Danıştay 9. Daire 1988/1974 Esas 1989/2629 Karar Sayılı İlamı

Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 2629
Esas Yılı : 1988
Esas No : 1974
Karar Tarihi : 03/10/989
KAPALI ZARF EKSİLTME USULÜ İLE YÜKLENİLEN BETON DİREK SATIŞI, 2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNUNUN 67.MADDESİNDE ÖNGÖRÜLEN MAL VE MAHSUL SATIŞI NİTELİĞİNDE BULUNMADIĞINDAN, TELLALLIK HARCINA TABİ OLMAYACAĞI HK.
Uyuşmazlık, belediye tarafından yükümlüye kapalı zarf eksiltme usulü ile ihale edilen 1500 adet beton direk alımına ilişkin ihale işlemi nedeniyle tarh edilen tellallık Harcını onayan Vergi Mahkemesi kararının temyizen bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 67.maddesinde belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerleri ve ilginin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair yerlerde gerçek veya tüzelkişiler tarafından her ne suretle olursa olsun her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsullerin satışının tellallık harcına tabi olacağı hükme bağlanmıştır.
Madde hükmüne göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde, belediye tellalı veya münadisi bulundurulmak suretiyle, kanunda öngörülen yerlerde yapılan menkul ve gayrimenkul mal ve mahsul satışları tellallık harcının konusunu teşkil etmektedir.
Olayda belediyenin kendi ihtiyacı olan 1500 adet beton direk alımı için 2886 sayılı ihale Kanununa göre kapalı zarf eksiltme usulü ile ihale yaptığı ve bu ihale sonucunda yükümlünün 1500 adet direk satış işlemini yüklendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda yükümlünün ihale yolu ile yüklendiği beton direk satış işlemi yukarda anılan yasa maddesinde belirtilen mal ve mahsul satışı niteliğinde bir satış olmadığı gibi, işin niteliği itibariyle münadi veya tellal aracılığıyla yapılması olağan ve yasada belirtilen satışlar nevinden bir satış teşkil etmediğinden yapılan tarhiyata isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle yükümlü temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.

KARŞI OY:
2464 sayılı yasanın 67.maddesi; "Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerleri ve ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair yerlerde, gerçek veya tüzel kişiler tarafından her ne suretle olursa olsun her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsullerin satışı, Tellallık Harcına tabidir" ve 68.maddesi; "Tellallık Harcını, mal ve mahsullerini satan gerçek ve tüzel kişiler ödemekle mükelleftirler" hükümlerini taşımaktadır.
Madde hükümlerinden; belediyeye ait olmayan yerlerde yapılan satışlardan harç alınması için satış yerinde belediye münadisi veya tellalı bulundurulması şart olup, belediye binasında belediye encümen üyelerinin huzuru ile yapılan satışla böyle bir şarta gerek görülmediği anlaşılmaktadır.
Gerekçesinde "açık artırma, açık eksilyme, kapalı zarf veya teklif alma usullerini" kapsamak üzere 67.maddeye konulan "Her ne suretle olursa olsun" her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsullerin satışı hükmünün belediyece düzenlenen kapalı zarfla eksiltme ihalesine katılarak teklif vermek suretiyle gerçekleşen satışı kapsamadığı düşünülemez.
Belediye tarafından açılan ve belediye encümen üyelerinin huzuru ile belediyede kapalı zarfla eksiltme suretiyle yapılan ihaleye katılan, yaptığı teklifin uygun bulunması sonucu ihaleyi kazanan yükümlünün belediyeye sattığı beton direkler nedeniyle tellaliye harcı salınmasında ve salınan harcın vergi mahkemesince onanmasında usul ve mevzuata aykırılık yoktur.
Mükellef temyizi isteminin reddi gerektiği görüşü ile verilen bozma kararına karşıyız.