Danıştay 12. Daire 2018/3672 Esas 2022/1342 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/3672
Karar No : 2022/1342

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile …-Sen arasında imzalanan 25/01/2016 tarihli Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi'nin 7, 11 ve 13. maddelerinin iptali ile işlem sebebi ile sendika üyelerinin uğradığı tüm maddi kayıplarının işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; İdari yargı yerlerinde tam yargı davası açılabilmesi için kişisel hakların doğrudan ihlal edilmiş olması şartı arandığından, parasal hak talebine ilişkin davanın, bireysel hakları doğrudan muhtel olan sendika üyeleri tarafından açılması gerektiğinden, davanın parasal hak talebine ilişkin kısmı bakımından davacı sendikanın ehliyetli olmadığı, Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesinin konusunun, toplu sözleşmelerde belirlenen tavanı aşmamak kaydıyla ilgili kurum ve kuruluşlarda çalışan kamu görevlilerine ödenecek tazminat tutarını belirlemek olduğu; bu sözleşmelerin 4688 sayılı Kanun'un uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmayacağı, hiç bir şekilde sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamayacağı, aksine yorumun sosyal denge tazminatının amacına ve Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olacağı, bu durumda, Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesinde taraf olan sendikanın üyesi olmayan veya herhangi bir sendikaya üye olmayan kamu görevlilerinden aynı unvanlı kamu görevlisinden kesilen aidatın iki katı kadar sözleşme aidatı kesilmesi halinde sosyal denge sözleşmesinden yararlanabileceğine ilişkin düzenlemenin, sosyal denge tazminatının ödenmesinde aynı kadro veya pozisyonlarda bulunan kamu görevlileri arasında ayrım (eşitsizlik) yaratacağı açık olduğundan, davalı İdare ile yetkili sendika arasında imzalanan Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesinin 7. maddesinin (b) bendinin hukuka uygun olmadığı, (a) ve (c) bentlerinin ise hukuka aykırı olmadığı sonucuna varıldığı, Sözleşmenin 11. maddesinde, adli, idari veya hesap mahkemeleri tarafından verilmiş tazmin kararı varsa, hükmedilen tazminat meblağı karşılanıncaya kadar ödenecek tutardan kesintiler yapılacağı yönünde düzenleme yapıldığı görülmekle birlikte hukuk sistemimizde ilamların icrasına ilişkin olarak yapılan düzenleme dikkate alındığında, ilamlı icra takibi usulünün dışında ayrı bir icra/tahsil mekanizması ile ödenecek sosyal denge tazminatı miktarından kesinti yapılmasının, taraflar arasında yapılacak sözleşmeye dayalı olarak düzenlemesinin Anayasa'nın 128. maddesinde yer alan aylık ve ödeneklerin kanunla düzenleneceği hükmüne aykırı olduğu dikkate alındığında, anılan düzenlemelere aykırı şekilde tahsil yolu öngören sözleşmenin 11. maddesinde hukuka uyarlık görülmediği, evrensel bir hukuk normu olan ve gerek Anayasa da gerekse kanunlarda yer edinmiş suç ve cezada kanunilik ilkesi de dikkate alındığında, bir fiil karşılığında verilecek cezaların kanunda açıkça düzenlenmesi gerekmekte olup sözleşme ile bir suça veya fiile karşı yaptırım uygulanmasının, yani görevlilere verilen disiplin cezalarının yanında ayrıca sosyal denge tazminatında da kesintiye gidilmesine ilişkin 13. maddenin (a) bendinin anılan ilkeye ve hukuka aykırı olduğu, 13. maddenin (b) bendinde ise hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu sözleşmenin 7. maddesinin (b) bendi, 11. maddesi ile 13. maddesinin (a) bendinin iptaline, sözleşmenin 7. maddesinin (a) ve (c) bentleri ile 13. maddesinin (b) bendine ilişkin kısmı yönünden davanın reddine, işlem sebebi ile sendika üyelerinin uğradığı tüm maddi kayıplarının işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin istemin ise ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının sözleşmenin 7. maddesinin (b) bendi, 13. maddesinin (a) bendi ve 11. maddesinin 2. ve 3.cümleleri yönünden hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kısmen reddine; sözleşmenin 11. maddesinin 1. cümlesi yönünden, bu düzenleme ile tarafların hak ve yükümlülüklerini yeniden düzenleyen bir hüküm getirilmediği, sadece sosyal denge tazminatının da davacının toplam geliri içinde sayılacağı belirtilerek var olan yasal düzenlemelerin uygulanma şekli açıklandığından, bu hükümde hukuka aykırı bir yön, hükmün bu kısmının iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle kısmen kabulüne, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının kaldırılmasına ve davanın reddine; davanın, işlem sebebi ile sendika üyelerinin uğradığı tüm maddi kayıpların işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin kısmı yönünden; istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararı hukuka uygun bulunduğundan ve başvuru dilekçesinde ileri sürülen iddialar da söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden; sözleşmenin 7. maddesinin (a) ve (c) bentleri ile 13. maddesinin (b) bendi yönünden; sözleşmenin anılan hükümlerinin Anayasa ve kanunların emredici bir hükmüne aykırılık taşımadığı, belediye ile sendikanın karşılıklı kabul ettiği toplu sözleşmenin, taraflar açısından hak ve yükümlülük olarak nitelendirilebilecek ve toplu görüşme kavramı içinde kabul edilebilecek nitelikte olduğu görüldüğünden İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın belirtilen kısımlarına yönelik davacı istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölge İdare Mahkemesi kararının dava konusu sözleşmenin 7. maddesinin (b) bendi, 11. maddesi, 13. maddesinin (a) bendinin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği, en çok üyeye sahip sendika ile imzalanan Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi'nin maddelerinin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu sözleşmenin 7. maddesinin (b) bendi, 11. maddesi ile 13. maddesinin (a) bendinin iptaline, 7. maddesinin (a) ve (c) bentleri ile 13.maddesinin (b) bendine ilişkin kısmı yönünden davanın reddine, işlem sebebi ile sendika üyelerinin uğradığı tüm maddi kayıplarının işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin istemin ise ehliyet yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun; sözleşmenin 7. maddesinin (b) bendi, 13. maddesinin (a) bendi ve 11. maddesinin 2. ve 3. cümleleri ile ehliyet yönünden reddine ilişkin kısmı yönünden kısmen reddi, sözleşmenin 11. maddesinin 1. cümlesi yönünden kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kısmen kaldırılması ve davanın kısmen reddi; sözleşmenin 7. maddesinin (a) ve (c) bentleri ile 13. maddesinin (b) bendi yönünden istinaf isteminin gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 22/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.