Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/3513 Esas 2022/789 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/3513
Karar No : 2022/789


TEMYİZ EDENLER : I- (DAVACI): … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … II- (DAVALI): … Bakanlığı
(Mülga … Bakanlığı)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 27/04/2021 tarih ve E:2016/260, K:2021/1965 sayılı kararının, davalı idare tarafından iptale ilişkin kısmının, davacı tarafından ise aleyhine hükmedilen avukatlık ücreti yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 2. fıkrasının ve Ek-1’inin 8. sırasında yer alan “ilgili belediye” ibaresinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 27/04/2021 tarih ve E:2016/260, K:2021/1965 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usule ilişkin itirazları yerinde görülmemiş,
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun 1. maddesinde Kanun'un amacının; organize sanayi bölgelerinin kuruluş, yapım ve işletilmesi esaslarını düzenlemek olarak belirtildiği, aynı Kanun'un "Tanımlar ve Kısaltmalar" başlıklı 3. maddesinin (b) bendinde, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB'nin); sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, sanayi türlerinin belirli bir plan dahilinde yerleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla; sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dahilinde gerekli idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile küçük imalat ve tamirat, ticaret, eğitim ve sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dahilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve bu Kanun hükümlerine göre işletilen mal ve hizmet üretim bölgeleri olarak tanımlandığı,
4562 sayılı Kanun'un 4. maddesinin dava konusu Yönetmelik'in yayımlandığı tarihte yürürlükte olan halinde, organize sanayi bölgelerinin, Yer Seçimi Yönetmeliği'ne göre uygun görülen yerlerde Bakanlığın onayı ile kurulacağı, OSB’lere ait yer seçiminin Bakanlığın koordinatörlüğünde ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla oluşan Yer Seçimi Komisyonunun yerinde yaptığı inceleme sonucunda, varsa 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı kararları dikkate alınarak oybirliği ile yapılacağı ve OSB ilan edileceği, mer’i mevzuat gereğince korunması gereken ve sanayi tesislerinin kurulmasına izin verilmeyen alanların OSB yeri olarak incelemeye alınamayacağı, yer seçiminin kesinleşmesinden sonra OSB sınırları dışında kalan alanların planlanmasının Bayındırlık ve İskân Bakanlığı veya ilgili belediye tarafından en geç bir yıl içinde yapılacağı, bununla ilgili usul ve esasların Bakanlık ve Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca müştereken belirleneceği hükmüne yer verilmiş olup; maddenin 10. fıkrasında, OSB, kurulması öngörülen yerde varsa sanayi odası, yoksa ticaret ve sanayi odası, o da yoksa ticaret odasından en az biri ile talepleri halinde il özel idaresi, il özel idaresi bulunmayan illerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı veya OSB’nin içinde bulunacağı il, ilçe veya belde belediyesinin, büyükşehirlerde ayrıca büyükşehir belediyesinin temsilcilerince imzalı ve valinin olumlu görüşünü muhtevi kuruluş protokolünün Bakanlıkça onaylanması ve sicile kaydı ile tüzel kişilik kazanacağı, bu madde ile ilgili esas ve usullerin yönetmelikle belirleneceği
kuralına yer verildiği,
17/01/2008 tarih ve 26759 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu Yönetmelik'in 21. maddesiyle yürürlükten kaldırılan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin "Yer seçimi talebi ve çalışmalarının başlatılması" başlıklı 5. maddesinde, "(1) OSB kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerce OSB bilgilendirme raporunun hazırlanarak Valilik uygun görüşü ile birlikte yer seçimi talebinin Bakanlığa intikalini müteakip Bakanlık tarafından yapılacak değerlendirmeden sonra yer seçimi çalışmaları başlatılır.
