Danıştay 2. Daire 2021/1398 Esas 2022/1429 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1398
Karar No : 2022/1429

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Komiser yardımcısı olarak görev yapan davacının, 2015 yılı rütbe terfi döneminde bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin ... sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacının Giresun Emniyet Müdürlüğü kadrosunda komiser yardımcısı olarak görevli iken, 15/04/2008 tarihinde Alucra İlçe Emniyet Müdürü ... tarafından müdüriyet makamına sunulan raporda; ilçe esnaflarından ... isimli şahsın makamına gelerek yaklaşık iki ay kadar önce dolandırıldığını, dolandırıcılık yapan şahsın davacı ile birlikte hareket ettiğini, konuya ilişkin kendi telefonunda dolandırıcının adı geçen komiserle olan görüşmelerine ait kayıtlarının bulunduğunu iddia etmesi üzerine konunun kendisi tarafından araştırıldığı sırada davacının meslek saygınlığını rencide edebilecek bir şekilde sinkaflı küfürler ettiğini ve kaymakamlık makamında yapılan toplantıda da mesleki saygı sınırlarını zorlayan davranışlarına devam ettiğini belirtmesi üzerine yapılan soruşturma sonucunda, Giresun İl Polis Disiplin Kurulunun ... günlü ... sayılı kararı ile "hizmet dışında resmi sıfatın gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak" suçundan "4 günlük aylık kesimi" cezası ile tecziyesine, "görev sırasında amir veya üstlerine saygısız davranmak" suçundan da "1 günlük aylık kesimi" cezası ile tecziyesine karar verildiği, adli yönden ise ... Sulh Ceza Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararı ile görevi kötüye kullanmak suçundan "7 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına" karar verildiği, anılan karara itiraz edilmediğinden 17/07/2010 tarihinde kesinleştiğinin görüldüğü, bu durumda; davacının bir üst rütbeye terfi ettirilmesi yönünden kıdemi yerinde olmakla birlikte, bir üst rütbeye terfi durumu değerlendirilirken, emniyet hizmetinin özelliği ve gereklerine uygun olarak, kıdemin yanı sıra, geçmiş hizmetlerinde almış olduğu disiplin cezalarına dayanak olan tüm eylemlerinin (disiplin cezası affa uğramış olsa bile) liyakat değerlendirilmesinde dikkate alınacağı açık olduğundan, davacı hakkında açılan adli ve idari soruşturma ve kovuşturmalar sonucunda verilen kararlar, soruşturma, kovuşturma ve ceza yargılamasına konu tüm eylemleri ile eylemlerin niteliği, üzerine atılı suçlamalar ve almış olduğu disiplin cezaları dikkate alındığında; davacının liyakat yönünden bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; 2008 yılındaki olay nedeniyle 2013 ve 2014 yılında da terfisinin yapılmadığı, o tarihten bu yana herhangi bir disiplin cezasına konu fiilinin olmadığı, sicil notlarının iyi düzeyde olduğu, aynı olay nedeniyle üçüncü kez terfi ettirilmemesinin hukuka aykırı olduğu, idarece eşit ve adil bir uygulama yapılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz istemin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Komiser yardımcısı rütbesinde görev yapan davacının, Giresun İl Emniyet Müdürlüğü emrinde görev yaptığı dönemde işlediği fiiller sebebiyle Giresun İl Polis Disiplin Kurulunun ... günlü ... sayılı kararı ile "hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak" fiilini işlediğinden bahisle "4 günlük aylık kesim" cezası ile tecziyesine, "görev sırasında amir veya üstlerine saygısız davranmak" fiilini işlediğinden bahisle de "1 günlük aylık kesimi" cezası ile tecziyesine karar verilmiştir.
Anılan disiplin cezalarının iptali istemiyle açılan davalarda ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:... , K:... sayılı ve E:... , K:... sayılı kararları ile davaların reddine karar verilmiştir.
