Danıştay 13. Daire 2016/2325 Esas 2022/919 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/2325
Karar No:2022/919

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ekim 2012 - Aralık 2012 dönemlerinde sayaç okuma ve okunan değerleri Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi’ne bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyerek Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin 15. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine ve 81. maddesine aykırı hareket ettiğinden bahisle davacı şirkete 339.814,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ...sayılı işlemle bildirilen ... tarih ve ... sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davalı idarece kanunda düzenlenen cezanın uygulanabilmesi için önceden aynı aykırılığa ilişkin bir ihtarda bulunulmasının yeterli olduğu ileri sürülmüş ise de, anılan hükümlerde böyle bir düzenleme ve şart yer almadığı, kanundaki ifadesiyle ihtara rağmen aykırılığın giderilmemesi durumunun mevzuata aykırı her uygulama için tespit edilmiş olması gerektiği, uyuşmazlıkta ise davacıya ihtar yazısı gönderilmeksizin dava konusu kararın alındığı, farklı dönemlere ilişkin ihtarın, cezanın uygulandığı döneme ilişkin tespit edilen aykırılıkların giderilmesi amacıyla yapıldığının hukuken kabulü mümkün olmadığından, davalı idarece aykırılığın giderilebilmesi için davacı şirkete ihtarda bulunulmaksızın tesis edilen davacı şirkete idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, harçtan muaf olunmasına rağmen aleyhlerine harca hükmedilmesinin bozmayı gerektirdiği, açık mevzuat varken yoruma dayalı gerekçe oluşturularak işlemin iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu, davacının Ekim - Aralık 2012 aylarında Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nden kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirmediği, elektrik tüketimi yapan ve sayaçları mevzuatta öngörülen sürede okunmayan abonelerin sayaçları doğal olarak sonradan okunarak tüketim bedellerinin tahsili yoluna gidildiği, dolayısıyla belirli bir tarihe bağlanmış olan yükümlülüğün yerine getirilmemesine ilişkin aykırılığın, süre verilerek ortadan kaldırılmasının teknik olarak mümkün olmadığı, dağıtım şirketlerine süreli olarak hiçbir yükümlülük verilemeyeceği veya verilse bile yaklaşık bir yıl sonra çıkan ihtar kararına kadar zaten verilen sürelerin hiçbir önemi kalmayacağından şirketlerin keyfi hareket edebilir hâle geleceği, sistemi suistimal edebilecek olan herhangi bir piyasa katılımcısının haksız kazanç elde edebileceği, dava konusu işlemin kamu düzeninin sağlanmasına yönelik olduğu, aksi hâlde elektrik piyasası gibi hassas bir piyasada rekabet ortamının sağlanmasının imkânsız hâle geleceği, bu gibi durumların nihai olarak tüketicilere olumsuz yansımaları olacağı, kamu yararının gözetilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Temmuz 2010 - Mayıs 2011 dönemlerinde sayaç okuma ve okunan değerleri PMUM'a bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyerek Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin 15. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine ve 81. maddesine aykırı hareket ettiğinden bahisle, 4628 sayılı Kanun'un 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca ... tarih ve ... sayılı Kurul kararı ile davacı şirket ihtar edilmiş, anılan karar 07/09/2012 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Ekim 2012 - Aralık 2012 dönemlerinde de sayaç okuma ve okunan değerleri PMUM'a bildirme yükümlülüğünü yerine getirmediğinden bahisle, 4628 sayılı Kanun'un 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca ... tarih ve ... sayılı Kurul kararı ile davacı şirkete 339.814,00-TL idari para cezası verilmiş; anılan kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Davacı şirkete isnat edilen fiilin işlendiği tarihte yürürlükte bulunan 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, bu Kanun hükümlerine ve çıkarılan yönetmelik, talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin saptanması hâlinde, aykırılığın otuz gün içinde giderilmesinin ihtar edileceği ve yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere, ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası verileceği kurala bağlanmış; 2012 yılında uygulanacak idari para cezası miktarı yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle 339.814,00-TL olarak belirlenmiştir.
28/01/2003 tarih ve 25007 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 23. maddesinde, elektrik piyasasında faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişilerin ilgili mevzuat hükümlerine aykırı faaliyet ve işlemlerinden bu Yönetmelikte düzenlenen ön araştırma ve soruşturma safhalarına gerek olmayacak derecede açık olduğu Kurul tarafından belirlenenler için, Daire Başkanlığı vasıtasıyla ilgili gerçek veya tüzel kişiye on beş günden az olmamak üzere uygun bir süre verilerek yazılı savunmasının alınacağı, Daire Başkanının, ilgili tüzel kişinin yazılı savunmasını, kendi görüşüyle birlikte Başkanlığa sunacağı, Başkanın, konuyu Kurul gündemine öncelikle alacağı kurala bağlanmıştır.
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'nin "Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin sorumlulukları" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, "Bu fıkranın (a) bendinde belirtilen sayaçlara yönelik test, kontrol ve denetim çalışmaları yapmak suretiyle uzlaştırmaya esas ölçüm verilerinin doğruluğunun sağlanması, sayaçların okunması, bölgesinde bulunan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarının belirlenmesi, ölçüm verilerinin saklanması, zamanında ve Piyasa İşletmecisi tarafından belirlenen formatta Piyasa İşletmecisine bildirilmesi, ilgili tek hat şemalarının onaylanması" dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin görevleri arasında sayılmış; 81. maddesinde, "Piyasa katılımcıları adına kayıtlı olan uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonları içerisinde yer alan sayaçlar, OSOS kapsamında tanımlı olan periyotlarda TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından OSOS vasıtasıyla okunur ve okunan değerler elektronik olarak PYS’ye aktarılır." kuralına yer verilmiştir.
Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin (OSOS) Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar'ın 11. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, "Söz konusu uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimine ait geçmişe ait tüketim değerlerinin dağıtım şirketlerinde mevcut olmaması halinde benzer tüketim özelliklerine sahip diğer tüketicilerin geçmişe ait tüketim değerleri kullanılır." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, elektrik dağıtım şirketlerinin, sayaç okuma ve okunan değerleri Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezine bildirmekle yükümlü oldukları, bu yükümlülüğe aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi hâlinde, ihtar edilecekleri ve yapılan yazılı ihtara rağmen yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere idari para cezası verileceği anlaşılmaktadır.
Davacı dağıtım şirketinin, Ekim 2012 - Aralık 2012 dönemlerinde sayaç okuma ve okunan değerleri Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezine bildirme yükümlülüğünü yerine getirmediği ve Temmuz 2010 - Mayıs 2011 dönemlerine ilişkin aynı yükümlülüğün ihlâli nedeniyle de ... tarih ve ... sayılı Kurul kararıyla ihtar edildiği anlaşılmakta olup, her ne kadar davacı tarafından, dava konusu idari para cezasına konu döneme ilişkin olarak sayaç okuma ve okunan değerleri Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezine bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeme ihlâli ile ilgili herhangi bir ihtar yapılmadığı ileri sürülmüş ise de, elektrik piyasası mevzuatında yükümlülüklerin dönemsel olarak ele alınıp her bir dönem için ayrı ayrı ihtarda bulunulacağı yönünde bir kural yer almamakta olup, ihlâlin niteliği göz önüne alındığında, aynı ihlâle ilişkin olarak her dönem için ayrı ayrı ihtarın gerekmeyeceği açıktır.
Bu itibarla, aynı yükümlülüğün ihlâli nedeniyle ihtar edilen ve ihtardan sonra aynı mevzuat hükmünü ihlâl eden davacı şirkete idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali yönündeki Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.