Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2579 Esas 2022/622 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2579
Karar No : 2022/622

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Turistik Yatırımlar Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Altıncı Dairesinin 02/06/2021 tarih ve E:2019/2560, K:2021/7630 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 21/07/2006 tarih ve 26235 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmeliğe 25/09/2018 tarih ve 30546 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 13. maddesi ile eklenen, Geçici 9. maddenin birinci fıkrasında yer alan "Bakanlık tarafından verilen ancak her ne sebeple olursa olsun veriliş tarihinden itibaren yirmi yıl geçmesine rağmen kesin tahsise dönüştürülemeyen ön izinler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı aylık süre içerisinde de kesin tahsise dönüştürülememesi halinde kendiliğinden sona erer." yolundaki düzenlemenin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 02/06/2021 tarih ve E:2019/2560, K:2021/7630 sayılı kararıyla;
Usul yönünden davalı idarenin ehliyet itirazının yerinde görülmediği,
Esas yönünden; Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelikte, Kültür ve Turizm Bakanlığı tasarrufuna alınmış olan kamu arazilerinden girişimcilere tahsisi uygun görülen yerlerin ilanından başlayarak, başvuru, tekliflerin değerlendirilmesi, ön izin ve kesin tahsis sırasında bilgi ve belge sunulması, turizm yatırımının gerçekleşmesi için yapılması gerekli iş ve işlemlerin yapılması için süreler öngörülmüş, bu kapsamda, kamuya ait taşınmazlarla ilgili turizm amaçlı plan ve proje geliştirilmesi ile diğer işlemlerin tamamlanmasına imkân tanınması amacıyla girişimci adına kesin tahsis aşamasına kadar verilen izin olarak tanımlanan ön iznin iki yılı geçmemek üzere ve fiili kullanım olmaksızın verileceği, kamudan kaynaklanan veya mücbir sebepler ile Bakanlıkça kabul edilebilir idari ve hukuki uyuşmazlıklardan doğan sebeplerin varlığı halinde ön izin süresinin, dondurma sebepleri ve bu sebeplerin ortaya çıktığı tarihler dikkate alınarak sorun çözümleninceye kadar ve toplamda beş yılı geçmemek üzere dondurulacağı, dondurulan beş yıllık ön izin süresi içerisinde de dondurma sebeplerinin ortadan kalkmaması halinde ön iznin kendiliğinden sona ereceği düzenlemelerine yer verildiği,
Turizm sektörünün, gerek istihdam artışı, yabancı sermaye ve döviz girdisi sağlaması gibi ekonomiye olan katkısı, gerekse kültürel gelişme üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, yatırımların mevzuatta belirlenen süreler dahilinde ve bir an önce tamamlanarak turizmin hizmetine sunulmasında kamu yararı bulunduğu açık olup, belirtilen sürelerin bu amaçla düzenlenmiş olduğu,
Bu itibarla, turizm tesisi gerçekleştirmek amacıyla verilmiş ön izin süresi içerisinde yapılması gereken iş ve işlemlerin yirmi yıl gibi uzun bir süre içerisinde tamamlanmayarak kesin tahsis ve dolayısıyla yatırımın fiili olarak gerçekleştirilmesi aşamasına geçilmemesinin, ön izne konu kamu taşınmazının uzun yıllar atıl durumda kalmasına, turizme kazandırılamamasına, sağlaması beklenilen ekonomik ve kültürel katkının elde edilememesine yol açacağı,
Bu durumda, üzerinde turizm yatırımı gerçekleştirilmek amacıyla davalı idare tasarrufuna alınmış olan kamu taşınmazlarının uzun süre atıl durumda kalmasının önüne geçmek, hukuki durumlarındaki belirsizliği ortadan kaldırarak söz konusu taşınmazların yeniden değerlendirilebilmesinin önünü açmak amacıyla, veriliş tarihinden itibaren yirmi yıl geçmesine rağmen kesin tahsise dönüştürülemeyen ön izinlerin düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı aylık süre içerisinde de kesin tahsise dönüştürülememesi halinde kendiliğinden sona ermesini öngören dava konusu düzenlemede hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ana maddede düzenlenebilecek mahiyetteki hukuki bir durumun geçici madde ile düzenlenmesinin mümkün olmadığı, yönetmelik yapım tekniğine aykırı hareket edildiği, ayni bir hak olan irtifak hakkının sona erdirilmesi sonucunu doğuracak usul ve esasların ancak kanunda açık hüküm varsa ilgili yönetmelikte kanununa uygun olarak düzenlenebileceği, ön iznin kesin tahsise dönüştürülememesinin ilgilinin kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu dikkate alınmaksızın “her ne sebeple olursa olsun“ ibaresine yer verilmek suretiyle veriliş tarihinden itibaren yirmi yılı geçmesine rağmen kesin tahsise dönüştürülemeyen ön izinlerin sona ereceği” yolundaki bu düzenlemenin son derece keyfi, dayatmacı, yargısal denetimin önünü kapatarak hak arama hürriyetini engelleyen içerikte ve sonuçta amacı aşan bir nitelik taşıdığı ve bu nedenle kamu yararına ve aynı zamanda Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden davacının yürütülmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeyerek gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 02/06/2021 tarih ve E:2019/2560, K:2021/7630 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ... TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 23/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Dava konusu Yönetmelik hükmü ile bakanlık tarafından verilen ancak her ne sebeple olursa olsun veriliş tarihinden itibaren yirmi yıl geçmesine rağmen kesin tahsise dönüştürülemeyen ön izinlerin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı aylık süre içerisinde de kesin tahsise dönüştürülememesi halinde kendiliğinden sona ereceği düzenlenmiştir.
Söz konusu düzenleme ile turizm yatırımlarında kullanılmak üzere bakanlığa tahsis edilen kamu taşınmazlarının uzun süre atıl durumda kalmasının önüne geçilmesinin hedeflendiği dolayısıyla düzenlemede kamu yararı uygun olduğu anlaşılmakla birlikte, ön iznin kesin tahsise dönüştürülememesinin davacının kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı dikkate alınmaksızın "her ne sebeple olursa olsun" veriliş tarihinden itibaren yirmi yıl geçmesine rağmen kesin tahsise dönüştürülemeyen ön izinlerin sona ermesini öngören düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığından Daire kararının bozulması gerektiği görüşü ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.