Danıştay 6. Daire 2020/11378 Esas 2022/3203 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/11378
Karar No : 2022/3203

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) :1- … Bakanlığı-ANKARA
VEKİLİ : Av. …
2- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya İli, Kaş İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … (… Blok), … (… Blok) ve … (… Blok) YİBF nolu yapıların 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda öngörülen esaslara göre denetlenmediği ve bu suretle … Yapı Denetim Ltd. Şti.'ye idari para cezası verilmesine sebep olunduğundan bahisle, aynı Kanun'un 8. maddesinin 8. fıkrası uyarınca sorumlu denetim elemanı davacının (mimar, proje ve uygulama denetçisi) denetçi belgesinin iptal edilmesine ve üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunun ortağı da olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi ile bildirilen … tarih ve … sayılı Bakanlık Oluru'nun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; her ne kadar dava konusu işlem 26.04.2019 tarihinde tesis edilmiş ise de, yapı denetim şirketine para cezalarının verilmesine ilişkin … İl Yapı Denetim Komisyonun … tarih ve … sayılı, … tarih ve … sayılı ve … tarih ve … sayılı kararlarında, para cezasına konu aykırılıkların 23/04/2015 tarihinden önce gerçekleştiğinin belirtildiği, cezai yaptırımlara ilişkin mevzuatta yapılan değişikliklerden lehe olan hükümlerin ilgililer hakkında uygulanması gerektiği ve bu durumun hukuk devleti ilkesinin bir gereği olduğu, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un eylemlerin gerçekleştiği tarihlerde yürürlükte bulunan halinde yapı denetim şirketine para cezası verilmesi durumunda yapı denetim şirketinde görev yapan denetçilere herhangi bir yaptırım uygulanmasına ilişkin düzenleme bulunmadığının anlaşıldığı, eylemlerin gerçekleştiği tarihten sonra yürürlüğe giren kanun maddesi uygulanmak suretiyle davacının denetçi belgesinin iptal edilmesi ve 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim kuruluşunda idari veya teknik bir görev almaması ve ortağı da olmaması için Bakanlıkça Kayıtlarının tutulmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : … Bakanlığı ve … Valiliği tarafından temyize konu kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Antalya İli, Kaş İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … (… Blok), … (… Blok) ve … (… Blok) YİBF nolu yapıların 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda öngörülen esaslara göre denetlenmediği ve bu suretle … Yapı Denetim Ltd. Şti.'ye idari para cezası verilmesine sebep olunduğundan bahisle, aynı Kanun'un 8. maddesinin 8. fıkrası uyarınca sorumlu denetim elemanı davacının (mimar, proje ve uygulama denetçisi) denetçi belgesinin iptal edilmesine ve üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunun ortağı da olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Bakanlık Oluru alınmış ve … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi ile bildirilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşları ve görevleri" başlıklı 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde, "Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek" (e) bendinde "Yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek, denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya ticaret müdürlüklerine bildirmek" ve (g) bendinde, "Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek" yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan "İdari müeyyideler ve teminat" başlıklı 8. maddesinin 8. fıkrasında yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ile iptal edileceği, bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerin, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacağı ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamayacağı düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Antalya İli, Kaş İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … (… Blok), … (… Blok) ve … (… Blok) YİBF numaralı yapıların yapı denetiminin davacının görev yaptığı … Yapı Denetim Ltd. Şti. tarafından üstlenildiği, yapılan inceleme sonucunda, … (… Blok) ve … (… Blok) YİBF numaralı yapılar nedeniyle düzenlenen 04.08.2015 tarihli teknik inceleme raporlarının esas alınması suretiyle … İl Yapı Denetim Komisyonu'nun … tarihli, … ve … sayılı kararları ile yapılan teklif üzerine, "ruhsat eki projesine aykırı olarak çatı arasında yatak odası, banyo, giyinme bölümü ve antre şeklinde mahaller oluşturulduğu, yapının açık merdiveninin etrafının duvar örülerek kapatıldığı, bodrum katın kullanım amacının değiştirildiği, mimari ve betonarme projesinde betonarme olarak gösterilen çatı tabliyesine ait beton döküm tutanağı, kalıp donatı tutanağı ile 7 ve 28 günlük beton basınç dayanım deney raporlarına rastlanmadığı, iş bitim sonrası ruhsat eki projelerine göre aykırılıkların hala mevcut olmasına rağmen iş bitirme tutanağının onaylandığı" gerekçeleriyle her iki yapı için 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c), (e) ve (g) bentlerinde öngörülen hükümlere aykırılık nedeniyle 1.764,99-TL idari para cezası verildiği, … YİBF numaralı yapı nedeniyle düzenlenen 04.08.2015 tarihli teknik