Danıştay 6. Daire 2022/1187 Esas 2022/3169 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1187
Karar No : 2022/3169

DAVACILAR : 1- …
2- …
3- …
4- …
VEKİLLERİ :Av. …

DAVALI : …

DAVANIN KONUSU : Kütahya İlinde S:… numaralı (altın) ve S:… numaralı (altın+gümüş) IV. grup maden işletme ruhsatlı sahalarda, ruhsatlara konu maden üretimlerine devam edilebilmesi için ihtiyaç duyulan taşınmazların, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırılmasına ilişkin 28/10/2021 tarih ve 31642 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/10/2021 tarih ve 4644 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, Simav İlçesi, … Köyü, … ada, …ve … parsel, … ada, …ve … parsel, …ada, …parsel, … ada … ve … parsel ile ... ada, ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden iptali ve iptali ve yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Derdestlik nedeniyle davanın incelenmeksizin reddine verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince 2577 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenildikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kütahya İlinde S:… numaralı (altın) ve S:…numaralı (altın+gümüş) IV. grup maden işletme ruhsatlı sahalarda, ruhsatlara konu maden üretimlerine devam edilebilmesi için ihtiyaç duyulan taşınmazların, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırılmasına ilişkin 28/10/2021 tarih ve 31642 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/10/2021 tarih ve 4644 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, Simav İlçesi, … Köyü, … ada, … ve … parsel, … ada, … ve … parsel, …ada, … parsel, … ada … ve … parsel ile … ada, …parsel sayılı taşınmazlar yönünden iptali istemiyle 15/02/2022 tarihinde bakılmakta olan dava açılmıştır.
Davacılar tarafından, dava konusu 27/10/2021 tarih ve 4644 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, Simav İlçesi, …Köyü, … ada, …ve … parsel, …ada, … ve … parsel, … ada, … parsel, … ada, … ve …parsel ile … ada, … parsel sayılı taşınmazlar yönünden iptali istemiyle Dairemizin E:2022/1203 sayılı dosyasında da 15/02/2022 tarihinde dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun dava şartlarını düzenleyen 114. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde; "Aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması" hükmüne, aynı fıkranın (i) bendinde ise; "Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması" hükmüne yer verilmek suretiyle "derdestlik" ve "kesin hüküm" doğrudan dava açma şartları arasında sayılmış, Kanunun 115. maddesinde; mahkemenin dava şartı noksanlığını tespit etmesi halinde davayı usulden reddedeceği kurala bağlanmış; 303. maddesinin 1. fıkrasında ise; "Bir davaya ait şeklî anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir" hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda; "derdestlik" ve "kesin hüküm" müesseseleri düzenlenmemiş ve Kanun'un 31. maddesinde; Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, tarafları ve konusu aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığının ve görülmekte olduğunun saptanması halinde, usul hukukunun temel kavramlarından olan derdestlik müessesesinin temelinde yatan, ilk davanın aynısı olan ikinci davanın açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı olgusundan hareketle, ikinci davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Derdestlik durumunun ortaya çıkması için; aynı davanın iki kere açılmış olması, birinci davanın görülmekte (derdest) olması, birinci dava ile ikinci davanın aynı dava olması şartları birlikte gerçekleşmelidir. Davaların aynı dava olarak kabul edilebilmesi de; davaların taraflarının, konularının, dava konusu işlemin hukuki sebeplerinin aynı olmasına bağlıdır.
Derdestlik; yeni açılmış olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış ve görülmekte (derdest) olduğunun taraflarca ileri sürülmesi ile ya da mahkemece re'sen yapılacak araştırma ile tespit olunur.
Bu durumda; davacılar tarafından dava konusu 27/10/2021 tarih ve 4644 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, Simav İlçesi, …Köyü, … ada, …ve … parsel, …ada, … ve … parsel, … ada, … parsel, … ada, … ve …parsel ile … ada, … sayılı taşınmazlar yönünden iptali istemiyle 15/02/2022 tarihinde bakılmakta olan davanın açıldığı, öte yandan davacılar tarafından dava konusu 27/10/2021 tarih ve 4644 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının, davaya konu aynı taşınmazlar yönünden iptali istemiyle Dairemizin E:2022/1203 sayılı dosyasında da 15/02/2022 tarihinde dava açıldığı ve bu davanın da halen derdest olduğu, bakılmakta olan davanın aynı istemle açılmış ve tarafları da aynı olan ikinci dava olduğu sonucuna varıldığından, bu davanın derdestlik nedeniyle incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DERDESTLİK NEDENİYLE DAVANIN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen … toplam TL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
3. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra ve kullanılmayan …-TL yürütmenin durdurulması harcının davacılara iadesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(g) maddesi uyarınca, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 17/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.