9. Hukuk Dairesi 2018/597 E. , 2018/2691 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalıya ait ... Cafe"de 01/09/2003 tarihinde garson olarak çalışmaya başladığını, iş akdinin davalı tarafından haksız olarak feshedildiği 23/08/2008 tarihine kadar işyerindeki çalışmasının devam ettiğini, en son aylık ücretinin net 1.200,00 TL olduğunu, garsonluğun yanı sıra idari işleri de üstlendiğini, çalışma süresinin tamamında yıllık izin dahi kullanmadan 06:00"dan akşam 20:00"ye kadar çalıştığını, fazla çalışma alacaklarının yılllık izin ve hafta tatili ücretlerinin ve kıdem ile ihbar tazminatının ödenmediğini belirterek işçilik alacağı talebinde bulunmuştur.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalının esnaf olduğunu, davacının çalıştığının tespit edildiği dönemde işlettiği işyerinin SSK ve Bağ-Kur kapsamında olmadığını savunarak öncelikle davanın görev yönünden reddini, esas yönünden de davacının alacakları olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Bozma ilamı ve Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece ilk kararında, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 7.H.D. 28.09.2016 tarih 2016/24825 E.- 2016/14947 K. sayılı ilamı ile "...Somut olayda mahkemece, davalı tarafın yargılamanın tüm aşamalarında, davalı işyerinin "esnaf" işyeri olduğu ve mahkemenin görevsizlik kararı vermesi gerektiği itiraz ve savunmaları hakkında herhangi bir araştırma yapılmadan ve talep hakkında bir karar verilmeden uyuşmazlığın esasına girilerek dava sonuçlandırılmıştır. Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup mahkemece davalının esnaf niteliğinde olup olmadığı araştırılıp, esnaf niteliği bulunması halinde dosyanın görevsizlik kararı verilerek genel mahkemeye gönderilmesi gerekirken araştırma yapılmadan eksik incelemeyle yazılı şekilde esastan karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir..." gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkeme bozma ilamına uyma kararı vermiştir. Mahkemece bozma ilamı doğrultusunda araştırma yapılıp ve bilirkişi raporu alınarak davalıya ait işyerinde çalışan sayısı itibariyle ve davalının da kendi kahvehanesinde emeğini koyarak kendisinin de çalıştığından esnaf olduğu kanaatine varılarak görevsizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Mahkemece bozmaya uyulmuş tanık beyanlarına göre davalının kendi kahvehanesinde emeğini koyarak bizzat çalıştığı ve davalı ile birlikte işyerinde iki çalışan olduğu belirlenmişse de dosya kapsamına davalı vekili tarafından sunulan yıllık gelir vergisi beyannamesinde davalının işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu ancak ticari kazancına ilişkin bildirimde bulunduğu görülmüştür. Esnaf nitelendirmesi yapılabilmesi için kanun gereği basit usulde vergilendirilen ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olan ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimse olmak gerekmektedir. Davalının sunduğu vergi beyannamesi ekinde basit usul değil ticari usulde vergilendirme söz konusu olduğundan bu belgeler ile davalının hangi usulde vergilendirildiği net olarak tespit edilememiş bozma gereği yerine getirilmemiştir.
Bu nedenle, mahkemece, davalı işverenin esnaf statüsünde olup olmadığının yasal düzenlemeler ve açıklamalar doğrultusunda incelenmesi, özellikle davalının hangi usulde vergilendirildiği hususunun araştırılması, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ile görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
F)Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 13.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.