Danıştay 6. Daire 2021/5176 Esas 2022/3455 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/5176
Karar No : 2022/3455


TEMYİZ EDEN (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) : ...Yatırım Ortaklığı A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Odası (...Şubesi)
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Güneydoğu Ankara Planlama Bölgesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonunun iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu nazım imar planı revizyonu ile İmrahor Vadisinin kısmen korunduğu, ancak açık yeşil alan sistemlerinin sürekliliğini sağlayan Hatip Çayı Vadisinin meskun konut alanı olarak planlandığı, ayrıca Mogan Gölünü besleyen dere ve akarsuların oluşturduğu doğal havza alanına gelişme konut alanı kullanımı, Mühye Koruma ve Turizm Alanının bir kısmına da mevcut konut alanı kullanımı getirildiği, ancak dava konusu planda ve plan notlarında alanın özel niteliğine ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmediği, koruma alanlarına ilişkin öncelikleri öne çıkaran kararlar üretilmediği, önceki 2007 yılı onaylı 1/25.000 ölçekli nazım imar planında öngörülen açık yeşil alan sistemlerinin büyük kısmı imara açılarak bütünlüğünün bozulduğu, Elmadağ Kayak Merkezinin korunmasına ve turizm potansiyelinin geliştirilmesine yönelik müdahale biçimi veya strateji de önerilmediği, plan açıklama raporunda, üst 1/100.000 ölçekli 2038 Ankara Çevre Düzeni Planına uyum sağlanması amacıyla dava konusu plan revizyonunun yapıldığının belirtildiği, ancak söz konusu gerekçenin Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 26. maddesinde düzenlenen teknik ve nesnel gerekçeleri sağlamakta yetersiz olduğu, planlama alanındaki nüfusun 2,3 kat artırılmasını, yeşil alanlar ve tarımsal niteliği korunacak alanlar ile süreklilik arz eden vadi sistemlerinin ve koruma alanlarının büyük kısmının konut alanına çevrilmesini zorunlu kılan bilimsel ve nesnel gerekçelerin ortaya konulmadığı, toplam 21.287 ha büyüklüğündeki planlama alanının 12.633 ha büyüklüğündeki kısmının konut alanına çevrilmesine neden ihtiyaç duyulduğunun belirsiz olduğu, dava konusu nazım imar planı revizyonunun Çankaya ilçesinin doğudaki küçük bir kısmını ve Mamak ilçesinin nüfus yoğunluğu düşük ve yapı yoğunluğu seyrek alanlarını kapsadığı, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında Çankaya ve Mamak ilçelerinin nüfus öngörüleri düşürülürken, bu ilçelerin yerleşik alanlarını ve gelişme alanlarını önemli ölçüde kapsamayan dava konusu planlama alanına 2.773.325 kişilik nüfus atanmasının çevre düzeni planı tahminlerinin çok üzerinde olduğu, dava konusu plan revizyonu ile ODTÜ Ormanlarından başlayan, Mogan ve Eymir Havzasına bağlanan güneydoğu Ankara vadi sistemlerinin sürekliliğini yok edecek planlama kararları öngörüldüğü, planların kademeliği birlikteliği ilkesi kapsamında hazırlandığı iddia edilen dava konusu plan revizyonunun, üst ölçekli plan olan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının genel planlama yaklaşımıyla, koruma ve geliştirme ilkeleriyle örtüşmediği, alt ölçekli planların hazırlık aşamasında ilgili kurumlardan görüş alınması, alınan görüşlere planlarda ve plan hükümlerinde yer verilmesi zorunlu iken, dava konusu plan revizyonu hazırlanırken ilgili kurumlardan görüş alınmadığı ve koruma ilkelerine uygun planlama kararları geliştirilmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Dava konusu plan açıklama raporunun altı sayfadan oluştuğu, planlamaya ait verilere yönelik olarak raporun 3. sayfasında "Hedef ve İlkeler" başlığı altında 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı çalışmaları kapsamında ilgili kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi, belge ve görüşlerin altlık oluşturduğunun belirtildiği, planlama alanına ilişkin eşik, analiz, sentez v.b bilimsel ve teknik çalışmaların yer almadığı, üst 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına ait 2017 yılı verilerinin dava konusu nazım imar planı revizyonuna esas alındığının davalı idare tarafından da beyan edildiği, yaklaşık 21.287 ha'lık alanı kapsayan planlama alanının gerek