Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1025 Esas 2022/859 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1025
Karar No : 2022/859

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2019/8755, K:2019/7518 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından yapılması planlanan "... Santrali Projesi"nin değerlendirilmeye alınmamasına ilişkin ...Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin ve bu işlemin dayanağı olan mülga ... Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı yazısı ile yayımlanan 2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasının birinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinde yer alan "Bu alanlar için müracaat etmiş ve lisans almış projelerde değerlendirmeye alınmayacaktır." ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/10/2018 tarih ve E:2016/1987, K:2018/4391 sayılı işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği yolundaki bozma kararına uyularak verilen Danıştay Onuncu Dairesinin 06/11/2019 tarih ve E:2019/8755, K:2019/7518 sayılı kararıyla;
2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının birinci bendinin ve aynı fıkranın son cümlesinin incelenmesinden;
2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinde, başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı sahalar başlığı altında, enerji ve madencilik faaliyetlerine ilişkin müracaatların değerlendirmeye alınmayacağı alanların düzenlendiği, maddenin dava konusu (b) fıkrasında rüzgar enerji santralleri ve RES ölçüm direği müracaatlarının değerlendirmeye alınmayacağı ve kapasite artışına izin verilmeyeceği alanlar sayılarak, İstanbul ve Kocaeli İllerinde ek-2 haritada coğrafi sınırları belirlenen alanlar için müracaat etmiş ve lisans almış projelerin değerlendirmeye alınmayacağı düzenlemesine yer verildiği,
Buna göre de, davacı şirketin İstanbul İli, Çatalca İlçesi, ... Mahallesi, ... Köyü içerisinde yer alan "Çakıl RES Projesi"nin değerlendirmeye alınmamasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği,
Konuyla ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, ... Bakanlığı'nın (Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığı), ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi, ıslahı ve bakımı, çölleşme ve erozyonla mücadele, tabiatın korunmasına yönelik politikalar geliştirmek; korunan alanların tespiti, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar ve biyolojik çeşitlilik ile av ve yaban hayatının korunması, su kaynaklarının korunması, yaban hayatı ve kara av kaynakları ile orman içi su kaynakları, dere, göl, gölet ve sulak alanların ve hassas bölgelerin korunması, uluslararası koruma sözleşmeleri ile belirlenen yörelerdeki koruma ve kullanma esaslarını belirlemek; uluslararası sözleşmeler ile koruma altına alınan bitki ve hayvan türleri ile alanların korunması konusunda tedbirler almak ve hayvanların korunmasına yönelik çalışmalar yapmak hususlarında görev ve yetkisinin bulunduğu,
Düzenleme yetkisinin, kamu hukukunda kural koyma ile eş anlamlı olduğu, kuralın ise, hukukta sürekli, soyut ve objektif, genel durumları belirleyen, bireysel olmayan, uygulanmakla etkisi tükenmeyen norm olarak tanımlandığı,
Anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma, düzenleme yapma yetkisine sahip olan idarenin, düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, yönerge, genelge gibi sürekli, soyut, objektif, bireysel olmayan, genel durumları belirleyen ve dayanağı üst hukuk normlarına aykırı ve bu normları aşar nitelikte olmayan düzenlemeleri yapıp yürürlüğe koymasının mümkün olduğu,
Ancak konu ile ilgili mevzuat düzenlemelerinde, enerji faaliyetlerine yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı alanlar yönünde bir düzenlemenin mevcut olmadığı, idarece proje başvuruları hakkında her proje açısından, projenin yapılacağı alan ve projenin özellikleri gibi hususlar birlikte değerlendirilmek suretiyle bir sonuca varılması gerektiğinin anlaşıldığı,
Bu itibarla, davalı Bakanlıkça çıkarılan 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu maddesinde belirlenen alanlarda RES faaliyetlerine yönelik başvuruların değerlendirmeye alınmayacağı yönünde, Kanunlarda ve Yönetmeliklerde yer alan hükümleri aşar nitelikte düzenleme getirildiği görüldüğünden, dava konusu Genelgenin 5. maddesinin (b) fıkrasının birinci bendinde ve aynı fıkranın son cümlesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Dava konusu Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün 07/03/2014 tarih ve 52880 sayılı işleminin incelenmesine gelince;
Dava konusu işlem ile "Çakıl RES Projesi"nin Bakanlıkça yayımlanan 2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen alanlarda yer aldığından Genelge hükmü gereği değerlendirmeye alınmadığının davacıya bildirildiği,
2014/1 sayılı Genelge'nin 5. maddesinin (b) fıkrasının birinci bendinde ve aynı fıkranın son cümlesinde yukarıda belirtilen gerekçelerle hukuka uyarlık görülmediğinden, bu düzenleme gerekçe gösterilerek tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı,
Bununla birlikte, dava konusu Genelge maddesinin ve dava konusu projenin değerlendirmeye alınmamasına yönelik işlemin hukuka aykırı görülerek iptal edilmiş olmasının, davalı idare tarafından, RES faaliyetlerine yönelik kendisine yapılacak başvurulara doğrudan izin verilmesi sonucunu doğurmayacağı, davacının RES projesinin değerlendirmeye alınması ve davalı idareye ilgili mevzuat uyarınca verilmiş görev ve yetkiler kapsamında yapılacak değerlendirme ve gerekirse proje sahasında yapılacak inceleme ve araştırmalar sonucunda izin verilip verilmeyeceği hususunda bir işlem tesis edilmesi gerektiği,
gerekçesiyle, 2014/1 sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının birinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinin ve bu düzenlemelere dayalı olarak tesis edilen ... Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, meri mevzuat ve ülkemizin taraf olduğu Uluslararası Sözleşmeler'de yer alan düzenlemeler çerçevesinde, idarelerin temel görevinin, ülkemizin tabiatının ve biyolojik çeşitliliğinin korunması ve geliştirilmesi, telafisi imkansız kayıpların, yok oluşların önüne geçilmesi için gerekli çalışmaları yapmak olduğu, dava konusu Genelge'nin kamu ve özel sektöre yönelik uygulamalarda yönlendirici olması ve Bakanlıklarının mevzuatı açısından hukuka aykırı olmaması, başvuru sahibinin lisansının uygun bir alana taşınmış ve bu alana ilişkin olumlu görüş verilmiş olması, kısacası davacı tarafın haklarının korunmuş olması sebebiyle bu davanın haksız olduğu, konu ile ilgili mevzuat uyarınca tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığından Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE;
2. ... Bakanlığınca yürürlüğe konulan .... tarih ve ... sayılı Genelge'nin dava konusu 5. maddesinin (b) fıkrasının birinci bendi ile aynı fıkranın son cümlesinin ve bu düzenlemelere dayalı olarak tesis edilen ... Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 06/11/2019 tarih ve E:2019/8755, K:2019/7518 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 17/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.