Danıştay 10. Daire 2022/1329 Esas 2022/1441 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/1329
Karar No : 2022/1441


DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALILAR : 1- ... / ANKARA
2- ... Bakanlığı / ANKARA

DAVANIN_ÖZETİ : Davacı tarafından, kömürlü termik santrallerin bulunduğu bölgelerde tarımsal üretimin önemli bir risk olduğunun kabulü ile tarım sigortaları havuzu (TARSİM) kapsamına alınmaları için 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu'nun 12. ve 13. maddeleri uyarınca belirlenecek teminat ve prim desteğinin Cumhurbaşkanlığı Kararı ile belirlenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine göre davanın görev yönünden reddedilerek, dosyanın Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince 2577 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü :

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, kömürlü termik santrallerin bulunduğu bölgelerde tarımsal üretimin önemli bir risk olduğunun kabulü ile tarım sigortaları havuzu (TARSİM) kapsamına alınmaları için 5363 sayılı Kanun'un 12. ve 13. maddeleri uyarınca belirlenecek teminat ve prim desteğinin Cumhurbaşkanlığı Kararı ile belirlenmesi istemiyle Cumhurbaşkanlığı'na 18/11/2021 tarihinde başvurulmuştur.
Cumhurbaşkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı kararıyla başvuru Tarım ve Orman Bakanlığı'na intikal ettirilmiş, Tarım ve Orman Bakanlığınca da başvuru, ilgisi nedeniyle Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. Genel Müdürlüğüne iletilmiştir.
Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işlemi ile başvuru reddedilmiş olup; iş bu işlemin Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ... tarih ve E-... sayılı işlemiyle davacıya bildirilmesi üzerine Tarım ve Orman Bakanlığının anılan işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun "İlk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülecek davalar" başlıklı 24. maddesinde, "1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak: a) (Değişik: 2/7/2018–KHK-703/184 md.) Cumhurbaşkanı kararlarına, b) (Değişik: 2/7/2018 – KHK-703/184 md.) Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere, c) (Değişik: 2/7/2012-6352/45 md.) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere, d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere, e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere, f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine, karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar." hükmü yer almaktadır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin, bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş "genel görevli" mahkemeler olduğu hükme bağlandıktan sonra aynı Kanun'un, 3410 sayılı Kanun'un 1. maddesi ile değişik 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki davalara bakacağı belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un 14. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinde, dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde ise dava dilekçeleri üzerine yapılan ilk inceleme sonunda, adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine; idari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine, karar verileceği hükmü bulunmaktadır.
Aynı Kanun'un 32. maddesinde ise, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla anılan Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2575 sayılı Kanun'la Danıştay'ın yüksek mahkeme olarak nitelendirildiği ve esasen temyiz mercii olarak görevlendirildiği, Danıştay'da ilk derece mahkemesi olarak görülecek davaların ise 2575 sayılı Kanun'un 24. maddesinde sayma yoluyla tahdidi olarak belirlendiği ve "Cumhurbaşkanı kararlarına" karşı ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay'da dava açılabileceği dikkate alındığında; davacı tarafından Cumhurbaşkanlığı'na yapılan başvurunun Tarım ve Orman Bakanlığı'na intikal ettirilmesi üzerine başvurunun reddedilmesine ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın, 2575 sayılı Kanun'un 24. maddesi kapsamında, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalardan olmadığı, bu nitelikteki uyuşmazlıkların genel görevli olan idare mahkemelerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Dosyanın Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, 21/03/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.