Danıştay 2. Daire 2021/1004 Esas 2022/1493 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1004
Karar No : 2022/1493

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. Dr. …
İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:.. sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; … Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürlüğünde görev yapmakta iken 2012 yılında … Bakanlığına geçen davacı tarafından, (A) grubu polis amiri olarak değerlendirilmesi yönündeki başvurusunun reddine ilişkin … günlü, …. sayılı işlemin … İdare Mahkemesinin …. günlü, E:…, K:….sayılı kararıyla iptal edildiğinden kurumda emniyet amiri olarak geçen sürelerin değerlendirmeye alınarak 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilmesi istemiyle yapılan başvurunun, 31/12/2009, 30/06/2010, 30/06/2011 tarihleri itibarıyla 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi durumu kıdem ve liyakat esasları çerçevesinde "Terfi Etmez" şeklinde değerlendirilmek suretiyle reddine ilişkin 2014 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulu işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; uyuşmazlık konusu olayda, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:.., K:… sayılı kararı üzerine davalı idarece düzeltme yapılarak davacının sırasıyla kıdem tarihlerinin komiser rütbesine 30/06/2003, başkomiser rütbesine 30/12/2005 ve emniyet amiri rütbesine ise 30/12/2005 olarak yeniden düzenlendiği görülmekle birlikte davalı idarece davacı hakkında; performans değerlendirmesi, mesleki bilgi ve becerisi, liderlik ve yöneticilik özellikleri, geçmiş hizmetleri, ödül ve ceza durumu, adli veya idari soruşturmaları, mesleki ve bilimsel çalışmaları ile psikolojik ve fiziksel durumu gibi nitelikleri yönünden, davacının, üst rütbeye terfisine engel bir hususun ortaya konulmadığı, ancak gerek idarece sunulan savunma dilekçesinde, gerekse de 10/05/2014 günlü, 2014/1 sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı uyarınca davacının ve aynı durumda bulunan diğer emniyet amirlerinin liyakat yönünden de haklarında "terfi etmez" kararı alındığı, diğer bir ifade ile davacı hakkında 31/12/2009, 30/06/2010, 30/06/2011 tarihleri itibarıyla üst rütbeye terfiye ilişkin bir değerlendirme yapılmadığı, dolayısıyla 2009, 2010 ve 2011 yılları itibarıyla kıdem ve liyakat ilkeleri gözetilerek ayrı bir karar alınması gerekirken, bu husus gözardı edilerek, davacının 2014 yılında terfiye tabi olacak diğer personel gibi kabul edilerek, davacı yönünden herhangi bir irdeleme/inceleme yapılmaksızın terfi ettirilmemesine yönelik dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, mahrum kaldığı parasal haklarının terfi etmesi gereken tarihten itibaren hesaplanarak dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; 10/05/2014 gün ve 1 sayılı 2014 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı ile davacının 2009, 2010 ve 2011 yılları terfi durumu değerlendirilerek hakkında terfi etmez kararı verildiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, yerindelik denetimi yapılamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen reddi ile, Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının gerekçesi değiştirilerek onanması; kısmen kabulü ile, Mahkeme kararının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin kısmının ise bozulması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından ise Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; … Polis … Müdürlüğünde görev yapmakta iken 2012 yılında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına geçen davacının, (A) grubu polis amiri olarak değerlendirilmesi yönündeki başvurusunun reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin ... İdare Mahkemesinin .. günlü, E:…, K:… sayılı karararıyla iptal edildiğinden bahisle kurumda emniyet amiri olarak geçen sürelerin değerlendirmeye alınarak 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilmesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine, 2014/1 sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı ile 31/12/2009, 30/06/2010, 30/06/2011 tarihleri itibarıyla 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan 4638 sayılı Yasa ile değişik 55. maddesinde; terfilerin kıdem ve liyakata göre yapılacağı, her bir rütbe için belirlenen zorunlu bekleme süreleri sonunda bir üst rütbeye terfii edebilmek için bekleme süresi kadar olumlu sicil alınması ve bir üst rütbede boş kadronun olması gerektiği; kıdem sırasının her yıl duyurulacağı; polis amirlerinin bir üst rütbeye terfiinde bu rütbedeki fiili çalışma süresinin esas alınacağı ve kıdem sırasının tesbitinde bulunulan rütbeye terfi tarihinin esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanuna dayanılarak hazırlanan 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmeliğin 9. maddesinde, polis amirlerinin rütbelere terfilerinin, aynı Yönetmeliğin 11. maddesinde belirtilen şartları taşımak kaydıyla kıdem ve liyakata göre yapılacağı; 11. maddesinde, polis amirlerinin bir üst rütbeye yükselmesi için, üst rütbede boş kadro bulunmasının; bulundukları rütbede 10. maddede gösterilen bekleme süresi kadar fiilen çalışmış olmalarının; bekleme süresi içerisinde, zorunlu en az bekleme süresi kadar olumlu sicil almış olmalarının gerektiği; 14. maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan metninde; Devlet memurluğunu sona erdirecek veya meslekten çıkarmayı gerektirecek suçlardan dolayı haklarında adli veya idari soruşturma açılanların rütbe terfi işlemlerinin, kurullarca haklarında rütbe terfilerine karar verilmiş olsa dahi durdurulacağı; 15. maddesinde, kıdemin tespitinde, polis amirlerinin bulundukları rütbeye atandıkları tarih ve rütbe terfiinde değerlendirilen çalışma sürelerinin esas alınacağı; 16. maddesinde, kıdem sırasının tespitinde; bulunulan rütbeye atanma tarihi önce olanın, aynı tarihte terfi edenlerden, bulundukları rütbedeki zorunlu en az bekleme sürelerinde almış oldukları son üç yıl sicil notlarının ortalaması yüksek olanın, sicil notlarının eşitliği halinde bulunduğu rütbede ödül ve takdirnamesi fazla olanın, ödül ve takdirnamelerin sayıca eşitliği halinde ise sicil numarası daha küçük olanın, diğerine göre daha kıdemli sayılacağı; 24. ve 25. maddelerinde ise, Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurullarının, terfi edecek personel hakkında; bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen kararlar ve bu kararlara dayanak olan fiillerini, bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, disiplin kurullarınca verilen disiplin cezalarını veya soruşturma bilgilerini ve bu soruşturmalara dayanak olan fiil ve hareketlerini, sicil, ödül ve takdirname bilgilerini, meslek içerisindeki bilgi, beceri ve davranışlarını değerlendirerek edinecekleri kanaate göre oy çokluğu ile karar verecekleri kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının incelenmesi;
Yukarıda yer verilen Yasa ve Yönetmelik kurallarının birlikte değerlendirilmesinden; bir amirin bir üst rütbeye terfi ettirilip ettirilemeyeceği konusundaki temel iki ölçütün, kıdem ve liyakat olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, bir terfi döneminde terfi etmeyi hak eden amirlerin kıdemlerine göre sıralanmasından sonra, belirlenen sıralamaya göre her birinin liyakat yönünden değerlendirilmesi, liyakat yönünden yeterli görülenlerin terfi ettirilmesi, yeterli görülmeyenlerin ise terfi ettirilmemesi gerekmektedir. Liyakatin yerinde olup olmadığının değerlendirilmesinde ise personelin aldığı sicil, ödül ve takdirnameler, eğitim ve öğrenimle kazanılan bilgi, beceri ve davranışlar ile geçmişte alınmış cezalar, geçirilen ve devam eden soruşturmaların niteliği bir bütün olarak dikkate alınmalıdır.
Emniyet amiri rütbesinde zorunlu bekleme süresini 30/12/2009 tarihinde tamamlayan davacının durumunda olduğu gibi Yüksek Değerlendirme Kurulunun karar yılı (2014) öncesindeki yıllarda bekleme sürelerini dolduran ilgililerin rütbe terfi değerlendirmeleri karara bağlanırken; bekleme sürelerini doldurdukları ilgili yıla ilişkin terfi edecekler listesi oluşturulup bu liste ile sınırlı olarak liyakat değerlendirmesi yapılarak terfi edeceklerin belirlenmesi, o yılda bir üst rütbeye terfisine karar verilenler varsa bunlar dışarıda bırakılarak bir sonraki yıla ilişkin terfi edecekler listesi oluşturulup yine bu liste ile sınırlı olarak liyakat değerlendirmesi yapılarak terfi edeceklerin belirlenmesi ve bu şekilde her yıl için ayrı ayrı değerlendirme yapıldıktan sonra Değerlendirme Kurulunun karar aldığı yıla ilişkin terfi edecekler listesinin oluşturulup bu son liste üzerinden liyakat ölçütlerine göre o yıla özgü değerlendirme yapılması gerekmektedir. Buradan hareketle, bekleme süresini 30/12/2009 tarihi itibarıyla tamamlayan davacı hakkında da oluşturulan bu listelere göre sırasıyla 2009, 2010 ve 2011 yıllarının her biri için ayrı ayrı değerlendirme yapılmak suretiyle 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilip ettirilmeyeceği hususunda bir karar verilmesi gerektiği açık olduğundan davacının Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınarak bir üst rütbeye terfi ettirilmemesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
İdare Mahkemesi kararının, mahrum kaldığı parasal haklarının terfi etmesi gereken tarihten itibaren hesaplanarak dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmesine ilişkin kısmının incelenmesi;
Mahkeme kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı ile ilgili olarak Dairemizce yukarıda yer verilen onama gerekçesinin, davacının doğrudan terfi ettirilmesi sonucunu doğurmayıp, yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre 2009, 2010 ve 2011 yılları terfi durumunun yeniden değerlendirilmesine yönelik olup, davacının terfi edip etmeyeceğinin yeniden yapılacak bir değerlendirme sonucunda belirlenecek olması nedeniyle bu aşamada davacının parasal hak kaybının varlığından söz edilmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, Mahkeme kararının anılan kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KISMEN REDDİ ile …. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:.., K… sayılı kararın, dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçenin eklenmek suretiyle ONANMASINA,
2. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KISMEN KABULÜ ile anılan kararın, mahrum kaldığı parasal haklarının terfi etmesi gereken tarihten itibaren hesaplanarak dava açma tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin hüküm fıkrasının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun maddesinin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.