Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10222 Esas 2022/2998 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi :... 12. İş Mahkemesi

Dava, fiili hizmet süresinin çalışma süresine eklenerek eksik hesaplanan yaşlılık aylığının tespiti ve farkın ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkilinin 506 sayılı Yasa'nın 81/B-D kapamında 01.04.2014 başlangıç tarihi ile emekli olduğunu, müvekkilinin 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmalarının çoğunu 2098 sayılı Kanun'a tabi olarak gemi kaptanı olarak yerine getirdiğini, Kurumun müvekkilinin gemi kaptanı olarak geçen sürelerini fiili hizmet süresi olarak değerlendirmediği için bağlanan emekli maaşının emsallerine göre düşük kaldığını, bu hususta Kuruma yapılan müracatın reddedildiğini beyanla, çalışma sürelerine fiili hizmet süreleri de eklenerek eksik hesaplanan yaşlılık aylığının tespitine, aylık farklarının, yaşlılık aylığı bağlandığı 01.04.2014 tarihinden itibaren tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili, Kurum işlemlerinin yasaya uygun olarak yapıldığını, davacının tespitini ve tescilini talep ettiği hususların yasaya aykırı olduğunu beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davacı vekili istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasanın 353/1-b.1 hükmü gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili, kararın haksız ve hukuka aykırı olduğu, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak karın bozulmasını talep ettiği anlaşılmıştır.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Davacının, 20.10.1982 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında tescil edildiği, 17.03.2014 tarihli tahsis talebine istinaden, davalı Kurumun tarafından sigortalının 31 yıl 4 ay 17 gün sigortalılık süresi, SSK kapsamında 20.10.1982-02.01.1995, 15.07.2006-30.09.2006 dönemi zorunlu sigortalı, 01.12.2006- 2008/ 9.ay İBS, 21.08.2010-16-03.2014 dönemi zorunlu sigortalı olmak üzere toplam 4770 gün (401 gün itibari hiz.süresi), Bağ-Kur kapsamında; 04.10.2000- 30.05.2005 zorunlu sig. 01.07.2009- 05.07.2010 Bağ-Kur İBS olmak üzere toplam 2041 gün, Emekli Sandığı kapsamında 01.08.1984-30.07.1985 tarihleri arasında 450 gün (1 yıl + 90 gün fiili hizmet süresi) olmak üzere toplam 7261 gün prim ödemesi ve 53 yaş şartlarını yerine getirmesi nedeniyle 506 sayılı Kanunun Geçici 81/B-I maddesi gereğince 01.04.2014 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı, hizmet döküm cetvelinde SSK kapsamında bildirilen 439014.34 sicil numaralı işyerinden 1991/1 dönem 120 gün, 3.dönem 120 gün, 1992/1. dönem 120 gün, 1993/1.dönem 41 gün olmak üzere toplam 401 gün itibari hizmet süresi ( 2A) olarak bildirildiği, bunun dışındaki tüm çalışmaların normal sigortalı (I A kodu)-olarak bildirildiği, SSK kapsamında 401 gün itibari hizmet süresi ile Emekli Sandığı kapsamında 01.08.1984-30.07.1985 tarihleri arasında 450 gün (360 + 90 gün fiili hizmet süresi) faydalanarak yaşlılık aylığı bağlandığı anlaşılmaktadır.
Davacı, davalı işverenlerde gemi kaptanı olarak çalıştığını fiili hizmet sürelerinin tespiti ile yaşlılık aylığının yeniden değerlendirilmesini talep ettiği, Mahkemece, çalıştığı işverenlere dava açıp açılan davalarda itibari hizmet sürelerinin tespiti halinde yaşlılık aylığına etki edeceği bu haliyle değişiklik yapılması mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, işin esasına girerek değerlendirme yapılması gerekirken reddine karar verilmesi hatalı olup, öncelikle davacıya işverenleri dahil etmek üzere süre verilmeli, davacının işyerindeki çalışmasına ilişkin bilgileri içeren şahsi sicil dosyası, çalışmaların kayıt altına alındığı belgeler celbedilmeli, bu işleri kayıt altına alan kişi/kişilerin beyanları, sigortalının görevlendirmesini yapan yetkilinin beyanları alınmalı, varsa puantaj listeleri ve diğer kayıtlar da dikkate alınmak suretiyle ayrıntılı araştırma yapılmalı, bildirime konu sürelerin ne kadarının denizde, ne kadarının karada gerçekleştiği liman müdürlükleri kayıtları da gözetilerek belirlenmeli, davacının yaptığı işin niteliği, geminin seferde veya limanda bulunduğu sırada denizde eylemli çalışma olarak gerçekleşen çalışma süreleri maddi ve hukuki olgular ışığında duraksamaya yer vermeyecek biçimde tespit edilmeli, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 03/03/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.