Danıştay 7. Daire 2020/2529 Esas 2022/797 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2529
Karar No : 2022/797

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Bakanlığı adına ...Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Otomotiv ve Makina Aksamı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına kayıtlı ...tarih ve ...sayılı yatırım teşvik belgesi kapsamında 2012 ve 2014 yıllarında tescilli serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile gümrük vergisi muafiyeti ve katma değer vergisi istisnasından yararlanılarak ithalatı yapılan makine ve teçhizata ait gümrük ve katma değer vergilerinin, yatırım teşvik belgesinin iptal edildiğinden bahisle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun'un 37. maddesine istinaden (1) ay içerisinde ödenmesi gerektiği yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; olayda, yatırımı teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimlerinin, yatırımın, teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmesi koşuluyla katma değer vergisinden istisna kılındığı, Bakanlar Kurulu kararı gereği genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlara dair destek unsurlarının yatırımı teşvik belgesinin kapsamına göre uygulanabileceği, yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın teminini müteakip beş yılı doldurmuş olmaları halinde devir, satış, ihraç veya kiralanmasının serbest bulunduğu, belge kapsamında temin edilen beş yılını doldurmamış makine ve teçhizatın, tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın yatırımın bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla veya bütünü ile birlikte Bakanlığın izniyle ihraç edilebileceği, tamamlama vizesi yapılmamış veya tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte beş yılını doldurmamış makine ve teçhizata satış izni verilebilmesi için yatırımın bütünlüğünün bozulmaması şartı aranacağı ve bu tür durumlarda satış izni verilen makine ve teçhizata uygulanan desteklerin geri alınmayacağı, ancak yatırımcının teşvik belgesinin, satış iznini müteakiben 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 28. maddesinde belirtilen nedenlerle iptali hâlinde izin verilen makine ve teçhizata uygulanan desteklerin de ilgili mevzuat çerçevesinde kısmen veya tamamen geri alınabileceği, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğüne yazılan yazıda, yatırımı teşvik belgesi kapsamında ihracına izin verilen makine ve teçhizat dışında varsa yararlanılan desteklerin tahsil edilmesi gerektiğinin belirtilmesine karşın, davalı idarece ihracına izin verilen makine teçhizat dışında destekten yararlanan makine teçhizat bulunup bulunmadığı yolunda herhangi bir tespit yapılmadan, yatırımı teşvik belgesinin Bakanlar Kurulu kararının 28. maddesinde belirtilen nedenlerle değil, teşvik belgesi kapsamı makine teçhizatın ihraç izniyle ihracatının gerçekleşmiş olması nedeniyle iptal edilmiş olduğu hususu göz önüne alınmadan tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Olayda, yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen eşyanın, gümrük vergileri tahakkuk ettirilmeksizin ve teminata bağlanmaksızın, şarta bağlı olarak uygulanan muafiyet ve istisna kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine girdiği, bu halde vergilerin tahakkuku ve tahsilinin şarta bağlı olarak ertelendiği, dolayısıyla şartın gerçekleşmesi, yani, yatırımın, teşvik belgesinde öngörülen süre ve şekilde gerçekleşmemesi nedeniyle teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde eşyaya isabet eden vergilerin tahakkuk ettirilip yükümlüsüne tebliğ edilerek, itiraz yoluna başvurma ve dava açma olanağının sağlanması gerekirken, doğrudan tahsilata ilişkin tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, sonucu itibarıyla yerinde olan Mahkeme kararına yönelik istinaf başvurunun belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı adına düzenlenen yatırım teşvik belgesinin Ekonomi Bakanlığının yazısına istinaden iptal edilmesi üzerine tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2....Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 23/02/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) - KARŞI OY :
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yatırım yapacak müteşebbislere çeşitli imkanlar sağlanarak destekler verileceği düzenlenmiştir. Kararın amaç başlıklı 1. maddesinde; "Bu kararın amacı; kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine, üretim ve istihdamın artırılmasına..." şeklinde belirlenmiş olup, verilen destek unsurlarına rağmen taahhütlerin yerine getirilememesi halinde destek unsurlarının geri alınacağına dair düzenleme işbu kararın 28. maddesinde; "(1) Bu karar ile uygulama mevzuatında belirlenen hükümlere aykırı davranan yatırımcıların teşvik belgeleri bu maddenin ikinci fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla iptal edilir." şeklinde yer verilmiş, teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması halinde sağlanan desteklerin 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yatırımcıdan geri alınacağı düzenlemesi ile tahsilatın kanun yolunu belirlemiştir.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin yayımlanan Tebliğ (No:2012/1) in 3. maddesinde teşvik belgesi tanımlanmıştır. Buna göre; "Teşvik belgesi yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan bir belge olup kararın amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenir." hükmü ile yatırım teşvik belgesinin neleri ihtiva ettiği belirtilmek suretiyle tanımlanmıştır.
Bu bağlamda yatırım teşvik belgesi üzerinde destek unsurlarının belirtildiği ve bu belgelerin kimlere hangi destek unsurları ile verildiği Resmi Gazete'de yayınlanarak ilan edilmekte aynı şekilde iptal edilen belgelerde Resmi Gazete'de yayınlanarak ilan edilmektedir.
Bakanlar Kurulu kararı ile yatırımların teşviki amaçlı sağlanan devlet desteklerinin taahhüdün yerine getirilemediği durumlarda geri alınmasına ilişkin usul yine bu karar ile müeyyide başlıklı 28. maddesinde düzenlenmiş olup, teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması halinde sağlanan destekler 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yatırımcıdan geri alınacağı sarih olarak belirtilmiştir.
Keza, yatırım teşvik belgesinin iptali idari bir işlem olup, resmi gazetede ilan edilmekte ancak bu işleme karşı iptal davası açılması halinde iptal sebebinin hukuka uygunluğunun denetimi yapılabilecektir. İptal davasının açılmaması halinde veya açılıp reddedilmesi halinde iptal işleminin yasaya uygunluğu gerçekleşmiş olacağından destek unsurlarının 6183 sayılı yasa gereği tahsilinin sağlanması destek sağlayan mevzuatın (BKK) gereği olmakla dosya kapsamında idari işlemin iptaline yönelik bir iddia da bulunmadığından 6183 sayılı yasa ile takibe başlanarak 37. madde düzenlemesi ile yapılan bildirimin hukuka uygun olduğu oyu ile daire kararına katılmıyorum.