(2) Ancak, yer seçimi talebinde öneri alan bulunması durumunda söz konusu alan için;
a) İl özel idaresinin,
b) Belediye sınırları veya mücavir alan sınırları içerisinde olması halinde ilgili belediyenin,
olumlu görüşünün alınması gerekmektedir."; Ek-1'inde yer alan Üye Gönderecek Kurumlar Listesi'nin 9. sırasında, "İlgili Belediye (İncelenen alanın Belediye sınırları içerisinde olması halinde)" düzenlemeleri yer almakta iken 08/11/2014 tarih ve 29169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 1. maddesiyle Yönetmeliğin 5. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin "b) Belediye sınırları veya mücavir alan sınırları içerisinde olması halinde; Büyükşehir belediyesinin olmadığı yerlerde ilgili belediyenin, hem büyükşehir belediyesi hem de ilçe belediyesi sınırları içerisinde olması halinde ise sadece büyükşehir belediyesinin" olarak değiştirildiği,
Danıştay Onuncu Dairesince verilen 08/04/2015 tarih ve E:2014/6758, 15/06/2015 tarih ve E:2015/331 sayılı kararlarla 17/01/2008 tarih ve 26759 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin 08/11/2014 tarih ve 29169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 1. maddesiyle değişik 5. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi ve bu kararlara yönelik itirazların Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca reddedilmesi üzerine dava konusu Yönetmeliğin yayımlandığı,
Dava konusu Yönetmeliğin "Yer seçimi talebi ve Bakanlıkça yapılacak ön değerlendirme" başlıklı 5. maddesinde, "(1) OSB kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerce OSB bilgilendirme raporunun hazırlanarak valilik uygun görüşü ile birlikte yer seçimi talebinin Bakanlığa intikalini müteakip Bakanlık tarafından ön değerlendirme yapılır.
(2) Yer seçimi talebinde öneri alan bulunması durumunda valilik uygun görüşünün alınması gerekir. ..." düzenlemesi, Yönetmeliğin Ek-1'inde yer alan Yer Seçimi Komisyonuna Üye Gönderecek Kurumlar Listesi'nin 8. sırasında, "İlgili Belediye (İncelenen alan/alanların belediye sınırları içerisinde olması halinde)" düzenlemesi yer almakta iken Danıştay Onuncu Dairesinin 17/05/2016 tarih ve E:2016/260 sayılı yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararı ve bu karara yönelik davalı itirazının reddine ilişkin Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 06/02/2017 tarih ve YD İtiraz:2016/1222 sayılı kararı üzerine 29/12/2017 tarih ve 30285 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesiyle Yönetmeliğin 5. maddesinin, "(1) OSB kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerce, yatırımcı ön talep formlarını da içeren OSB bilgilendirme raporunun hazırlanarak valilik uygun görüşü ile birlikte yer seçimi talebinin Bakanlığa intikalini müteakip Bakanlık tarafından ön değerlendirme yapılır.
(2) Yer seçimi talebinde öneri alan bulunması durumunda söz konusu alan için;
a) İl özel idaresinin,
b) Belediye sınırları veya mücavir alan sınırları içerisinde olması halinde ilgili belediye/belediyelerin,
olumlu görüşünün alınması, sayısal koordinatların belirlenmesi ve havadan görüntülerin alınması gerekir... " şeklinde değiştirildiği,
Dava konusu Yönetmeliğin 02/02/2019 tarih ve 30674 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin 10. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığı, anılan Yönetmeliğin "Yer seçimi talebi ve Bakanlıkça yapılacak ön değerlendirme" başlıklı 4. maddesinde, "(1) OSB kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerce, yatırımcı ön talep formlarını da içeren OSB bilgilendirme raporunun hazırlanarak valilik uygun görüşü ve öncelikle Hazine arazilerinden oluşan öneri alanla birlikte yer seçimi talebinin Bakanlığa intikalini müteakip Bakanlık tarafından ön değerlendirme yapılır.
