kontenjanlarını tercih edebilecekler, diğer kontenjanları tercih edemeyeceklerdir.
'Yabancı Uyruklular' seçeneği yanında diğer uyruk alanları da işaretli olan adaylardan, tercih ekranında 'Yabancı uyruklu kontenjanlarından yararlanmak istiyorum.' seçeneğini işaretleyen adaylar yabancı uyruklu kontenjanını tercih edebileceklerdir. Uyruğundan biri 'Yabancı Uyruklular' olan adaylardan tercih ekranında 'Yabancı uyruklu kontenjanlarından yararlanmak istiyorum.' seçeneğini işaretlemeyenler bu kılavuzdaki genel kontenjanlardan tercih yapabilecek, yabancı uyruklular için açılmış kontenjanları tercih edemeyeceklerdir.
Yabancı uyruklu adaylar, bu kontenjanlara, bu kılavuzdaki kurallar uyarınca puanları ve tercihleri göz önünde tutularak yerleştirileceklerdir. Genel kontenjanlarda açık kalsa bile genel kontenjanlara yabancı uyruklu adaylar yerleştirilmez." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemleri yönünden;
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı ile, idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayalı ödediği meblağı her zaman geri alabileceği; belirtilen istisnalar dışında kalan hatalı ödemelerin geri alınmasının, hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere idari dava açma suresi içinde mümkün olduğu, bu süre geçtikten sonra geri alınamayacağı karara bağlanmıştır. Anılan karar, her ne kadar hatalı terfi ve intibaktan doğan ödemelerin geri alınmasına ilişkin ise de, bu karar ile idari işlemlerin geriye alınmasında uyulması gereken temel ilkeler ortaya konulmuş bulunduğundan, anılan kararın tüm hatalı işlemlerin idarece geri alınmasında da dikkate alınması gerekmektedir.
Dolayısıyla Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun, idari işlemlerin geri alınması koşullarını da belirleyen bahsi geçen kararında açıklandığı üzere; dava açma süresi içinde, hukuka aykırı tüm işlemlerini geri almaya yetkili olan idarenin, dava açma süresi geçtikten sonra ancak, yok hükmündeki idari işlemleri ile ilgililerin gerçeğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya açıkça hataya düşerek tesis ettiği idari işlemlerini, süre kaydı aranmaksızın geri alması mümkün bulunmaktadır. Zira bu tür işlemlerin ilgililer lehine hak doğurması mümkün bulunmadığı gibi bu nitelikleri itibarıyla istikrar yaratmaları da mümkün değildir. Zira kazanılmış hak, objektif bir hukuk kuralının kişilere uygulanmasıyla objektif ve genel hukuki durumun kişisel bir işlemle özel hukuki duruma dönüşmesidir.
Bu itibarla, idarelerce tesis edilen işlemlerin, kanunun açık hükmüne aykırı olması halinde, açık hata nedeniyle idarelerce her zaman geri alınabileceği 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu kararı gereğidir.
2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları Başvuru Kılavuzu'nda, T.C. uyruklu adaylar ve KKTC uyruklu adayların genel kontenjanları; Mavi Kartlı adaylar ile 2527 uyruklu adayların genel kontenjanlar ile yabancı uyruklu kontenjanlarını (tercih aşamasında hangi kontenjanlardan yararlanacaklarını sistemde seçerek); yabancı uyruklu adayların da yabancı uyruklu kontenjanlarını tercih edebilecekleri belirtilmiş, birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel kontenjandan hem de yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adayların, tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını sistemde belirterek tercih yapacakları öngörülmüştür. Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların ise ileride hukuki sorun yaşamamak için diplomaları tescil edilirken esas alınan uyruklarına göre başvuruda bulunmak zorunda oldukları belirtilmiştir.
Bu durumda, çifte uyruğa sahip vatandaşlarımızdan, işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği halde yabancı uyruklu kontenjanlarına yerleşenlerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, uzmanlık eğitimine başlatılanların eğitimlerinin sonlandırılması, eğitimi tamamlamış olanların ise Sağlık Bakanlığınca değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmaktadır.
