Danıştay 2. Daire 2021/913 Esas 2022/1097 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/913
Karar No : 2022/1097

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Samsun Emniyet Müdürlüğü emrinde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Büro Amiri olarak görev yapan davacının, başkomiser rütbesinden emniyet amiri rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulunun … sayılı kararının iptali ile işlem sebebiyle mahrum kaldığı mali haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi ve diğer özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının 11. maddesinin (a) bendinde, "Başkomiser rütbesindeki 183 personelden; Ek 1 nolu listede isimleri belirtilen 90 personelin emniyet amiri rütbesine terfi ettirilmesine, Ek 2 nolu listede isimleri belirtilen 93 personelin emniyet amiri rütbesine terfi ettirilmemesine karar verildiği, davacının kıdem sıralamasında 9. sırada yer aldığı, performans değerlendirme puanının 2012 yılında 4.00, 2013 yılında 4.97, 2014 yılında 4.54 olduğu, Merkez Değerlendirme Kurulunca başkomiser rütbesinden emniyet amiri rütbesine terfi durumu görüşülen ve terfi etmez kararı verilen 93 personel hakkında boş kadro bulunmaması nedeniyle mi yoksa yetersiz görülmesi nedeniyle mi terfi etmez kararı verildiğine yönelik bir ayrıma gidilmediği, liyakatsiz görüldüğü için terfi etmez kararı verilmiş ise bu şekilde yapılan değerlendirmeye ilişkin ölçütlerin neler olduğunun, bu ölçütlerin terfi işlemlerinin uygulanması sırasında eşit, objektif ve istikrarlı bir şekilde kullanıldığının idare tarafından ortaya konulamadığı, terfi ettirilenler (90) haricinde kalan personel hakkında (93) bu yönde bir ayrım ve açıklamaya yer verilmeksizin "Terfi etmez" kararı verilmesinin yanında, davacı liyakat yönünden bir üst rütbeye terfi etmek için yetersiz görülmüş ise bu şekildeki bir değerlendirmeye ilişkin ölçütlerin neler olduğu, tüm personele eşit, objektif ve istikrarlı bir şekilde uygulandığının idare tarafından ortaya konulmamış olması nedenleriyle, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, bununla birlikte; davacının borçlanıp ödememeyi alışkanlık haline getirdiğinden bahisle 11 günlük aylık kesim cezasıyla cezalandırıldığı, davacı ile … arasında çıkan tartışmada eşini yaraladığı iddiasıyla yapılan yargılama neticesinde …Sulh Ceza Mahkemesinin … tarih ve … nolu dosyasında adli para cezasıyla cezalandırılmasına, koşulları oluştuğundan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği belirtilmiş ise de, söz konusu cezalara ilişkin kararlardan sonra davacının komiser rütbesinden başkomiser rütbesine terfi ettirildiği, başkomiser rütbesinde almış olduğu bir ceza veya hakkında devam eden soruşturma, kovuşturma bulunmadığı gözetildiğinde, söz konusu cezaların davacının liyakatsiz olarak değerlendirilmesine sebep olamayacağı, ayrıca davacının terfi ettirilip ettirilmemesi hususunda gerekli değerlendirmeler yapılarak yeni bir işlem tesis edileceğinden bu aşamada tazminat istemi hakkında karar verilmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, davacının mali ve özlük haklarına ilişkin istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından; 2015 yılı Merkez Değerlendirme Kuruluna (A) grubu başkomiser rütbesinden 126, (B) grubu başkomiser rütbesinden 57, toplam 183 personelin emniyet amiri rütbesine terfi durumunun görüşüldüğü ve yapılan değerlendirme sonucunda 90 personelin terfi ettirilmesine, 93 personelin ise terfi ettirilmemesine karar verildiği, davacının geçmiş yıllara ait soruşturmalarının bulunduğu ileri sürülerek İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin gereği görüşüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Emniyet Genel Müdürlüğünce düzenlenen "31/12/2015 Tarihine Kadar Bulunduğu Rütbedeki Zorunlu Çalışma Süresini Tamamlayan Başkomiser Listesi"ne göre; 2015 yılı terfi döneminde, bir üst rütbeye terfi durumu görüşülmek üzere değerlendirmeye alınan (A) grubu başkomiser rütbesinden 126, (B) grubu başkomiser rütbesinden 57, toplam 183 personelden 90 personel terfi ettirilmiş, davacı hakkında ise "terfi etmez" kararı verilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, terfi ettirilmemesine ilişkin kararın iptali ile mali haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 6638 sayılı Kanun ile değişik "Terfi ve atama" başlıklı 55. maddesinde, "...Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise bu maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakate göre yapılır." hükmü yer almaktadır.