büyüklüğü gerekse kapsadığı iki ilçenin emsal, yoğunluk gibi fiziki verileri, sosyo-ekonomik, demografik, kültürel çeşitliliği düşünüldüğünde, getirilen kullanım kararlarının sadece o bölge için değil, Ankara kenti ölçeğinde de etkileri olacağı, bu nedenle plan değişikliği ile getirilen kullanım kararlarının, ilgili kurumlardan alınan görüşler doğrultusunda, Ankara'nın ulaşım-dolaşım sistemi ile kent bütününe etkilerinin ve çevresiyle kurduğu ilişkinin ayrıca yapı yoğunluğu bağlamında da analiz edilerek nesnel, bilimsel ve teknik verilerle ortaya konulması gerekirken, ilgili kurum görüşlerinin 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında zaten alındığından bahisle, alana ilişkin tekrar kurum görüşü alınmadan, çevre düzeni planına ilişkin veri, analiz ve diğer teknik raporlar referans alınarak yapılan dava konusu nazım imar planı revizyonunda hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından istinaf başvurusunun belirtilen gerekçe ile reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğu, karar vermeye elverişli olmadığı, keşif esnasında elde edilebilecek hiçbir verinin toplanmadığı, alanın fotoğrafı dahi çekilmeden ve keşif mahali incelenmeden ezbere cümlelerle rapor düzenlendiği, davacı tarafından her ne kadar dava konusu alanın kentsel dönüşüm alanı ilan edilerek yapılaşmaya açılamayacağı, bunun 2007 yılı onaylı 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planına aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alan sınırının onaylanmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararlarına karşı açılan davalarda, Danıştay Altıncı Dairesinin muhtelif kararları ile davanın reddine karar verildiği, dava konusu plan revizyonunun da söz konusu kentsel dönüşüm kararının uygulanması niteliğinde bulunduğu ve Danıştay kararlarının gereklerine uygun olduğu, karara esas alınan bilirkişi raporunda, uyuşmazlık konusu alana ilişkin önceki imar planlarının yargı kararları ile iptaline karar verildiğinden, dava konusu plan revizyonunun da hukuka aykırı olduğuna dair ifadelere yer verilmişse de, anılan mahkeme kararlarının henüz kesinleşmediği, ayrıca alandaki hiçbir yapı ruhsatının da iptaline karar verilmediği, dava konusu plan revizyonunda, yerleşime uygunluk sınırı içinde kalan alanların imara açıldığı, yerleşime uygun olmayan alanlarda ise yargı kararlarının gereklerine uygun olarak herhangi bir yapılaşma öngörülmediği, yargı kararı sonucunda plansız hale gelen alana ilişkin yapılan plan revizyonunda kamu yararı bulunduğu, iptaline karar verilen imar planları doğrultusunda taşınmazlar için yapı ruhsatları verildiği ve bu ruhsatlar doğrultusunda yapılar tamamlanarak kazanılmış haklar oluştuğundan, bu hakların korunmasına yönelik planlama yapıldığı, uyuşmazlık konusu kentsel dönüşüm ve gelişim proje alan sınırları içerisinde orman ve tarım alanı bulunmadığına dair ilgili kurumlardan görüş alındığı, uzun yıllardır çalışmaları süren bilimsel ve teknik verilerin plana yansıtıldığı, mevzuatın gerektirdiği miktarda donatı alanı ayrıldığı
ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinin atıf yaptığı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu yerine kabul edilen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Fer'i müdahilin durumu" başlıklı 68. maddesinde müdahilin; yanında katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebileceği, onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemlerini yapabileceği hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, davanın taraflarından olmayan, dava sonucunda hakkında hüküm kurulmayan, ancak yanında katıldığı tarafa yardımcı olabilen müdahilin, yanında katıldığı taraftan bağımsız olarak hareket etmesine yasal açıdan imkan bulunmadığından; davalı idarece temyiz isteminde bulunulmadığı halde, tek başına temyiz isteminde bulunan müdahilin isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla onaylanan 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına uyum sağlanması gerektiği belirtilerek Çankaya ve Mamak ilçelerinin bir kısmını kapsayan yaklaşık 21.287 ha büyüklüğündeki alana ilişkin dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonu Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Dava konusu nazım imar planı revizyonu ile, önceki 16.02.2017 onay tarihli 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planında meskun (düzenli/düzenlenecek) konut, 60 ila 100 k/ha orta yoğunluklu gelişme konut, 40 ila 60 k/ha seyrek yoğunluklu gelişme konut, 20 k/ha yoğunluklu ikincil konut (haftasonu evleri), 20 k/ha yoğunluklu bağcılık-bahçecilik alanı, ağaçlandırılacak alan ve rekreasyon alanı kullanımında kalan alanların yaklaşık 10.763 ha büyüklüğündeki kısmı "151-300 k/ha orta yoğunluklu mevcut konut alanı" kullanımına, yaklaşık 1.870 ha büyüklüğündeki kısmı "121-250 k/ha yoğunluklu gelişme konut alanı" kullanımına çevrilmiş, kalan kısımlarda ise sanayi alanı, kentsel servis alanı, merkezi iş alanı, turizm alanı, askeri alan şeklinde kentsel çalışma alanları ile su atıkları toplama yeri (kaptaj alanı), terminal, üniversite alanı, eğitim alanı, mesire alanı, ağaçlandırılacak alan şeklinde kentsel sosyal ve teknik altyapı alanları öngörülmüştür.
Bunun üzerine davacı tarafından; dava konusu nazım imar planı revizyonu ile 1/25.000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planının bütünlüğünün ve sürekliliğinin bozulduğu, parçacıl yaklaşımla yapılan değişikliğin gerekçesinin plan açıklama raporunda ve belediye meclisi kararında açıklanmadığı, üst 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına uyum sağlanması gerekçesinin tek başına yeterli olmadığı, muhtelif yargı kararları ile iptaline karar verilen bir kısım imar planlarının dava konusu nazım imar planı revizyonu ile yasallaştırıldığı, bazı alanlarda ise önceki 2007 yılı onaylı 1/25.000 ölçekli nazım imar planına aykırı şekilde yapılmış olan alt ölçekli plan kararlarının aynen üst ölçeğe aktarıldığı, Çankaya ve Mamak ilçelerinde onaylı planlarla atanan nüfusun 2038 yılı projeksiyon nüfusunun çok üzerinde olmasına karşılık, dava konusu plan revizyonu ile yeni konut alanları açılmasının gerekçesinin anlaşılamadığı, önceki 2007 yılı 1/25.000 ölçekli nazım imar planında ağaçlandırılacak alan, park alanı ve tarım alanı kullanımında kalan alanların büyük kısmının imara açıldığı, aynı şekilde Ankara'nın önemli ekolojik değerlerini içinde barındıran ve hava koridoru özelliği gösteren açık yeşil alanlarının korunmasına yönelik plan kararları geliştirilmesi gerekirken, bu alanların da yapılaşmaya açıldığı, dava konusu plan revizyonu yapılırken, alanın yakın çevresi ile kurduğu ilişkisinin ve yapı yoğunluğunun araştırılmadığı, ulaşım-dolaşım sistemi, zorunlu altyapı alanları ve kent bütünü üzerinde yaratacağı etkilere yönelik teknik çalışmalar yapılmadığı, gerekli analiz, etüt ve araştırmalar yapılmadan hazırlanan plan revizyonunun Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğine aykırı olduğu şeklinde iddialar ileri sürülerek bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak büyükşehir belediyelerinin görevleri arasında sayılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde, nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "İmar planı revizyonu ve ilaveleri" başlıklı 25. maddesinin 1. fıkrasında; "İmar planlarının ihtiyaca cevap vermediği veya uygulamasının mümkün olmadığı durumlar ile üst kademe plan kararlarına uygunluğunun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi için bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak imar planlarında revizyon yapılır." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu nazım imar planı revizyonunun tümüyle iptali yolunda İdare Mahkemesince verilen karara karşı davalı idare ve davalı yanında müdahil şirket tarafından yapılan istinaf başvurularının gerekçesi değiştirilmek suretiyle reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararına karşı davalı idarece temyiz isteminde bulunulmadığı, tek başına temyiz isteminde bulunan davalı yanında müdahil şirketin ise "Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı" olarak belirlenen alanda yürütülen inşaat projesinin yüklenicisi olduğu ve temyiz dilekçesinde söz konusu proje alanına yönelik iddialara yer verdiği görülmektedir.
