Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1098 Esas 2022/857 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1098
Karar No : 2022/857

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... San. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ....
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin ... tarih ve E:... K:... sayılı kararının iptale ilişkin kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından yapılması planlanan "Yeniköy Rüzgar Enerji Santrali Projesi"nin, rüzgar enerji santrallerinin ve RES ölçüm direği müracaatlarının değerlendirilmeye alınmamasına ilişkin Doğa Koruma ve ... Müdürlüğünün .... tarih ve ... sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan ... Bakanlığının ... tarihli yazısı ile yayımlanan 2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/10/2018 tarih ve E:2016/1988, K:2018/4392 sayılı işin esasına girilerek karar verilmesi gerektiği yolundaki bozma kararına uyularak verilen Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2019/8763 K:2019/7519 sayılı kararıyla;
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından, dava konusu Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasının tamamının iptali istenilmiş ise de; yapılması planlanan "Yeniköy Rüzgar Enerji Santrali (RES) Projesi"nin, Çanakkale İli, Gelibolu İlçesi sınırlarında yer aldığı ve proje alanının 2014/1 sayılı Genelge'nin "Başvuruların Değerlendirmeye Alınmayacağı Sahalar" başlıklı 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinde yer alan "Bu alanlar için müracaat etmiş ve lisans almış projelerde değerlendirmeye alınmayacaktır." düzenlemesi kapsamına girdiği, bu kısımlar yönünden davacının dava açma ehliyetinin bulunduğu, ancak dava konusu Genelge'nin iptali istenilen 5. maddesinin (b) fıkrasında yer alan diğer düzenlemelerin, davacı tarafından gerçekleştirilmek istenilen RES projesi ile ilgisi bulunmadığından ve davacının bu düzenlemelere yönelik menfaatinin ihlal edildiği yönünde herhangi bir iddiası da bulunmadığından, bu kısımlar yönünden dava açma ehliyetinin bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı,
2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendinin ve aynı fıkranın son cümlesinin incelenmesinden;
2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinde, başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı sahalar başlığı altında, enerji ve madencilik faaliyetlerine ilişkin müracaatların değerlendirmeye alınmayacağı alanların düzenlendiği, maddenin dava konusu (b) fıkrasında rüzgar enerji santralleri ve RES ölçüm direği müracaatlarının değerlendirmeye alınmayacağı ve kapasite artışına izin verilmeyeceği alanlar sayılarak, Çanakkale ve Tekirdağ İllerinde ek-2 haritada coğrafi sınırları belirlenen alanlar için müracaat etmiş ve lisans almış projelerin değerlendirmeye alınmayacağı düzenlemesine yer verildiği,
Buna göre de, davacı şirketin Çanakkale İli, Gelibolu İlçesi, ... Mevkii sınırları içerisinde yer alan "... Santrali (RES) Projesi"nin değerlendirmeye alınmamasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği,
Konuyla ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın (Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı), ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi, ıslahı ve bakımı, çölleşme ve erozyonla mücadele, tabiatın korunmasına yönelik politikalar geliştirmek; korunan alanların tespiti, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar ve biyolojik çeşitlilik ile av ve yaban hayatının korunması, su kaynaklarının korunması, yaban hayatı ve kara av kaynakları ile orman içi su kaynakları, dere, göl, gölet ve sulak alanların ve hassas bölgelerin korunması, uluslararası koruma sözleşmeleri ile belirlenen yörelerdeki koruma ve kullanma esaslarını belirlemek; uluslararası sözleşmeler ile koruma altına alınan bitki ve hayvan türleri ile alanların korunması konusunda tedbirler almak ve hayvanların korunmasına yönelik çalışmalar yapmak hususlarında görev ve yetkisinin bulunduğu,
Düzenleme yetkisinin, kamu hukukunda kural koyma ile eş anlamlı olduğu, kuralın ise, hukukta sürekli, soyut ve objektif, genel durumları belirleyen, bireysel olmayan, uygulanmakla etkisi tükenmeyen norm olarak tanımlandığı,
Anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma, düzenleme yapma yetkisine sahip olan idarenin, düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, yönerge, genelge gibi sürekli, soyut, objektif, bireysel olmayan, genel durumları belirleyen ve dayanağı üst hukuk normlarına aykırı ve bu normları aşar nitelikte olmayan düzenlemeleri yapıp yürürlüğe koymasının mümkün olduğu,
Ancak konu ile ilgili mevzuat düzenlemelerinde, enerji faaliyetlerine yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı alanlar yönünde bir düzenlemenin mevcut olmadığı, idarece proje başvuruları hakkında her proje açısından, projenin yapılacağı alan ve projenin özellikleri gibi hususlar birlikte değerlendirilmek suretiyle bir sonuca varılması gerektiğinin anlaşıldığı,
Bu itibarla, davalı Bakanlıkça çıkarılan 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu maddesinde belirlenen alanlarda RES faaliyetlerine yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı yönünde, Kanunlarda ve Yönetmeliklerde yer alan hükümleri aşar nitelikte düzenleme getirildiği görüldüğünden, dava konusu Genelgenin 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendinde ve aynı fıkranın son cümlesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Dava konusu ... Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin incelenmesine gelince;

Dava konusu işlem ile "Yeniköy Rüzgar Enerji Santrali"nin Bakanlıkça yayımlanan 2014/1 sayılı Genelgenin 5. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen alanlarda yer aldığından Genelge hükmü gereği değerlendirmeye alınmadığının davacıya bildirildiği,
2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendinde ve aynı fıkranın son cümlesinde yukarıda belirtilen gerekçelerle hukuka uyarlık görülmediğinden, bu düzenleme gerekçe gösterilerek tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı,
Bununla birlikte, dava konusu Genelge maddesinin ilgili kısımlarının ve dava konusu projenin değerlendirmeye alınmamasına yönelik işlemin hukuka aykırı görülerek iptal edilmiş olmasının, davalı idare tarafından, RES faaliyetlerine yönelik kendisine yapılacak başvurulara doğrudan izin verilmesi sonucunu doğurmayacağı, davacının RES projesinde kapasite artışına yönelik başvurusunun değerlendirmeye alınması ve davalı idareye ilgili mevzuat uyarınca verilmiş görev ve yetkiler kapsamında yapılacak değerlendirme ve gerekirse proje sahasında yapılacak inceleme ve araştırmalar sonucunda izin verilip verilmeyeceği hususunda bir işlem tesis edilmesi gerektiği,
gerekçesiyle, 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinin ve bu düzenlemelere dayalı olarak tesis edilen ... Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline, ...sayılı Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasının diğer düzenlemeleri yönünden ise davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, meri mevzuat ve ülkemizin taraf olduğu Uluslararası Sözleşmeler'de yer alan düzenlemeler çerçevesinde, idarelerin temel görevinin, ülkemizin tabiatının ve biyolojik çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi, telafisi imkansız kayıpların, yok oluşların önüne geçilmesi için gerekli çalışmaları yapmak olduğu, dava konusu Genelge'nin kamu ve özel sektöre yönelik uygulamalarda yönlendirici olması ve Bakanlıklarının mevzuatı açısından hukuka aykırı olmaması, başvuru sahibinin lisansının uygun bir alana taşınmış ve bu alana ilişkin olumlu görüş verilmiş olması, kısacası davacı tarafın haklarının korunmuş olması sebebiyle bu davanın haksız olduğu, konu ile ilgili mevzuat uyarınca tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığından Daire kararının iptale ilişkin kısımlarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın iptale ilişkin kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının temyize konu kısımlarının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması",
sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın temyize konu edilen bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,
2. Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2019/8763 K:2019/7519 sayılı kararının temyize konu, 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinin ve bu düzenlemelere dayalı olarak tesis edilen ... Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline ilişkin kısımlarının ONANMASINA,
3. Kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.