inceleme raporunun esas alınması suretiyle Antalya İl Yapı Denetim Komisyonu'nun … tarihli, … sayılı kararı ile yapılan teklif üzerine, "ruhsat eki projesine aykırı olarak çatı arasında yatak odası, banyo, giyinme bölümü ve antre şeklinde mahaller oluşturulduğu, bodrum katın kullanım amacının değiştirildiği, mimari ve betonarme projesinde betonarme olarak gösterilen çatı tabliyesine ait beton döküm tutanağı, kalıp donatı tutanağı ile 7 ve 28 günlük beton basınç dayanım deney raporlarına rastlanmadığı" gerekçesiyle de 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c), (e) ve (g) bentlerinde öngörülen hükümlere aykırılık nedeniyle yine 1.764,99-TL idari para cezası verildiği, izleyen süreçte anılan şirkete Kanunun 8. maddesi uyarınca idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle denetçi belgesinin iptali ile 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması için Bakanlıkça kaydının tutulmasına ilişkin davalı idare işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, 4708 sayılı Kanun ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği uyarınca öngörülen görev ve sorumlulukları yerine getirmediği için yapı denetim kuruluşuna üç ayrı idari para cezası verildiği görülmekle birlikte, dava konusu olayda yapı denetim kuruluşu hakkında tesis edilen idari yaptırım kararlarının aynı yere ilişkin aynı inceleme kapsamında olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu noktadan hareketle, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, yapı denetimini … Yapı Denetim Ltd. Şti'nin üstlendiği ve aynı ada ve parsel üzerinde bulunan yapıların … İl Müdürlüğü yapı denetim kontrol elemanlarınca yerinde ve dosyasında yapılan inceleme sonucunda, 04.08.2015 tarihli teknik inceleme raporlarında aynı tespitlere yer verilerek her bir blok inşaatı nedeniyle ayrı idari yaptırım cezası tesis edildiği görüldüğünden, davacının görev yaptığı yapı denetim kuruluşuna verilen üç ayrı idari para cezasının aynı inceleme kapsamında olduğu açıktır.
Her ne kadar, Kanun maddesinde, yapı denetim kuruluşuna verilen üç idari para cezasının aynı inceleme kapsamında olup olmadığı yolunda bir ayrım yapılmaksızın yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgelerinin iptal edileceği, bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerin, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacağı öngörülmüş ise de; idari para cezalarının konusunu oluşturan yapıların özellikle toplu inşaatlar ve bütünsellik arz eden işler kapsamında olduğu ve aykırılıkların aynı tür ve nitelikte olduğunun tesbiti halinde, her yapı için kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulansa dahi sonuç itibarıyla tek bir inceleme söz konusu olacağından, bu durumdaki inşaat işlerinin aynı inceleme kapsamında kabul edilmesi, dolayısıyla bu durumun anılan Kanun'un 8. maddesinin 8. fıkrasında öngörülen "3 (üç) defa idari para cezası verilmesine sebep olma" fiilinde dikkate alınacak 1 (bir) idari para cezası olarak değerlendirilmesinin hakkaniyete uygun düşeceği açık olup, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf talebinin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalıların temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 17/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X):
28/02/2016 tarihli ve 29638 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapı Denetim Kuruluşları ile Laboratuvarların Faaliyetlerinin Denetlenmesi, İdari Müeyyide Uygulanması ve İdari Para Cezalarının Tahsil Edilmesinin Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ'in 5. maddesinin 1. fıkrasında; "4708 sayılı Kanunda ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmediği tespit edilen yapı denetim kuruluşları hakkında uygulanacak idari müeyyideler, her bir iş (YİBF) için ayrı ayrı olmak üzere ilgisine göre İl ve/veya Merkez Yapı Denetim Komisyonu Kararı alınarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce ve/veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 4708 sayılı Kanunun 8. maddesindeki esaslar doğrultusunda tesis edilir." hükmü yer almaktadır.
Antalya İli, Kaş İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … (… Blok), … (… Blok) ve … (… Blok) YİBF numaralı yapıların birbirinden ayrı yapılar olduğu, yapıdaki aykırılıkların aynı tarihte yapılan denetimde tespit edildiği, yukarıda anılan mevzuat uyarınca, farklı YİBF numarasıyla denetlenen yapıların sadece aynı tarihte denetlenmiş olmasının aynı inceleme kapsamında denetlendiği sonucunu doğurmayacağı gibi, yapı denetim kuruluşuna aynı fiilden birden fazla idari yaptırım uygulanması anlamına gelmeyeceği, aynı inceleme kapsamında birden fazla idari yaptırım uygulanması durumunun, YİBF numarası almış bir yapı hakkında yapılan inceleme sonucunda birden fazla aykırılık tespit edilmesi halinde birden fazla idari yaptırım kararı verilmesi halinde söz konusu olacağı sonucuna varıldığından, … (… Blok), … (… Blok) ve … (… Blok) YİBF numaralı yapılardaki aykırılıklar nedeniyle … Yapı Denetim Limited Şirketi'ne verilen üç farklı idari para cezasının her birinin ayrı ayrı tekerrüre esas alınması gerektiğinden, temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.