Bu itibarla, davalı yanında müdahil şirketin, davaya konu nazım imar planı revizyonunun Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin kısmıyla yakından ilgili olması ve yargılama sonucunda verilecek kararın anılan proje alanına ilişkin kısmının menfaatini etkileyebilecek olması karşısında temyiz incelemesinin de bu kısımla sınırlı şekilde yapılması gerekmektedir.
Bu kapsamda dosyanın değerlendirilmesinden, ilk derece ve istinaf aşamalarında dava konusu nazım imar planı revizyonunun bütününe yönelik yapılan yargısal denetim sonucunda; planlama alanı genelinde konut alanlarının yoğunluk değerinin ve alansal büyüklüğünün önceki nazım imar planına göre artırılmasının ve yaklaşık 2,3 kat fazla nüfus ataması yapılmasının ihtiyaçtan kaynaklanmadığı, söz konusu artışın nesnel ve teknik gerekçelerinin ortaya konulmadığı, plan hazırlık aşamasında alınması gereken kurum görüşlerinin alınmadığı ve eşik, analiz, sentez vb. bilimsel ve teknik çalışmaların yapılmadığı, açık yeşil alan sistemlerini ve korunması gereken özellikli alanları korumaya yönelik stratejilerin ve plan kararlarının üretilmediği şeklinde genel sebeplerle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, ancak davalı yanında müdahilin iddiaları göz önünde bulundurulmak suretiyle Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin plan kararları yönünden somut inceleme ve değerlendirmelere yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, dava dosyası ile Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı, ...tarih ve ...sayılı, ...tarih ve ...sayılı, ...tarih ve ...sayılı kararları ile onaylanan 1/25.000 ölçekli nazım, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine karşı açılan ve Danıştay Altıncı Dairesince ilk derece mahkemesi olarak bakılan E:2011/9112, E:2011/9113, E:2012/2472, E:2012/2974, E:2012/2976, E:2013/2072, E:2013/4832, E:2014/3595 sayılı dosyalar ile Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı, 09.01.2019 tarih ve 20 sayılı kararları ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine karşı açılan ve Danıştay Altıncı Dairesince temyiz merci olarak incelenen E:2019/20034, E:2021/5228 sayılı dosyaların birlikte değerlendirilmesinden;
Söz konusu proje alanının Bakanlar Kurulunun ...tarih ve ...sayılı kararı ile kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı (KDGPA) ilan edildiği ve bu doğrultuda Yeni Güneypark KDGPA sınırının Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla onaylandığı, anılan Bakanlar Kurulu kararı ile belediye meclisi kararlarına karşı açılan muhtelif davaların reddi yolunda Danıştay Altıncı Dairesince verilen 22.03.2017 tarih ve E:2010/8487, K:2017/1945 sayılı, 22.03.2017 tarih ve E:2010/9720, K:2017/1946 sayılı, 22.03.2017 tarih ve E:2010/9732, K:2017/1944 sayılı, 22.03.2017 tarih ve E:2012/1196, K:2017/1950 sayılı, 22/03/2017 tarih ve E:2012/2485, K:2017/1951 sayılı kararların, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun sırasıyla 06.11.2019 tarih ve E:2018/121, K:2019/5049 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/122, K:2019/5050 sayılı, 16/01/2019 tarih ve E:2017/3980, K:2019/13 sayılı, 16/01/2019 tarih ve E: 2017/4080, K:2019/14 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/368, K:2019/5051 sayılı kararları ile onanarak kesinleştiği, aynı doğrultuda Danıştay Altıncı Dairesinin 22.03.2017 tarih ve E:2010/9726, K:2017/1947 sayılı, 22.03.2017 tarih ve E:2010/9727, K:2017/1948 sayılı, 22.03.2017 tarih ve E:2011/5455, K:2017/1949 sayılı kararlarının da temyiz edilmeden kesinleştiği, bu haliyle uyuşmazlık konusu alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilmesine ve 1/5000 ölçekli sınır teklifinin onaylanmasına ilişkin dayanak işlemlerin yürürlükte olduğu, anılan kentsel dönüşüm kararı doğrultusunda uyuşmazlık konusu proje alanına ilişkin ilk olarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin onaylandığı, devam eden süreçte ise alanın çok sayıda 1/25.000 ölçekli nazım, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine tabi tutulduğu görülmekte olup, anılan planlama süreci kısaca aşağıda açıklandığı gibidir:
