Danıştay 9. Daire 2019/1569 Esas 2022/806 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1569
Karar No : 2022/806


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gıda ve Madeni Yağ San. ve Tic. Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, kullandığı bir kısım faturaların sahte olduğu ve bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2012/Şubat-Mayıs,Temmuz-Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen üç kat ve bir kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirkete 2012 yılında fatura düzenleyen mükellefler yapılan tespitlerin adı geçen mükellefler tarafından davacı şirkete düzenlendiği iddia olunan faturaların gerçek bir mal ve hizmet teslimine dayanmayan sahte faturalar olduğunu gösterdiğinden sahte faturalar ile indirim konusu yapılan katma değer vergilerinin reddedilmesi suretiyle yapılan tarhiyatta ve kesilen üç kat vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı, tarhiyatın kayıt dışı bırakılan hasılat nedeniyle yapılan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine ait kısmı bakımından ise, davacı adına yapılan tarhiyatın dayanağı vergi inceleme raporunun davacıya tebliğ edildiği, tarh nedeni ve tarhiyatın dayanağına ilişkin bilgi ve belgelerin gösterildiği vergi tekniği raporunun ise tebliğ edilmediğinin anlaşıldığı, buna göre davacının savunma yapma hakkının engellendiği, davacı adına düzenlenen vergi tekniği raporunun davacıya tebliğ edilmemesinin, tesis edilen işlemi hükümsüz kılacak nitelikte, esasa etkili bir şekil hatası olması nedeniyle, yapılan cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, dava konusu cezalı tarhiyatın kayıt ve beyan dışı bırakılan hasılattan kaynaklanan kısmının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Cezalı tarhiyatın sahte fatura kullanımından kaynaklanan kısmı için davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunulmadığından kararın bu kısmının kesinleştiği, kayıt ve beyan dışı bırakılan hasılattan kaynaklanan kısmı için ise; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 35. maddesinin 2. fıkrasında, takdir komisyonu kararı üzerine tarh edilen vergilerde kararın ve re'sen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye ekleneceğinin belirtildiği, bu düzenlenmenin amacının tarhiyata yol açan re'sen takdir sebeplerinin, takdire dayanak alınan verilerin ve idarece yapılan tespitlerin mükellef bilgisine sunularak, tüm bu tespitlere karşı mükelleflerin yasadan kaynaklanan haklarını, iradelerini kısıtlamaksızın kullanabilmelerini sağlamak olduğu, bu nedenle re'sen takdiri gerektiren sebeplerin ve idarece yapılan tespitlerin açık, ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde vergi inceleme raporlarında yer alması halinde, ayrıca vergi tekniği raporunun da mükelleflere tebliğine gerek olmadığı, ancak vergi inceleme raporlarında, re'sen takdire ilişkin (re'sen takdir nedeni, re'sen takdir verileri gibi) gerekli açıklamaların bulunmaması, sadece matrah hesabına ilişkin bilgilerin yer alması, buna karşılık takdirin dayanağı tespitlerin vergi tekniği raporuna atıf yapmak suretiyle gösterilmesi halinde, yukarıda aktarılan madde metninin amacına uygun bir bilgilendirmenin varlığından söz edilemeyeceği, olayda da davacı hakkında yapılan cezalı tarhiyatın dayanağı olarak gösterilen vergi inceleme raporunda, re'sen tarh nedenleri ve matraha ilave edilmesi gereken tutarlara değinilmiş ise de, re'sen tarh nedenleri ve matraha ilave edilen tutarların ne şekilde hesaplandığına ilişkin tespitlerin açık, ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde vergi inceleme raporunda değinilmediği anlaşıldığından istinaf başvurusunun belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı şirket hakkında düzenlenen vergi tekniği raporu doğrultusunda düzenlenen vergi inceleme raporu esas alınarak cezalı tarhiyat yapıldığı, düzenlenen vergi ve ceza ihbarnameleri ile vergi inceleme raporunun davacıya tebliğ edildiği, vergi tekniği raporunun tebliğ edilmemesinin esasa etkili şekil hatası olmadığı, anılan rapor dava aşamasında dosyaya sunulduğundan davacının savunma hakkının kısıtlanmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirket adına, kullandığı bir kısım faturaların sahte olduğu ve bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2012/Şubat-Mayıs,Temmuz-Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen üç kat ve bir kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3/B maddesinde, vergilendirmede, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelerin gerçek mahiyetinin, yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği ve iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutat olmayan bir durumun iddia olunması hâlinde, ispat külfetinin, bunu iddia eden tarafa ait olduğu düzenlenmiştir.
Aynı Kanun'un 30. maddesinin 1. fıkrasında re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hâllerde, takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi inceleme yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış, 34. maddesinde, ikmâlen ve re'sen tarh edilen vergilerin "ihbarname" ile ilgililere tebliğ olunacağı; 35. maddesinin 2. fıkrasında, takdir komisyonu kararı üzerine tarh edilen vergilerde kararın ve re'sen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye eklenmesi öngörülmüştür.
Yine aynı Kanun'un 134. maddesinde de vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda, dava konusu cezalı tarhiyatın, davacı hakkında yapılan incelemeler üzerine, davacının bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bırakmasından kaynaklandığı, dava konusu ihbarnamelerde de dayanak olarak bu incelemelere istinaden düzenlenen vergi inceleme raporunun gösterildiği anlaşılmış olup vergi inceleme raporunda atıf yapılan, davacı şirket hakkındaki detaylı tespitlerin yer aldığı vergi tekniği raporunun da Mahkeme tarafından davalı idareden istenebilecek olması karşısında, dava konusu cezalı tarhiyatta sebep unsuru yönünden hukuka aykırılık bulunmadığından, işin esası incelenmek suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, vergi inceleme raporu ile söz konusu raporda atıf yapılan vergi tekniği raporu da incelenerek dava konusu işlemin hukuka uygun olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapılması gerekirken, davayı bu kısım yönüyle kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu yukarıda değinilen gerekçeyle reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 10/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.