Adli yönden ise ... Sulh Ceza Mahkemesinin ... günlü, E:... , K:... sayılı kararı ile görevi kötüye kullanmak suçundan "7 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına" karar verilmiş, itiraz edilmemesi üzerine 17/07/2010 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacının 2013 ve 2014 yılı Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulunda Komiser yardımcısı rütbesinden bir üst rütbeye terfi durumu kıdem ve liyakat ilkeleri uyarınca değerlendirilmiş ve hakkında yukarıda belirtilen disiplin cezaları gerekçe gösterilerek "terfi etmez" kararı verilmiştir.
Davacının, Komiser yardımcısı rütbesinden bir üst rütbeye terfi durumu 2015 yılı Merkez Değerlendirme Kurulunda yine gündeme alınmış ve hakkında yapılan liyakat değerlendirmesi sonucu yukarıda belirtilen disiplin cezaları üçüncü kez gerekçe gösterilerek yine "terfi etmez" kararı verilmiştir.
Bunun üzerine, söz konusu kararın iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 6638 sayılı Kanun ile değişik "Terfi ve atama" başlıklı 55. maddesinde, "...Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise bu maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakate göre yapılır." hükmü yer almaktadır.
Bu maddeye dayanılarak hazırlanan ve 10/05/2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 4. maddesinde "liyakat", personelin bir üst rütbedeki görevlerin gereklerini yerine getirebilme niteliği olarak tanımlanmış; "Merkez ve Yüksek Değerlendirme Kurullarının değerlendirme ve karar usulü" başlıklı 20. maddesinde, "(1) Merkez ve Yüksek Değerlendirme Kurulları, terfi edecek personel hakkında;
a) Bulunduğu rütbedeki performans değerlendirme, başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerini,
b) Mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerini,
c) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen cezalarını,
ç) Bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, verilen disiplin cezalarını,
d) Hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgilerini,
e) Bu Yönetmelikte belirtilen sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumlarını dikkate alarak belirleyecekleri liyakat koşullarına göre değerlendirerek, edinecekleri kanaate göre oy çokluğu ile karar verirler.
(2) Birinci fıkranın (d) bendi kapsamında yapılacak değerlendirmede; soruşturma açılmasına neden olan ihbar ve şikâyetlerin personeli mağdur etmek amacıyla yapıldığı yönünde Kurul üyelerinde kanaat oluşması halinde, yapılan soruşturma ve kovuşturmalar dikkate alınmaz.
(3) Liyakatli olduğu değerlendirilen personel hakkında; terfi edeceği rütbede boş kadro bulunması halinde 'Terfi eder.', boş kadro bulunmaması halinde 'Kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez.' kararı verilir. Bir üst rütbeye terfi etmek için yetersiz görülen personel hakkında ise 'Terfi etmez.' kararı verilir.' hükmüne; 'Kurullara hazırlık ve toplanma zamanı' başlıklı 21. maddesinde ise, '(1) Genel Müdürlük Personel Dairesi Başkanlığı tarafından;
a) Yıl içinde terfi edecek polis amirlerinin sicili, adı, soyadı, rütbesi, grubu, bulundukları rütbedeki bekleme süreleri, bulunduğu rütbe ve üst rütbeye terfi tarihleri, performans değerlendirme puanlarının ortalaması, bulunduğu rütbedeki cezaları, başarı ve üstün başarı belgeleri, rütbede değerlendirilmeyecek süre ve sebepleri, yazılı ve sözlü sınav sonuçları, yöneticilik ile ilgili hizmetiçi eğitim başarı durumları ve liyakate esas alınacak diğer bilgi ve belgeler ilgili değerlendirme kuruluna sunulur..." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3201 sayılı Kanun'un 6638 sayılı Kanun ile değişik 55. maddesi ve Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümleri dikkate alındığında; rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesinin kıdem sırasına göre, rütbelere terfilerin ise yalnızca liyakate göre yapılacağı anlaşılmaktadır.
