Danıştay 13. Daire 2016/3279 Esas 2022/1040 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/3279
Karar No:2022/1040

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Hafriyat Yapı Tarım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … (…) Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket ile … İnş. Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin oluşturduğu iş ortaklığının yüklenicisi olduğu "İzmir-Aliağa Çıtak Göleti ve Sulaması İnşaatı" ihalesine konu işi alt yüklenici olarak yerine getiren davacı şirketin kendisine alt yüklenici iş bitirme belgesi verilmesi için yapmış olduğu müracaatın reddine ilişkin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Daire Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) … tarih ve … toplantı no'lu (2013/DK. D:96 sayılı kararında; ''..İş ortaklıkları tarafından yerine getirilen taahhütlerde, iş ortaklığı ile iş sahibi arasında yapılan sözleşmenin “asıl sözleşme” olduğu, bu sözleşme ile ortakların her birinin taahhüdün yerine getirilmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, “alt yüklenici” sözleşmesinin ise “asıl sözleşme”den kaynaklanan borcun bir kısmının üçüncü kişiler tarafından yerine getirilmesi amacıyla yapılabileceği, dolayısıyla asıl sözleşmenin borçlusu konumunda olan iş ortaklığı ortağı ile bu borcun bir kısmının yerine getirilmesi amacıyla “alt yüklenici” sözleşmesi kurulamayacağına'' karar verildiği, dava dosyasının incelenmesinden, "İzmir-Aliağa Çıtak Göleti ve Sulaması İnşaatı" işinin … ihale kayıt numarası ile 04/01/2013 tarihinde ihale edildiği, 25/02/2013 tarihinde 6.731.295,00-TL bedel karşılığında … İnş. Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - … Haf. Yapı Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığı ile sözleşme imzalandığı, yüklenicinin 05/03/2013 tarihli dilekçesi ile … Haf. Yapı Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin alt yüklenici olarak çalışmasını talep ettiği ve Bölge Müdürlüğü'nün 04/05/2013 tarihli ve 252571 sayılı yazısı ile davacı … Haf. Yapı Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.'yi alt yüklenici olarak uygun gördüğü, davacı şirketin 08/01/2015 tarihli dilekçesi ile alt yüklenici iş bitirme belgesini talep etmesi üzerine yukarıda sözü edilen Kurul kararı gereği davaya konu işlemin tesis edildiği, olayda, davacı şirketin ihale konusu işteki sıfatının diğer şirketle birlikte yüklenici olduğu, yüklenici olarak iş bitirme talebinde bulunabileceği, aynı işte yüklenici olan şirketin aynı zamanda alt yüklenici olmasına hukuki olanak bulunmadığı, idarece alt yüklenici olarak kabul edilmiş olmasının hukuki durumu değiştirmeyeceği dikkate alındığında davacının alt yüklenici sıfatıyla iş bitirme belgesi verilmesi istemiyle yapmış olduğu müracaatın reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kendilerinin alt yüklenici sıfatının davalı idare tarafından da kabul gördüğü ve bu kararın Kamu İhale Kurulu kararından önce alındığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü'nce 04/01/2013 tarihinde "İzmir-Aliağa Çıtak Göleti ve Sulaması İnşaatı" işinin 2012/187706 ihale kayıt numarası ile 04/01/2013 tarihinde ihale edildiği, 25/02/2013 tarihinde 6.731.295,00-TL bedel karşılığında … İnş. Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - … Haf. Yapı Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığı ile sözleşme imzalandığı, yüklenici iş ortaklığının 05/03/2013 tarihli dilekçesi ile … Haf. Yapı Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin alt yüklenici olarak çalışmasını talep ettiği ve Bölge Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısı ile davacı … Haf. Yapı Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.'yi alt yüklenici olarak uygun gördüğü, davacı şirketin 08/01/2015 tarihli dilekçesi ile alt yüklenici iş bitirme belgesini talep ettiği ve söz konusu talebin reddedildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine alt yüklenici sıfatıyla iş deneyim belgesi düzenlenmesi talebinin uygun bulunmamasına ilişkin işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinde, dava dilekçelerinin görev ve yetki yönünden ilk incelemeye tâbi tutulacağı; altıncı fıkrasında, maddede belirtilen hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi hâlinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı; 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, 14. maddenin 3/a bendine göre idarî yargının görevli olduğu konularda görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev ve yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un "İdarî davalarda genel yetki" başlıklı 32. maddesinde ise, "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanun'da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. Bu Kanunun uygulanmasında yetki kamu düzenindendir." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari davalarda genel yetki, 2577 sayılı Kanun'un 32. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddenin yukarıda yer verilen birinci fıkrasına göre, iptal davalarında yetki konusundaki genel kural, dava konusu idari işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinin yetkili olmasıdır.
2577 sayılı Kanun'un 33. maddesi ile 37. maddeleri arasında ise, kamu görevlileri ile ilgili davalarda, taşınmaz ve taşınır mallara ilişkin davalarda, tam yargı davalarında ve vergi uyuşmazlıklarında geçerli olan özel yetki kuralları düzenlenmiştir.
Bu durumda, iptal davalarında, yetkili mahkemenin tespitinde 32. maddede belirlenen ilkenin uygulanmasının esas olduğu; bu genel kuraldan ayrılmanın ancak özel bir yetki kuralının varlığı hâlinde mümkün olduğu, dava konusu ihtilâfta ise genel kuraldan ayrılmayı icap ettirecek bir durumun bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, alt yüklenici olarak "İş Deneyim Belgesi" tanzim edilmesinin uygun bulunmamasına ilişkin işlemden kaynaklanan ihtilâfın, 2577 sayılı Kanun'un 33. maddesi ile 37. maddeleri arasındaki herhangi bir kuralla ilgili olmadığı, "İzmir-Aliağa Çıtak Göleti ve Sulaması İnşaatı" işinde alt yüklenici sıfatıyla alt yüklenici sözleşmesinde sayılan iş konularını tamamladığından bahisle iş deneyim belgesi verilmesi amacıyla yapılan müracaatın uygun bulunmamasına ilişkin işlemin iptaline yönelik olduğu anlaşıldığından, ihtilâfın çözümünde 2577 sayılı Kanun'un 32. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki genel yetki kuralı uyarınca, dava konusu işlemi tesis eden idarî merci olan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı'nın bulunduğu yerdeki … İdare Mahkemesi'nin yetkili olduğundan, yetkisiz yargı yerince davanın esası incelenerek verilen kararda usûl kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, 2577 sayılı Kanun'un 32. maddesindeki, yetkinin kamu düzeninden olduğu kuralına ve yine aynı Kanun'un 14. maddesinin altıncı fıkrasındaki, ilk inceleme üzerine 15. madde uyarınca verilebilecek kararların, ilk incelemeden sonra tespit edilmesi hâlinde de davanın her safhasında verilebileceği kuralı uyarınca "yetkisiz" mahkeme tarafından verilen esasa yönelik kararın bozularak yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın kararı veren Mahkemeye gönderilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 16/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.