Davacının 05/07/2019 tarihi itibarıyla üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işlemi yönünden;
Olayda, 2016 yılı Sonbahar Dönemi Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'nda başarılı olarak yabancı uyruklu kontenjanından ... Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında uzmanlık eğitimi yapmaya hak kazanması sonucu 03/04/2017 tarihinde uzmanlık eğitimine başlayan çift uyruklu (Türk ve Bulgar) davacının, Başvuru Kılavuzu'ndaki uyarıyı dikkate almak suretiyle tıpta uzmanlık sınavı başvuru işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği, yabancı uyruklu kontenjanından yararlanması mümkün olmamasına karşın açık hataya dayalı olarak uzmanlık eğitimine başlatıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu düzenleyici işlemler uyarınca tesis edilen davacının üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işleminde de hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemleri yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işlemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ... TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için öngörülen ... TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
23/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
X- Dava; 2016 yılı Sonbahar Dönemi Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'nda başarılı olarak yabancı uyruklu kontenjanından ... Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında uzmanlık eğitimi yapmaya hak kazanması sonucu 03/04/2017 tarihinde uzmanlık eğitimine başlayan çift uyruklu (Türk ve Bulgar) davacının, 05/07/2019 tarihi itibarıyla üniversiteden ilişiğinin kesilmesine ilişkin ... Vakıf Üniversitesi Rektörlüğünün 04/07/2019 tarihli işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlıkta; uyruğundan biri T.C. olan çifte vatandaşlığa sahip adayların, yabancı uyruklular için ayrılmış kontenjanları tercih edemeyeceği yönünde, Tıpta Uzmanlık mevzuatı ve 2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzunda açık bir düzenleme bulunmadığı ve çifte (Türk ve Bulgar) vatandaşlığa sahip olan davacının, 2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzunun tanıdığı seçimlik haktan yararlanarak tıpta uzmanlık eğitimi yapmaya başladığı görülmektedir.
2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzu'nun "Başvuru" başlıklı 2. bölümünün "Aday Başvuru Formunun Doldurulması" başlıklı 2.3. kısmının 1. maddesinin (a) bendinde, "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları T.C. Kimlik Numaralarını yazacaklardır."; aynı kısmın "Uyruğu" başlıklı 10. maddesinin (a) bendinde, "T.C. uyruklular T.C. seçeneğini işaretleyeceklerdir."; (b) bendinde, "Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklular T.C. seçeneğini işaretleyeceklerdir."; son paragrafında ise, "Birden fazla uyruğu olan adaylar, bu alanda birden çok seçeneği işaretleyebileceklerdir ancak diğer uyruk bilgilerinin sisteme işlenebilmesi için değişikliğe esas belgelerini dilekçe ekinde Merkezimize göndermelidir..." kuralları yer almaktadır.
Anılan Kılavuz'un "Tercih Bildirimi ve Yerleştirme İşlemleri" başlıklı 5. bölümünün 5.8. maddesinde, "... TC uyruklu adaylar ve KKTC uyruklu adaylar genel kontenjanları; Mavi Kartlı adaylar ile 2527 uyruklu adaylar genel kontenjanlar ile yabancı uyruklu kontenjanlarını (tercih aşamasında hangi kontenjanlardan yararlanacaklarını sistemde seçerek); Yabancı uyruklu adaylar yabancı uyruklu kontenjanlarını tercih edebileceklerdir. Yerleştirme işlemleri de yukarıda belirtilen uyruk bilgilerine göre yapılacaktır.
Birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel kontenjandan hem de yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adaylar, tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını sistemde belirterek tercih yapacaklardır. Kılavuzdaki KKTC Kontenjanlarını sadece KKTC uyruklu veya uyruğundan biri KKTC olan adaylar tercih edebileceklerdir."
Dava konusu Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı ve ... tarih ve ... sayılı işlemlerinde ise çifte uyruğa sahip vatandaşlarımızdan, işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği halde yabancı uyruklu kontenjanlarına yerleşenlerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, uzmanlık eğitimine başlatılanların eğitimlerinin sonlandırılması, eğitimi tamamlamış olanların ise Sağlık Bakanlığınca değerlendirilmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Dairemizin çoğunluk kararı ile İdari dava Daireleri Kurulu'nun YD İtiraz No:2020/636 sayılı kararında davacının durumu açık hata olarak değerlendirilmiştir.