(2) Yer seçimi talebinde yer alan öneri alana ilişkin;
a) İl özel idaresinin,
b) Belediye sınırları veya mücavir alan sınırları içerisinde olması halinde ilgili belediye/belediyelerin,
herhangi bir çalışması veya planlamasının olup olmadığı konusunda görüşünün alınması, sayısal koordinatların belirlenmesi ve havadan görüntülerin alınması gerekir... ", Ek-1'inde yer alan Yer Seçimi Komisyonuna Üye Gönderecek Kurumlar Listesi'nin 8. sırasında ise, "İlgili Belediye (İncelenen alan/alanların belediye sınırları içerisinde olması halinde)" düzenlemelerine yer verildiği,
Dava konusu Yönetmelik'in incelenmesinden:
Yukarıda izah edildiği üzere; dava konusu Yönetmelik, 02/02/2019 tarih ve 30674 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin 10. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olmakla birlikte, Dairelerinin 17/05/2016 tarih ve E:2016/260 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 5. maddesinin 2. fıkrasının yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş olması ve gerek 29/12/2017 tarihli Yönetmelik değişikliğinde gerekse de 02/02/2019 tarihli Yönetmelik'te yürütmenin durdurulmasına ilişkin yargı kararının gereğini yerine getirmek amacıyla değişiklikler yapılmış olması, dava konusu Yönetmelik'in Ek-1’inin 8. sırasında yer alan “ilgili belediye” ibaresine 02/02/2019 tarihli Yönetmelik'te aynen yer verilmiş olması nedenleriyle dava konusu Yönetmelik'in esas yönünden incelendiği,
A) Yönetmelik'in 5. maddesinin 2. fıkrasının incelenmesinden;
4562 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca, organize sanayi bölgelerine ait yer seçiminin, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin katılımı ile oluşan Yer Seçimi Komisyonunca, Yer Seçimi Yönetmeliği'ne göre yapılacağı ve oluşturulacak bu kurulun koordinatörlüğünün Bakanlık tarafından yapılacağı konusunda duraksama bulunmadığı, bununla beraber Kanun hükmünde, "ilgili kurum ve kuruluş" ifadesine yer verilerek, teşekkül edecek komisyonun geniş katılım içeren bir şekilde oluşumunun amaçlandığı,
Organize sanayi bölgelerinin, sanayinin planlı bir şekilde oluşturulması, bölgelerarası gelişmişlik farklılığının azaltılması, kentlerin düzenli gelişmesi ve çevrenin korunmasını sağlamak gibi amaçlarla kurulduğu, organize sanayi bölgelerinin yer seçimi, ilgili kurum ve kuruluşların belirlediği projeler kapsamında, doğal ve kültürel kaynakların korunması, imar ve çevre düzeni planlarıyla uyumlu çalışmaların yürütülebilmesi açısından önem arz ettiği,
Buradan hareketle, organize sanayi bölgesi alanı olarak ilan edilecek sahanın; çevredeki yerleşme alanlarına göre konumu, kentin fiziki gelişimi, ana ulaşım yollarına getireceği trafik yükü, orman, turizm, tarım alanlarına yapacağı etki gibi pek çok faktör nazara alınarak belirlenmesi gerektiği,
Öte yandan; 08/11/2014 tarih ve 29169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve hem büyükşehir belediyesi hem de ilçe belediyesi sınırları içerisinde kalan alanlarda, ilgili belediyeden olumlu görüş alınması uygulamasından vazgeçilerek sadece Büyükşehir Belediyesinin vereceği olumlu görüşün yeterli sayılmasını öngören Yönetmelik değişikliğine karşı açılan davalarda Dairelerinin yukarıda anılan kararları ile Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin 08/11/2014 tarih ve 29169 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle değişik 5. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendine yönelik olarak yürütmenin durdurulmasına karar verildiği ve Dairelerinin anılan kararına yapılan itirazların da Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/11/2015 tarih ve 2015/1172 sayılı kararlarıyla reddine karar verildiği,
Bu kez dava konusu Yönetmeliğin 5. maddesinin 2. fıkrası ile organize sanayi bölgesi kurulması planlanan alan için gerek büyükşehir belediyesi gerekse ilçe belediyesinin uygun görüşünün alınması uygulanmasından vazgeçilerek sadece valilik uygun görüşünün alınmasına yönelik bir düzenlemeye gidildiği,
Bu kapsamda, Dairelerinin 08/04/2015 tarih ve E:2014/6758, 15/06/2015 tarih ve E:2015/331 sayılı yürütmenin durdurulmasına yönelik kararlarında yer alan gerekçeler doğrultusunda, organize sanayi bölgesi olarak belirlenen alanın ilçe ve büyükşehir belediyesine getireceği külfetler ve meydana gelebilecek olası olumsuzluklardan en fazla belediyelerin etkilenecek olması, organize sanayi bölgesi ilanı sonucu kent planlamasının (altyapı-ulaşım) yeni şartlara göre teşekkül ettirilmesi konusunda ilgili belediyelere düşecek görevler nazara alındığında, organize sanayi bölgesi yer seçim çalışmalarında sadece valilik uygun görüşünün alınması ile yetinilmemesi, ilgili ilçe ve büyükşehir belediyesinin görüşünün alınması ve planlamanın tüm diğer kuruluşlarla beraber uyum içerisinde yürütülmesi gerektiğinin açık olduğu,
