Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1149 Esas 2022/861 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1149
Karar No : 2022/861

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ....
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2014/3605, K:2019/7520 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığınca yayımlanan 03/03/2014 tarih ve 2014/1 sayılı Genelge'nin yetki yönünden tamamının, bu mümkün görülmezse "Başvuruların Değerlendirmeye Alınmayacağı Sahalar" başlıklı 5. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2014/3605, K:2019/7520 sayılı kararıyla;
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından, dava konusu Genelge'nin 5. maddesinin tamamının iptali istenilmiş ise de; yapılması planlanan "Sarıkaya Rüzgar Enerji Santrali (RES) Projesi"nin, Tekirdağ İli, Şarköy İlçesi sınırlarında yer aldığı ve proje alanının 2014/1 sayılı Genelge'nin "Başvuruların Değerlendirmeye Alınmayacağı Sahalar" başlıklı 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinde yer alan "Bu alanlar için müracaat etmiş ve lisans almış projelerde değerlendirmeye alınmayacaktır." düzenlemesi kapsamına girdiği, bu kısımlar yönünden davacının dava açma ehliyetinin bulunduğu, ancak dava konusu Genelge'nin iptali istenilen 5. maddesinde yer alan diğer düzenlemelerin, davacı tarafından gerçekleştirilmek istenilen RES projesi ile ilgisi bulunmadığından ve davacının bu düzenlemelere yönelik menfaatinin ihlal edildiği yönünde herhangi bir iddiası da bulunmadığından, bu kısımlar yönünden dava açma ehliyetinin bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı,
2014/1 sayılı Genelgenin yetki yönünden incelenmesinden:
Dava konusu 2014/1 sayılı Genelge'nin iptali istemiyle E:2014/3606 sayılı dosyada açılan başka bir davada, Danıştay Onuncu Dairesinin 18/11/2015 tarih ve E:2014/3606, K:2015/5055 sayılı; 2014/1 sayılı Genelge'nin yetki yönünden iptaline yönelik kararının, davalı idare tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/10/2018 tarih ve E:2016/1987, K:2018/4391 sayılı kararı ile davalı Bakanlığın özellikle yaban hayvanlarının yaşama, kışlama, göç alanlarının muhafazası konusundaki uluslararası anlaşmalar ve bu kapsamda tanınan direktifler gereğince yetkili olduğu ve uyuşmazlık konusu Genelge ile söz konusu alanlara özel statü kazandırılması da söz konusu olmadığından Dairece uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulduğu görüldüğünden, davacının 2014/1 sayılı Genelge'nin yetki yönünden tamamının iptali talebinin reddi gerektiği sonucuna ulaşıldığı,
2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendinin ve aynı fıkranın son cümlesinin incelenmesinden;
2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinde, başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı sahalar başlığı altında, enerji ve madencilik faaliyetlerine ilişkin müracaatların değerlendirmeye alınmayacağı alanların düzenlendiği, maddenin dava konusu (b) fıkrasında rüzgar enerji santralleri ve RES ölçüm direği müracaatlarının değerlendirmeye alınmayacağı ve kapasite artışına izin verilmeyeceği alanlar sayılarak, Çanakkale ve Tekirdağ İllerinde ek-2 haritada coğrafi sınırları belirlenen alanlar için müracaat etmiş ve lisans almış projelerin değerlendirmeye alınmayacağı düzenlemesine yer verildiği,
Buna göre de, davacı şirketin Tekirdağ İli, Şarköy İlçesi sınırları içerisinde yer alan "Sarıkaya Rüzgar Enerji Santrali (RES) Projesi"ne ilişkin kapasite artışına yönelik başvurusunun değerlendirmeye alınmamasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği,
Konuyla ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın (Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı), ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi, ıslahı ve bakımı, çölleşme ve erozyonla mücadele, tabiatın korunmasına yönelik politikalar geliştirmek; korunan alanların tespiti, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar ve biyolojik çeşitlilik ile av ve yaban hayatının korunması, su kaynaklarının korunması, yaban hayatı ve kara av kaynakları ile orman içi su kaynakları, dere, göl, gölet ve sulak alanların ve hassas bölgelerin korunması, uluslararası koruma sözleşmeleri ile belirlenen yörelerdeki koruma ve kullanma esaslarını belirlemek; uluslararası sözleşmeler ile koruma altına alınan bitki ve hayvan türleri ile alanların korunması konusunda tedbirler almak ve hayvanların korunmasına yönelik çalışmalar yapmak hususlarında görev ve yetkisinin bulunduğu,
Düzenleme yetkisinin, kamu hukukunda kural koyma ile eş anlamlı olduğu, kuralın ise, hukukta sürekli, soyut ve objektif, genel durumları belirleyen, bireysel olmayan, uygulanmakla etkisi tükenmeyen norm olarak tanımlandığı,
Anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma, düzenleme yapma yetkisine sahip olan idarenin, düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, yönerge, genelge gibi sürekli, soyut, objektif, bireysel olmayan, genel durumları belirleyen ve dayanağı üst hukuk normlarına aykırı ve bu normları aşar nitelikte olmayan düzenlemeleri yapıp yürürlüğe koymasının mümkün olduğu,
Ancak konu ile ilgili mevzuat düzenlemelerinde, enerji faaliyetlerine yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı alanlar yönünde bir düzenlemenin mevcut olmadığı, idarece proje başvuruları hakkında her proje açısından, projenin yapılacağı alan ve projenin özellikleri gibi hususlar birlikte değerlendirilmek suretiyle bir sonuca varılması gerektiğinin anlaşıldığı,
Bu itibarla, davalı Bakanlıkça çıkarılan 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu maddesinde belirlenen alanlarda RES faaliyetlerine yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı yönünde, Kanunlarda ve Yönetmeliklerde yer alan hükümleri aşar nitelikte düzenleme getirildiği görüldüğünden, dava konusu Genelgenin 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendinde ve aynı fıkranın son cümlesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Bununla birlikte, dava konusu Genelge maddesinin ilgili kısımlarının hukuka aykırı görülerek iptal edilmiş olmasının, davalı idare tarafından, RES faaliyetlerine yönelik kendisine yapılacak başvurulara doğrudan izin verilmesi sonucunu doğurmayacağı, RES projelerinin değerlendirmeye alınması ve davalı idareye ilgili mevzuat uyarınca verilmiş görev ve yetkiler kapsamında yapılacak değerlendirme ve gerekirse proje sahasında yapılacak inceleme ve araştırmalar sonucunda izin verilip verilmeyeceği hususunda bir işlem tesis edilmesi gerektiği,
gerekçesiyle, dava konusu 2014/1 sayılı Genelge'nin yetki yönünden tamamının iptali istemi yönünden davanın reddine, 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinin iptaline, 2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinin diğer düzenlemeleri yönünden ise davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, meri mevzuat ve ülkemizin taraf olduğu Uluslararası Sözleşmeler'de yer alan düzenlemeler çerçevesinde, idarelerinin temel görevinin, ülkemizin tabiatının ve biyolojik çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi, telafisi imkansız kayıpların, yok oluşların önüne geçilmesi için gerekli çalışmaları yapmak olduğu, dava konusu Genelge'nin kamu ve özel sektöre yönelik uygulamalarda yönlendirici olması ve Bakanlıklarının mevzuatı açısından hukuka aykırı olmaması sebebiyle, Daire kararının iptale ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması",
sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE;
2. Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2014/3605, K:2019/7520 sayılı kararının temyize konu, 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinin iptaline ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 17/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.