Hukuka aykırı ve hak doğurucu nitelikte olan idari işlemlerin geri alınmasında kural olarak idarenin süre yönünden sınırsız bir yetkisi olmadığı, bu yetkinin belli işlemlerde dava açma süresi içinde, bunların dışında kalan işlemlerde ise makul süre içinde kullanılması gerektiği Türk idari yargısı içtihatlarında yerleşik bir kural halini almıştır. Bu kurala istisna olarak yoklukla malül işlemler, hile sonucu tesis edilen işlemler ve açık hata ile yapılan işlemler sayılmaktadır. Yokluk ve hile hallerini tespit etmek nispeten kolay olsa da, açık hata kavramının genel kabül görmüş bir tanımı bulunmamaktadır. Danıştay kararlarına baktığımızda iki farklı eğilim dikkat çekmektedir. Bir grup Danıştay kararında açık hata kavramı, mevzuatın yoruma ihtiyaç göstermeyecek kadar açık olduğu ve herhangi bir araştırma ve incelemeye gerek bulunmayan hallerde yapılan hukuki hatalar olarak kabul edilmektedir. Bazı kararlarda ise bu kavram daha dar bir içeriğe indirgenmekte ve işlemin muhatabının farkedebileceği nitelikteki hatalar bu kapsamda değerlendirilmektedir. Böylece işlemin muhatabının farketmesine rağmen idareyi uyarmadığı haller açık hata kabul edilerek kavrama hileye yakın bir içerik atfedilmektedir. Bu sayede işlemin muhattabının iyiniyeti korunmaktadır. Oysa işlemin muhattabının mevzuata yabancı olması veya mevzuatın karmaşıklığı sebebiyle farkedemeyeceği hataların da açık hata kapsamına alınması mevzuatta yoruma ihtiyaç göstermeyecek kadar açık fakat bir o kadar da teknik pek çok hüküm bulunduğu göz önüne alındığında, işlemin muhatabının iyiniyetine rağmen hatanın sorumluluğunu üstlenmesine yol açacaktır. Açık hata kavramının hileye yakın bir içerikle tanımlanması hem kişilerin idareye olan güvenlerini koruyacak hem de geri alma konusunda kabul edilen dava açma süresi ve makul süre kriterlerinin de uygulama alanını genişletecektir.
Somut olayda; davacının gizlediği, hileye başvurduğu, sahtecilik yaptığı gibi iddialar bulunmamaktadır. Nitekim davacı gibi çifte vatandaşlığı olanların ÖSYM'ye dilekçeyle başvuru yapması üzerine ÖSYM'nin imkan tanıması sonucunda başvuruların kabul edildiği, davacının da ÖSYM tarafından sistemin aktif hale getirilmesi suretiyle 2016 TUS Başvuru Kılavuzunu dikkate alarak elektronik ortamda başvuru işlemlerini tamamladığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda; çifte vatandaşlığı olan bir yurttaş düzenlemede alternatiflerden birisini seçmesi anlamına gelebilecek tercihi nedeniyle cezalandırılamaz.
Nitekim davacının da başvuru yaptığı 2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzu ve önceki kılavuzlarda yer alan bu düzenlemenin 2018/2 döneminde de devam ettiği görülmektedir. Anılan kılavuzlarda yer alan bu ibarelerin farklı yorumlanmaya açık olduğunu anlayan davalı idarece, 2019/2. dönem TUS Başvuru Kılavuzu'nun 22. sayfasında "SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN ÖNEMLİ UYARI! Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların ileride hukuki sorunlarla karşılaşmaması için tercihlerini T.C. vatandaşı olarak yapmaları gerekmektedir." şeklinde değişiklik yapılarak bu ibarelerin eklendiği anlaşılmaktadır.
Yönetmelikteki düzenlemeler gereği yabancı ülkelere ayrılan kontenjanlar hariç olmak üzere, uzmanlık eğitimi yapmak isteyen yabancı uyruklulara, uzmanlık öğrenciliği kontenjanlarının %10’una kadar ilave kontenjan ayrılabileceği ve Türkiye’de yabancı uyruklu olarak uzmanlık eğitimi görmekte iken Türk uyruğuna geçenlerin uzmanlık eğitiminin, eğitime başladıkları statüde devam edeceği, davacının bu tercihinin ise davacıya T.C. Vatandaşlarının önüne geçme hakkı vermediği ve davacının yabancı uyruklu kontenjanını kullanmak suretiyle bu tercihini kullandığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile yabacı uyruklu ve T.C. uyruklu öğrencilerin bütün bu hak ve borçları dikkate alındığında; davacının 2016 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavları (TUS) Başvuru Kılavuzunun tanıdığı seçimlik haktan yararlanarak, tıpta uzmanlık eğitimine yabancı uyruklu statüsünde başladığı ve açık hatanın bulunmadığı anlaşıldığından 60 günlük dava açma süresinin geçmesinden sonra tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığından davacının yabancı statüsünde TUS'a devam etmesini sonlandıran düzenlemenin ve dava konusu işlemin iptal edilmesi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.