- Alana ilişkin ilk plan değişiklikliği olan 13.08.2010 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinde, 25 metre genişliğinde öngörülen yol alanı ana dağıtıcı yol olarak tasarlanmış, alanın üst kotlarına "konut alanı" ve "merkez alanı" kullanımları, İmrahor vadi tabanının yer aldığı orta kesimine park alanı ve rekreasyon alanı ile ilköğretim alanı, ortaöğretim alanı, kreş, sağlık tesisi alanı, sosyokültürel tesis alanı, halk eğitim merkezi, dini tesis alanı şeklinde kamusal kullanımlar, İmrahor vadi tabanına yakın alt kotlara ise "konut alanı" ve "merkez alanı" kullanımları getirilmiş, bu şekilde, planlama alanının yaklaşık 41,61 ha. büyüklüğündeki kısmına "konut alanı", 10,75 ha. büyüklüğündeki kısmına "merkez alanı" işlevi getirilmiş, konut ve merkez alanlarında emsal, yükseklik gibi yapılaşma koşullarına yönelik herhangi bir belirleme yapılmayarak, imar planı değişikliklerine ait plan notlarında; toplam konut sayısının 5.809 adet, toplam inşaat alanının 1.300.000 m², toplam nüfusun 23.236 kişi olduğu, konut ve merkez alanlarında hmaks:serbest olduğu şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu alana ilişkin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, söz konusu imar planı değişiklikleri ile, önceki (13.08.2010 onay tarihli) imar planında öngörülen 25 metre genişliğindeki yolun güzergahı, topografyaya bağlı olarak alanın üç tarafını çevreleyecek şekilde değiştirilmiş, planlama alanında öngörülen yollar 30,91 ha.'dan 16,99 ha.'ya, donatı alanları 37,63 ha.'dan 17,95 ha.'ya düşürülmüş, buna karşılık "konut alanı" ve "merkez alanı" kullanımlarının büyüklüğü 52,36 ha.'dan 86,08 ha.'ya çıkarılmış, bu kapsamda vadi tabanına yakın olan alt kotlardaki konut alanları ile üst kotlardaki konut ve merkez alanları güneye doğru genişletilmiş, vadi tabanın yer aldığı orta bölüm temelde park ve rekreasyon alanı olarak öngörülmüş, yanı sıra bu alana ilköğretim alanı, ortaöğretim alanı, kreş, sağlık tesisi alanı, sosyokültürel tesis alanı, halk eğitim merkezi, dini tesis alanı şeklinde kamusal kullanımlar getirilmiş, bu plan revizyonlarında da konut ve merkez alanlarında emsal, yükseklik gibi yapılaşma koşullarına yönelik herhangi bir belirleme yapılmamış, önceki (13.08.2010 onay tarihli) imar planı notlarında yer verilen konut adedine ve nüfus sayısına ilişkin düzenlemeler kaldırılarak, plan notlarında; toplam inşaat alanının 1.300.000 m², brüt nüfus yoğunluğunun 170 k/ha olduğu, konut ve merkez alanlarında hmaks:serbest olduğu, konut adedinin vaziyet planı ile belirleneceği şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu alana ilişkin 1/25.000 ölçekli nazım, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, belediye meclisi kararında; alanın batısında öngörülen 25 metre genişliğindeki taşıt yolunun topografyaya uyumlu hale getirilmesi, jeolojik analizler dikkate alınarak donatı alanlarında düzeltme yapılması ve parselasyon aşaması için mülkiyet verilerine göre plan onama sınırında kısmi düzeltmeler yapılması gerektiğinden plan değişikliklerinin yapıldığı belirtilerek, bu doğrultuda 17.10.2011 onay tarihli 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırı söz konusu plana işlenmiş ve bu sınır içinde kalan alanın üst kotu ile vadi tabanına yakın alt kotu "konut alanı" kullanımına, bu 2 konut bölgesi arasında kalan orta bölüm ise "rekreasyon alanı" kullanımına ayrılmış, 17.10.2011 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile, planlama alanındaki ana yol bağlantılarının tasarımı ve donatı alanlarının konumu değiştirilmiş, ancak konut ve merkez alanları ile donatı alanlarının büyüklükleri, toplam inşaat alanı, brüt nüfus yoğunluğu gibi temel plan kararlarında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu alana ilişkin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, belediye meclisi kararında; mevcut imar planlarındaki yolların fiziki olarak arazide uygulanmasına imkan bulunmadığı, yol güzergahında, buna bağlı olarak imar adalarının formunda ve donatı alanlarının yer seçiminde değişiklikler yapılması gerektiği, yürürlükteki planda öngörülen toplam nüfus veya yapı yoğunluğu kararlarında bir değişiklik yapılmadığı şeklinde açıklamalara yer verilmiş olup, önceki planlardan farklı olarak, kuzeydeki ve güneydeki 25 metre genişliğindeki taşıt yollarını birbirine bağlayan ve vadi tabanına yakın bölümdeki konut alanı ile rekreasyon alanlarını birbirinden ayıran yol kaldırılmış, buna karşılık fonksiyonların büyüklüğü, yapı ve nüfus yoğunluğu ile uygulamaya yönelik diğer plan kararlarında herhangi bir değişiklik yapılmayarak, önceki imar planlarının temel kararları korunmuştur.