Buna göre, rütbelere terfi ettirilecek personelden; liyakatli olduğu değerlendirilen personel hakkında kadro bulunması halinde "terfi eder" kararı, kadro bulunmaması halinde "kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez" kararı, bir üst rütbeye terfi etmek için liyakat yönünden yeterli görülmeyen personel hakkında ise “terfi etmez” kararı verilmesi; personelin liyakat koşullarına göre değerlendirilmesinde ise, bulunduğu rütbedeki performans değerlendirme notunun, başarı ve üstün başarı belgesi bilgilerinin, mesleki bilgi, beceri ve davranışları ile geçmiş hizmetlerinin, bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen cezaları ile disiplin cezalarının, hakkında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bilgilerinin ve Yönetmelik'te belirtilen sınavlar sonucunda elde ettiği başarı durumlarının bir bütün halinde dikkate alınması gerekmektedir.
Davalı idarenin, ilgili personelin bir üst rütbeye terfi ettirilmesi konusunda takdir yetkisi bulunduğu açık ise de, bu yetkinin, yukarıda belirtilen kapsamda uygulanması sırasında eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulamanın sağlanması, hukuk devleti ilkesinin gereğidir.
Bir başka anlatımla, terfi incelemesine tabi tutulan personelin yer aldığı liste incelendiğinde; liyakatı belirleyen unsurların birlikte değerlendirilmesi sonucunda, listede yer almasına rağmen terfi ettirilmeyen davacıya göre, açıkça olumsuz yönde bir farkı bulunduğu anlaşılan bir veya birden fazla personelin rütbe terfii yapılırken, davacı hakkında liyakat nedeniyle terfi etmez kararı verilmesi, eşit, objektif ve istikrarlı bir uygulama olarak kabul edilemeyecektir.
Öte yandan, liyakat yönünden davacıya göre eşit veya çok yakın durumda olan personelin terfi ettirilmesine rağmen, davacının terfi ettirilmemesinin hukuki nedenlerinin de ortaya konulması gerekmektedir.
Olayda, davacının komiser yardımcısı rütbesinde görev yapmakta iken işlediği fiillerden dolayı almış olduğu disiplin cezaları gerekçe gösterilerek komiser rütbesine terfi ettirilmemiş ise de; davacının söz konusu disiplin cezaları nedeniyle hakkında 2013 ve 2014 yılı terfi dönemlerinde de Merkezi Değerlendirme Kurulu tarafından "terfi etmez" kararı verildiği, 2015 yılı rütbe terfi döneminde Merkezi Değerlendirme Kurulu tarafından verilen "terfi etmez" kararına dayanak olarak da aynı disiplin cezasının gösterildiği, 2013 ve 2014 yılı için verilen "terfi etmez" kararlarının tesisi esnasında dikkate alınan sebeplerin dışında yeni bir sebebin gösterilmediği, 2013 ve 2014 yılı terfi döneminde dikkate alınan aynı sebeplerin 2015 yılı terfi döneminde tekrar esas alınıp davacının terfisine engel bir sebep olarak kabul edilmesinin 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun amacına ve personel hukukunun genel ilkelerine uygun olmadığı açıktır. Zira böyle bir durum, personelin bulunduğu rütbede almış olduğu adli cezalar veya disiplin cezaları nedeniyle ilanihaye bulunduğu rütbede kalması ve terfi ettirilmemesi sonucunu doğuracağından, adalet ve hakkaniyet ilkelerine de uygun bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacının liyakat nedeniyle üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin işlemde, Mahkemece bir bütün olarak tüm liyakat koşullarının (örneğin terfi listesinde yer verilmeyen uyarma-kınama-aylıktan kesme cezalarının, yazılı-sözlü sınav ve yöneticilikle ilgili hizmet içi eğitim sonunda yapılan sınav notlarına ilişkin bilgilerin ve adli-idari soruşturma bilgilerinin) araştırılması ve bu koşulların, kıdem dikkate alınmaksızın terfi listesinde yer alıp terfi eden tüm personele kıyasla davacı açısından eşit, objektif ve istikrarlı şekilde uygulanıp uygulanmadığı değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, anılan araştırma ve değerlendirme yapılmaksızın davacı hakkında açılan adli ve idari soruşturma ile verilen cezalar gerekçe gösterilerek davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2.... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... -TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
4. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.