Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/3613 Esas 2022/623 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/3613
Karar No : 2022/623

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Buca ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda mevcut kira sözleşmesinin kapsamında olmayan yapıların 775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla;
775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun 18. maddesine yer verilerek,
Davacı tarafından davalı idareden kiralanan yere 05/03/2013 tarihli tutanakta tespit edilen imalatların yapıldığı ve bu imalatlar hakkında Buca Belediye Başkanlığı tarafından 775 sayılı Kanun uyarınca işlem tesis edildiği, verilen süre içerisinde imalatların kaldırılmadığı anlaşıldığından, davalı idare tarafından kiralayan olarak kiralanan yerde tespite konu olan imalatların yıkılması ve işgalin sona erdirilmesinin istenilmesine yönelik olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 16/06/2021 tarih ve E:2020/5297, K:2021/8403 sayılı kararıyla;
775 sayılı Kanun'un 18. maddesine; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesine ve Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği'nin 77. maddesine yer verilerek,
Söz konusu yapının bulunduğu taşınmazın toplam 72,96 m² lik kısmının davacıya kiraya verildiği ve daha sonra davacı tarafından alanda 613,04 m² lik alanı kapsayan yapı yapıldığı ve bu yapının ecrimisil ödenerek işyeri olarak kullanılmak suretiyle işgal edildiği,
2886 sayılı Kanun'un 75. maddesinde, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki bir taşınmaz mal üzerinde, haksız tecavüz niteliğindeki bir eylemin Yönetmelik gereğince önlenmesi amacıyla deftarlık veya malmüdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince tahliyesinin sağlanacağı, taşınmaz malların tahliye edilmesinden ve teslim alınmasından sonra ise, işgalci tarafından meydana getirilen yapının yıkılarak enkazının götürülmesi için süreli tebligat yapılacağı, tebligat gereği yerine getirilmediği durumlarda da bu işlerin idarelerce yapılacağı; 775 sayılı Kanun'un 18. maddesinde ise, gecekonduların tasfiyesine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak izinsiz yapıların hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılacağı düzenlemesine yer verildiği,
Bu durumda, davalı idarece, 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi öngörülen usullerin uygulanması suretiyle işlem tesis edilmesi gerekirken, 775 sayılı Kanun'un 18. maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla;
775 sayılı Kanun'un amaçları arasında gecekondu yapımının önlenmesinin bulunduğu bu amaçla 18. maddesinde, bu Kanun yürürlüğe girdikten sonra belediyelere ait arazi ve arsalarda yapılacak daimi ve geçici bütün yapıların hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet Zabıtası tarafından derhal yıktırılacağı hükmüne yer verildiği, anılan özel nitelikteki hükmün halen yürürlükte olduğu, 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesinin ise, ecrimisil ve tahliyeye ilişkin bulunduğu, yıkıma ilişkin düzenlemenin yer almadığı ve 775 sayılı Kanun'un 18. maddesi hükmünün uygulanmasını tahliye koşuluna bağlamadığı, Yönetmelik'le yapılan düzenlemenin üst norm olan 775 sayılı Kanun'un 18. maddesinin açık hükmünün uygulanmasını engellemesinin veya koşula bağlamasının mümkün olmadığı gerekçesi eklenmek suretiyle davanın reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararında yer alan gerekçeler aynen alıntılanmak suretiyle temyize konu ısrar kararının Daire kararı doğrultusunda bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ... İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının Daire kararı doğrultusunda bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin temyize konu ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY
X- 775 sayılı Kanun'un "Kapsam ve tarif" başlıklı 1. maddesinde, "Mevcut gecekonduların ıslahı, tasfiyesi, yeniden gecekondu yapımının önlenmesi ve bu amaçlarla alınması gereken tedbirler hakkında bu kanun hükümleri uygulanır." hükmü; 2. maddesinde "Bu kanunda sözü geçen (Gecekondu) deyimi ile, imar ve yapı işlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde, sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapılar kastedilmektedir." hükmü yer almakta, aynı Kanun'un 18. maddesinde ise; gecekonduların tasfiyesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş; belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak izinsiz yapıların hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılacağı düzenlemesine yer verildiği görülmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; İzmir ili, Buca ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı mülkiyeti davalı idareye ait taşınmazdaki 35.52 m² açık alan ve 37,62 m² kapalı alan olmak üzere toplam 72,96 m² lik alanın davalı idare tarafından 1994 yılında davacıya kiralandığı, davacı tarafından söz konusu taşınmaz üzerinde toplam 613,04 m² lik alanı kapsayan yapı yapıldığı ve bu alanın düğün salonu olarak işletildiği, mevcut kira sözleşmesi ile davacıya kiralanan alan dışında davacı tarafından işgal edilen alan için 03/10/2006 tarihinden, 24/04/2014 tarihine kadar 2886 sayılı Kanun uyarınca ecrimisil tahakkuk ettirilerek, bedelinin tahsil edildiği, davalı idarece, kiralanan alan dışında işgal edilen alan üzerinde yapılan izinsiz yapıların 775 sayılı Kanun'un 18. maddesi uyarınca yıkılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin tesisi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacı tarafından işgal edilen alanda ticari faaliyette bulunulduğu, söz konusu alan için 8 yıl süre ile ecrimisil tahakkuku yapıldığı hususları ile anılan Kanun'un kapsam ve amacı birlikte değerlendirildiğinde 775 sayılı Kanun'un 18. maddesine göre işlem tesis edilmesi mümkün bulunmadığından, dava konusu işlemde ve bakılan davanın reddi yolundaki ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARŞI OY
XX- Dosyanın incelenmesinden, davacının düğün salonu olarak işlettiği dava konusu yapıyla ilgili olarak; su ve elektrik aboneliği ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunup bulunmadığı, yapıya numarataj verilip verilmediği, davacının anılan işletme ile ilgili vergi kaydı bulunup bulunmadığı hususlarının araştırılmadığı görülmektedir.
Özellikle mülkiyet hakkı bağlamında, söz konusu kayıtların bulunup bulunmadığı araştırılarak, davacının söz konusu yapıyı kullanılmasına idarece imkan sağlanıp sağlanmadığı belirlendikten sonra uygulanacak mevzuat konusunda bir karar verilmesi gerekirken, bu hususlar araştırılmaksızın eksik incelemeyle verilen ısrar kararının bozulması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.