Bu maddeye dayanılarak hazırlanan ve 10/05/2015 tarih ve 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesinde "Liyakat", personelin bir üst rütbedeki görevlerin gereklerini yerine getirebilme niteliği olarak tanımlanmış; "Merkez ve Yüksek Değerlendirme Kurullarının değerlendirme ve karar usulü" başlıklı 20. maddesinde, "(1) Merkez ve Yüksek Değerlendirme Kurulları, terfi edecek personel hakkında;
a) Bulunduğu rütbedeki performans değerlendirme, başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerini,
b) Mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerini,
c) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen cezalarını,
ç) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, verilen disiplin cezalarını,
d) Hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgilerini,
e) Bu Yönetmelikte belirtilen sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumlarını dikkate alarak belirleyecekleri liyakat koşullarına göre değerlendirerek, edinecekleri kanaate göre oy çokluğu ile karar verirler.
(2) Birinci fıkranın (d) bendi kapsamında yapılacak değerlendirmede; soruşturma açılmasına neden olan ihbar ve şikâyetlerin personeli mağdur etmek amacıyla yapıldığı yönünde Kurul üyelerinde kanaat oluşması halinde, yapılan soruşturma ve kovuşturmalar dikkate alınmaz.
(3) Liyakatli olduğu değerlendirilen personel hakkında; terfi edeceği rütbede boş kadro bulunması halinde “Terfi eder.”, boş kadro bulunmaması halinde “Kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez.” kararı verilir. Bir üst rütbeye terfi etmek için yetersiz görülen personel hakkında ise “Terfi etmez.” kararı verilir." hükmüne; "Kurullara hazırlık ve toplanma zamanı" başlıklı 21. maddesinde ise, "(1) Genel Müdürlük Personel Dairesi Başkanlığı tarafından;
a) Yıl içinde terfi edecek polis amirlerinin sicili, adı, soyadı, rütbesi, grubu, bulundukları rütbedeki bekleme süreleri, bulunduğu rütbe ve üst rütbeye terfi tarihleri, performans değerlendirme puanlarının ortalaması, bulunduğu rütbedeki cezaları, başarı ve üstün başarı belgeleri, rütbede değerlendirilmeyecek süre ve sebepleri, yazılı ve sözlü sınav sonuçları, yöneticilik ile ilgili hizmetiçi eğitim başarı durumları ve liyakate esas alınacak diğer bilgi ve belgeler ilgili değerlendirme kuruluna sunulur." hükmüne yer verilmiştir.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
3201 sayılı Kanunun 6638 sayılı Kanun ile değişik 55. maddesi ile Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümleri dikkate alındığında; rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesinin kıdem sırasına göre, rütbelere terfilerin ise liyakate göre yapılacağı anlaşılmaktadır.
Buna göre, üst rütbelere terfi ettirilecek personelden; liyakatli olduğu değerlendirilen personel hakkında boş kadronun bulunması halinde "terfi eder" kararı, kadro bulunmaması halinde ise "kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez" kararı verilmesi, bir üst rütbeye terfi etmek için liyakat yönünden yeterli görülmeyen personel hakkında “terfi etmez” kararı verilmesi; personelin liyakat koşullarına göre değerlendirilmelerinde ise, bulunduğu rütbedeki performans değerlendirme notunun, başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerinin, mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerinin, bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen cezalarının, verilen disiplin cezalarının, hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgilerinin ve Yönetmelikte belirtilen sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumlarının bir bütün halinde dikkate alınması gerekmektedir.
Davalı idarenin, ilgili personelin bir üst rütbeye terfi ettirilmesi konusunda takdir yetkisi bulunduğu açık ise de bu yetkinin, yukarıda belirtilen kurallar dahilinde kullanılması sırasında eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulamanın sağlanması, hukuk devleti ilkesinin gereğidir.
Bir başka anlatımla, terfi incelemesine tabi tutulan personelin yer aldığı liste incelendiğinde; liyakatı belirleyen unsurların birlikte değerlendirilmesi sonucunda, listede yer almasına rağmen terfi ettirilmeyen davacıya göre, açıkça olumsuz yönde bir farkı bulunduğu anlaşılan bir veya birden fazla personel terfii ettirilirken, davacı hakkında liyakat nedeniyle terfi etmez kararı verilmesi, eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulama olarak kabul edilemeyecektir.
Ayrıca, liyakat yönünden davacıya göre eşit veya çok yakın durumda olan personelin terfi ettirilmesine rağmen, davacının terfi ettirilmemesinin hukuki nedenlerinin de ortaya konulması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, 2015 yılı Kurul tarihi itibarıyla son üç yıllık performans değerlendirme notu ortalamasının 4,5 olduğu, yazılı sınav notunun 65,00, akademik kurs notunun ise 60,00 olduğu, bulunduğu rütbede herhangi bir adli-idari cezasının ve halihazırda hakkında yürütülen bir soruşturmanın bulunmadığı anlaşılmakla Mahkemece mevzuatta öngörülen liyakat unsurlarının tamamına (örneğin, sınav notlarına) yönelik bir değerlendirme yapılmaksızın karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, başkomiser olarak görev yapan davacının, liyakat nedeniyle bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin işlemde, Mahkemece bir bütün olarak tüm liyakat ölçütlerinin araştırılması ve bu ölçütlerin, kıdem sıralaması dikkate alınmaksızın listede yer alıp terfi eden tüm personele kıyasla davacı açısından eşit, objektif ve istikrarlı şekilde uygulanıp uygulanmadığının değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırmaya dayalı olarak verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun maddesinin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.