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu alana ilişkin 1/25.000 ölçekli nazım, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, belediye meclisi kararında, önceki imar planlarının uygulanması aşamasında ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanabilmesi ve planlama alanının topografik yapısı itibariyle mevcut ulaşım ağının arazi yapısı ile daha uyumlu hale getirilebilmesi amacıyla yapıldığı belirtilen 1/25.000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile, uyuşmazlık konusu alan "kentsel dönüşüm öngörülen alan" sınırı içerisinde belirlenmiş ve bu alana "kısmen konut alanı", "kısmen merkezi iş alanı", "kısmen kentsel ve bölgesel park alanı", "kısmen kentsel sosyal donatı alanı" kullanımları getirilmiş, ayrıca alt kademe imar planlarında öngörülen 25 metre ve 15 metre genişliğindeki taşıt yolları üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planına aktarılmış, bu doğrultuda 1/5.000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile, Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı sınırı içerisinde yer almayan tescil harici 25 ha. büyüklüğündeki alan plan onama sınırı içine dahil edilerek, "park ve rekreasyon alanı" kullanımına ayrılmış, bu şekilde büyüklüğü 185 ha.'dan 210 ha.'ya çıkarılan planlama alanında nüfus artışı oluşmaması amacıyla, nüfus hesabında kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı büyüklüğünün esas alınacağına yönelik plan notu getirilmiş, bir önceki imar planlarında alanının batı tarafında öngörülen 25 metre genişliğindeki yolun güzergahı kaydırılmış, buna bağlı olarak dini tesis alanı ile park ve rekreasyon alanı işlevlerinin konumu değiştirilmiş, ayrıca İmrahor vadi tabanına yakın alt kotlarda öngörülen konut alanlarının bir kısmı merkez alanına çevrilmiş ve vadi tabanının yer aldığı orta bölümde ayrılan park ve rekreasyon alanı ile vadi tabanına yakın alt kotlarda ayrılan konut alanlarının bir kısmı "özel spor tesisleri alanına" dönüştürülerek, bu alanlarda spor tesislerine hizmet etmek üzere konaklama tesisleri, otel, pansiyon, rezidans, günübirlik tesisler, eğlence merkezi vb. kullanımların yer alabileceği şeklinde plan notu ilave edilmiş, söz konusu değişiklikler haricinde, planlama alanının genelinde öngörülen toplam inşaat alanı, yapı ve nüfus yoğunluğu ile uygulamaya yönelik diğer plan kararlarında herhangi bir değişiklik yapılmayarak, önceki imar planlarının temel kararları aynen korunmuştur.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu alana ilişkin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, söz konusu imar planı değişiklikleri ile yol alanın güzergahında kısmi değişiklikler yapılmış ve önceki imar planında rekreasyon alanı kullanıma ayrılan bir kısım alan plan onama sınırı dışına çıkarılmış, bunun dışında planlama alanının genelinde ayrılan donatı alanlarının miktarı, konut ve merkez alanı fonksiyonlarının konumu, büyüklüğü, içerisinde yer alabilecek kullanımlar, nüfus ve yapı yoğunluğu gibi temel plan kararlarında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile planlama alanındaki ilköğretim alanı, ibadet alanı, merkez alanı, park alanı, rekreasyon alanı, yol ve kavşak alanlarının konumunda bir kısım değişiklikler yapılmış, park alanları bir miktar artırılmış, toplam inşaat alanı 1.300.000 m² den 1.280.000 m² ye düşürülmüştür.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, anılan plan değişiklikleriyle, bir önceki nazım ve uygulama imar planlarının ana kararları aynen korunmuş, farklı olarak "kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma yapmayıp dava açan hak sahiplerinin bulunduğu ...ada, ...ve ...parseller emsal transferine konu edilemez." şeklinde plan notu ile buna ilave olarak 2 adet daha plan notu getirilmiştir.
- Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı sayılı kararıyla 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri onaylanmış, anılan plan değişiklikleriyle, bir önceki nazım ve uygulama imar planlarının ana kararları yine korunmuş, ilaveten "Kazanılmış imar, inşaat, ruhsat ve nüfus hakları korunacaktır.", "Ruhsatlı durum imar durumudur." şeklinde plan notları eklenmiştir.
Anılan 1/25.000 ölçekli nazım, 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinden 13.08.2010, 14.03.2011, 14.12.2012, 24.01.2014 onay tarihli olanlara karşı açılan muhtelif davaların bir kısmına, uyuşmazlık konusu alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alan sınırı içinde belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulunun 07.07.2010 tarih ve 2010/661 sayılı kararına karşı açılan davalarla bağlantılı olması nedeniyle Danıştay Altıncı Dairesince ilk derece mahkemesi olarak bakılmış ve Dairemizin E:2011/9112 sayılı dosyasında mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosya içinde yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin imar planı değişikliklerinde üçlü bir yapının oluşturulduğu ve bu yapının 13.08.2010 onay tarihli planla başlayan planlama süreci boyunca tüm planlarda korunduğu belirtilerek, uyuşmazlık konusu planlama alanının üst kotlarında "konut alanı" ve "merkez alanı" kullanımlarının getirildiği bölüm "A Bölgesi", İmrahor Vadi tabanına yakın alt kotlarda "konut alanı" ve "merkez alanı" kullanımlarının getirildiği bölüm "B Bölgesi", İmrahor Vadi tabanın içerisinde yer aldığı orta bölüm ise "C Bölgesi" olarak adlandırılmış ve nihai olarak Danıştay Altıncı Dairesinin 30/11/2017 tarih ve E:2011/9112, K:2017/10269 sayılı, 30/11/2017 tarih ve E:2011/9113, K:2017/10271 sayılı, 30/11/2017 tarih ve E:2012/2472, K:2017/10272 sayılı, 30/11/2017 tarih ve E:2012/2974, K:2017/10273 sayılı, 30/11/2017 tarih ve E:2012/2976, K:2017/10274 sayılı, 30/11/2017 tarih ve E:2013/2072, K:2017/10275 sayılı, 30/11/2017 tarih ve E:2013/4832, K:2017/10270 sayılı, 06/11/2018 tarih ve E:2014/3595, K:2018/8855 sayılı kararları ile, dava konusu imar planlarında öngörülen yapılaşma koşulları nedeniyle A bölgesinde hava sirkülasyonunun olumsuz etkileneceği, Ankara ilinin mevcut hava kirliliği probleminin hem bölgede hem de kent genelinde artacağı, dolayısıyla kentin hava kalitesinin olumsuz yönde etkileneceği anlaşıldığından, anılan imar planları ile A bölgesinde öngörülen yapılaşma koşullarının bu yönüyle şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırı olduğu, B Bölgesi yönünden yapılan değerlendirmede, bu bölgenin jeolojik, hidrojeolojik, çevresel ve meteorolojik veriler bakımından uygun alan olmadığı, gerekli önlemler alınmaksızın yapılaşmaya açılmasının can ve mal güvenliği açısından büyük risk taşıdığı, dolayısıyla dava konusu imar planlarının B Bölgesine ilişkin kısmında da hukuka uyarlık bulunmadığı, C Bölgesi yönünden ise, içerisinde jeolojik ve jeoteknik veriler bakımından yerleşime uygun olmayan alanların yapılaşmasına olanak verilen kısmı hariç olmak üzere, alanın yapılaşmaya kapalı park ve rekreasyon alanı kullanımlarına ayrılması yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak, uyuşmazlık konusu proje alanına ilişkin imar planı değişikliklerinin A ve B Bölgelerine ilişkin kısmı ile C bölgesinde yerleşime uygun olmayan alan notasyonu ile gösterilmesine rağmen yapılaşma öngörülen alanlar yönünden iptaline, diğer kısımlar yönünden davanın reddine karar verilmiş, bu kararlar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 06/11/2019 tarih ve E:2018/2327, K:2019/5053 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/2547, K:2019/5054 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/2559, K:2019/5055 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/2575, K:2019/5057 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/2567, K:2019/5056 sayılı, 06/11/2019 tarih ve E:2018/2253, K:2019/5052 sayılı kararları ile onanarak kesinleşmiştir.
Yine en son 09.01.2019 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine karşı açılan diğer bir davada; dava konusu plan değişikliklerine ait açıklama raporunun son derece yüzeysel olduğu, içermesi gereken bilgi ve değerlendirmeleri içermediği, 1 sayılı plan notunda yer alan ve dava açan hak sahiplerini emsal transferi uygulaması kapsamı dışında tutan düzenlemenin eşitlik ilkesine ve kamu yararına aykırı olduğu, ruhsatlı durumun imar durumu olduğuna dair 30 sayılı plan notunun planlamanın özüne aykırı olduğu, imar planlarına uygun şekilde düzenlenmesi gereken yapı ruhsatlarının, planların önüne konulduğu, önceki nazım ve uygulama imar planlarının iptal gerekçelerinin büyük kısmının dava konusu 09.01.2019 onay tarihli imar planı değişikliklerinde de aynen korunduğu, aynı alan için yapılan imar planı değişikliklerinin yargı kararları ile hukuka aykırılığı tespit edilerek defalarca iptaline karar verilmesine rağmen, aynı nitelikte plan kararlarının defalarca yenilenerek onaylanmasının, bir kamu hizmeti olan planlamaya güveni sarstığı, öte yandan dayanak üst ölçekli plan olan 21.11.2018 onay tarihli 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonunun iptaline karar verildiğinden, bu doğrultuda yapılan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliklerinin dayanaksız hale geldiği sonucuna varılarak dava konusu işlemin iptali yolunda ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı, Danıştay Altıncı Dairesinin 28/06/2022 tarih ve E:2021/5228, K:2022/7504 sayılı kararı ile (A) ve (B) Bölgelerinin tamamı ile (C) bölgesinde yerleşime uygun olmayan alan notasyonuyla gösterilmesine rağmen yapılaşma öngörülen alanlara ilişkin kısım yönünden onanmış, (C) Bölgesinde park ve rekreasyon alanı işlevine ayrılan kısım yönünden ise yukarıda detaylarına yer verilen gerekçe doğrultusunda bozularak, bu kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosya anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmiştir.
Bu itibarla, dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planı revizyonunun Yeni Güneypark Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanına ilişkin kısmının; aynı alana ilişkin önceki 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptali yolunda kesinleşen yargı kararlarının gereklerine uygun olup olmadığının, önceki imar planı değişikliklerinin temel kurgusu ve kararlarının korunmasında ısrar edilerek, yargı kararlarını bir kez daha işlevsiz kılmaya yönelik planlama yapılıp yapılmadığının, dava konusu nazım imar planı revizyonu ile proje alanına getirilen kullanım kararlarının imar mevzuatına, şehircilik ilkelerine, planlama tekniklerine ve kamu yararına uygunluğunun, gerekli görülmesi halinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması veya ek bilirkişi raporu alınması suretiyle, davalı yanında müdahilin iddiaları da göz önünde bulundurularak ortaya konulması ve elde edilecek sonuca göre yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı yanında müdahilin temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun değişik gerekçe ile reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.