Nitekim; organize sanayi bölgesi yer seçim çalışmalarında ilgili belediyelerin görüşlerinin alınmasının, 4562 sayılı Kanun'un, yapılacak yer tespitinin geniş katılımlı bir komisyon tarafından yerine getirilmesi yönündeki amacıyla da örtüştüğü,
Bu durumda; 18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin organize sanayi bölgesi yer seçim çalışmalarında sadece valilik uygun görüşünün alınmasını yeterli gören 5. maddesinin 2. fıkrasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı,

B) Yönetmelik'in Ek-1’inin 8. sırasında yer alan “ilgili belediye” ibaresinin incelenmesinden:
Davacı Belediye tarafından; dava konusu Yönetmelik'in “Yer Komisyonuna Üye Gönderecek Kurumlar Listesi” başlıklı Ek-1’inin 8. sırasında yer alan “ilgili belediye” tanımının anlaşılamadığı, bunun sonucu olarak Bursa Valiliğinin 30/06/2015 tarihli yazısı ile yer seçimi komisyonu toplantısına çağırılmadıkları ve görüşleri alınmadan karar verildiği, ilgili belediye tanımını yorumlayan kurumların tereddüte düşebilecekleri, organize sanayi bölgeleri ile ilgili kararları asıl muhataplarına danışmadan verebilecekleri, ilgili belediye kavramının açıklamasının yapılmamış olmasının uygulamada sorunlar yaratabileceği ileri sürülerek anılan ibarenin iptaline karar verilmesinin talep edildiği,
Dava konusu Yönetmeliğin “Yer Seçimi Komisyonuna Üye Gönderecek Kurumlar Listesi” başlıklı Ek-1’inin 8. sırasında, "İlgili Belediye (İncelenen alan/alanların belediye sınırları içerisinde olması halinde)" ibaresine yer verilerek organize sanayi bölgesi kurulmak üzere incelenen alanın belediye sınırları içerisinde olması halinde ilgili belediyenin yer seçimi komisyonuna üye göndereceğinin düzenlendiği,
İptali istenen düzenlemede; ilçe belediyesi ve büyükşehir belediyesi ayrımı yapılmadığı, incelenen alanın belediye sınırları olması halinde ilgili belediyenin yer seçimi komisyonuna üye göndereceğinin düzenleme altına alındığı, bu durumda; incelenen alanın büyükşehir olan illerde bulunması ve bu nedenle hem büyükşehir hem de ilçe belediyesi sınırları olması halinde her iki belediyenin de "ilgili belediye" tanımı içerisine girdiği ve yer seçimi komisyonuna her iki belediyenin de temsilci göndereceği açık olup davalı idarenin savunmalarının da bu yönde olduğu,
Bu haliyle, dava konusu Yönetmeliğin “Yer Seçimi Komisyonuna Üye Gönderecek Kurumlar Listesi” başlıklı Ek-1’inin 8. sırasında yer alan “ilgili belediye” ibaresinin hem ilçe hem de büyükşehir belediyesini kapsaması nedeniyle, anılan ibarede hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle,
18/11/2015 tarih ve 29536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 2. fıkrasının iptaline, Yönetmelik'in ve Ek-1’inin 8. sırasında yer alan “ilgili belediye” ibaresi yönünden ise davanın reddine, dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandığından, yargılama giderinin yarısının davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 3.600,00-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, dava konusu Yönetmelik'in yürürlükten kaldırıldığı, davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerekirken davanın reddine karar verildiği, bu nedenle de aleyhine vekalet ücretine hükmedildiği, hükmedilen bu avukatlık ücretinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek Daire kararının bu yönü ile bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, dava konusu Yönetmelik'in yürürlükten kaldırıldığı, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerektiği belirtilerek, Daire kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının temyize konu kısımlarının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, gereği görüşüldü:


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ve davacı aleyhine hükmedilen vekalet ücretine ilişkin kısımları usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın temyize konu bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddine, kısmen iptale yönelik Danıştay Onuncu Dairesinin 27/04/2021 tarih ve E:2016/260, K:2021/1965 sayılı kararının temyize konu iptale ve davacı aleyhine hükmedilen vekalet ücretine ilişkin kısımlarının ONANMASINA,
3. Kesin olarak 07/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.