9. Hukuk Dairesi 2017/28133 E. , 2018/1208 K.
"İçtihat Metni"....
DAVA : Davacı, yetki tespit kararını iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davacı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi davacı avukatının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi"nin kararı süresi içinde davacı avukatı tarafından duruşmalı temyiz edilmiş ise de; işin mahiyeti itibarıyla duruşma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilmiş olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; Deriteks Sendikasının 07.01.2015 tarihli başvurusu üzerine diğer davalı ....11.01.2016 tarihinde .....Yasanın aradığı çoğunluğu sağladığının tespit edildiğinin bildirildiğini, davalı sendikanın yasanın aradığı %1 toplu iş sözleşmesi imzalama şartını yerine getirmediğini, müvekkili işyerinde tespit karar tarihi itibariyle % 40’lık ve % 50’lik çoğunluğu sağlayamadığını, bu nedenle....... 11.01.2016 tarih ve 75014829/103.02-706 sayılı yetki tespit kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Sendikası vekili; 04.04.2015 tarihinde kabul edilen 6645 sayılı Kanunla 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasasının geçici 6. maddesinin 2.fıkrası, Mülga 2822 sayılı Kanunun 12’nci maddesine göre Bakanlıkça yayınlanan 2009 Temmuz istatistiğinde kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunu üyesi bulunduran işçi sendikaları ile 2009 Temmuz istatistiği sonrasında 15.09.2012 tarihine kadar kurulmuş işçi sendikalarının bu fıkrayı değiştiren Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde yapacakları yetki tespit başvurularının 41 inci maddede yer alan işyeri veya işletme çoğunluğu şartlarına göre sonuçlandırılır” şeklinde olduğunu, bu maddenin 04.04.2015 tarihinde yürürlüğe girdiğini, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde sendikanın yapacakları yetki tespit başvurusunda, kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinin üyesi bulunma şartının aranmayacağını, davacının itirazının yerinde olmadığını, sendikanın başvuru tarihi itibariyle çoğunluğunun bulunduğunu, işyerinin bütünün sevk ve idare eden işveren veya işveren vekili konumundaki kişileri başvuru tarihi itibariyle çalışan işçi sayısından düşülmesi gerektiğini, işyerinde çalışan işçilerden %19’un e-devlet üzerinden sendikaya üye olduklarını bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı T.C. ... vekili; davacının sendika tarafından yapılan işkolu tespitine itirazı davasının yerinde olmadığını, dava konusu işyerinde keşif yapılması gerektiğini, dava şartlarının oluşmadığını, kanun hükmü gereği söz konusu işyeri ile ilgili işkolu tespiti ile ilgili işkolu tespiti konusunda herhangi bir başvuru yapılmadığını bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince 6356 sayılı Kanunun 41. Maddesi uyarınca toplu iş sözleşmesi yetkisi alınabilmesi için sendikanın işyeri bazında yarıdan fazla üyesinin olması gerektiğini, yetki başvuru tarihi itibariyle %1’lik ülke barajının aranmayacağı sendikalı işçi sayısının toplu iş sözleşmesi yapılabilmesi için yeterli olduğu, yetki tespiti kararının yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) İstinaf:
Karara karşı davacı istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
E) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti
Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesince davacı işletmede çalışan işçi sayısının 24 olduğu, 19’unun davalı ... üyesi olduğu, iş kolu sayı koşulunun aranmayacağı, kamu düzenine aykırı bir yön bulunmayan ilk derece mahkemesinin kararına yönelik davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
F) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
G) Gerekçe:
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 79. maddesinde; “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” denilmiştir.
Yukarıdaki hükmün yollamada bulunduğu aynı Kanun"un 2. maddesinin 1. fıkrasının “c” bendinde de Görevli Makamın; “İşyeri Toplu İş Sözleşmesi için işyerinin, işletme Toplu İş Sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup Toplu İş Sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı” ifade edeceği belirtilmiştir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir (Dairemizin 26.05.2008 gün ve 2008/20378 Esas, 2008/12778 Karar sayılı ilamı).
Bakanlık davalı sendikanın işyeri düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapmaya yeter çoğunluğa sahip olduğunu tespit etmiştir.
Davacının olumlu yetki tespitine itiraz davasını.....ahkemesi’nde açtığı ancak davacının işyerinin bağlı bulunduğu....Müdürlüğü’nün...... olduğu, buranın da Beyoğlu/İstanbul’da bulunduğundan yetkili mahkemenin .... Mahkemesi olduğu anlaşıldığından dosyanın yetkisizlik kararı verilerek İstanbul İş Mahkemesi’ne gönderilmesi yönünde karar verilmesi gerekir. Kamu düzeninden olan bu hususun Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce atlanarak istinaf talebinin esastan reddine karar verilmesi hatalıdır.
H) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1 uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi’nin yukarıda esas ve karar numarası yazılı kararının ortadan kaldırılıp dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ise Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine 25.01.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
.....