Danıştay 8. Daire 2021/6721 Esas 2022/1484 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6721
Karar No : 2022/1484


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çekmeköy Belediye Meclisi'nin … tarih ve … sayılı kararı ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesi uyarınca belirlenen 2021 yılı Ücret Tarifesi'nin "Notlar" başlıklı 2. maddesindeki düzenlemenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile; uyuşmazlıkta, davacının gündelik işçi olduğu, hatta hali hazırda bir işi bulunmadığı, dava konusu edilen işlemin ise 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesine göre belediye meclis kararı ile belirlenen tarife olduğu, iptali istenilen "Notlar" başlıklı 2. maddesinde, avan proje, proje ve vaziyet planı tadilatlarında imar durumu ve plan kontrol ücretlerinin %50'sinin alınacağınının düzenlendiği, dava konusu yapılan bu düzenleme ile davacı arasındaki menfaat ilişkisin ortaya konulamadığı, davacının kişisel, meşru ve güncel bir menfaatinin ihlal edildiğinden söz etmeye olanak bulunmadığı gerekçesiyle 2577 sayılı Yasanın 15.nci maddesinin 1/a. bendi hükmü uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, dava konusu işlem nedeniyle davacının menfaatinin etkilendiği, hemşehri hukukuna dayanarak davacının iş bu davayı açma ehliyeti bulunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu düzenleme ile davacının kişisel, güncel ve meşru menfaatinin etkilenmediği, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 08/03/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY :
(X)- Dava; Çekmeköy Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesi uyarınca belirlenen 2021 yılı Ücret Tarifesinin "Notlar" başlıklı 2. maddesindeki düzenlemenin istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1/a bendinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.
Anılan kural ile idari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görülebilmesi için aranılan ön koşul, dava açanın subjektif ehliyeti olan menfaat ihlali olarak belirlenmiştir. İptal davası açılabilmesi için gerekli olan menfaat ihlali şartı da ancak, kişisel, meşru ve güncel bir menfaatin bulunması halinde gerçekleşecektir. Diğer bir anlatımla, iptal davasına konu olan işlemin, davacının hukuki, maddi veya manevi durumuna doğrudan veya dolaylı etki etmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan; 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Hemşehri Hukuku" başlıklı 13. maddesinde; herkesin ikamet ettiği beldenin hemşehrisi olduğu; hemşehrilerin belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme hakkına sahip olduğu; 14. maddesinde ise; belediyece yerine getirilecek hizmetlerin mahalli ve müşterek nitelikte olması gerektiği, hizmetin yerine getirilmesi sırasında belediyenin mali durumu ve hizmetin ivediliğine göre öncelik sırasının belirleneceği; düzenlemeleri bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen 5393 sayılı Kanun hükümlerinin, belediyenin görev ve yetkilerini mahalli- müşterek nitelikte olmak koşuluyla sınırlandırdığı, başka bir ifade ile; belediyenin görev ve yetkilerini ifa sırasında tam bir serbestiye sahip olmayıp; aldığı kararların mahalli ve müşterek nitelikte olması gerektiği ve kararların beldede ikamet edenlerin hukukunu etkilediği ifade edilmiştir.
Uyuşmazlık, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesi uyarınca belirlenen 2021 yılı Ücret Tarifesinin dava konusu edilen "Notlar" başlıklı 2. maddesinde avan proje, proje ve vaziyet planı tadilatlarında imar durumu ve plan kontrol ücretlerinin %50'sinin alınacağınının düzenlenmiş olmasından kaynaklanmaktadır.
Olayda, davacının söz konusu belediye sınırları içerisinde ikamet ettiği anlaşıldığından dava konusu işlem ile davacının güncel, kişisel ve meşru bir menfaatinin ihlal edilmiş olduğunun kabulü ile esası hakkında karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin olarak verilen İdare Mahkeme kararında hukuki isabet görülmediğinden anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği görüşü ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyoruz.