Danıştay 6. Daire 2021/10980 Esas 2022/4114 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/10980
Karar No : 2022/4114


TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- …Valiliği
2- …Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Van İli, Tuşba İlçesi, … Mahallesi sınırları içerisinde bulunan …numaralı ve II-A grubu işletme ruhsatlı sahada davacı tarafından yapılması planlanan "Patlatma Tasarım Değişikliği ve Kalker Ocağı Üretim Kapasite Artışı'' projesine ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin ÇED Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 4. fıkrası uyarınca sonlandırılarak, proje tanıtım dosyasının iadesine ilişkin Van Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün …tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dosyanın incelenmesinden ve mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun değerlendirilmesinden; dava konusu işlemin, Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının; proje alanının yapılaşmanın yoğun olduğu bir bölgede bulunduğu, üretimden kaynaklı toz, gürültü ve titreşimin, çevre ve insan sağlığı açısından olumsuz durumları beraberinde getireceği, konunun bu çerçevede ayrıca değerlendirilmesinin ve işletme aşamasında kontrollerinin yapılmasının önem arz ettiği, projenin bu hususların dikkate alınması koşuluyla gerçekleştirilmesinde herhangi bir sakınca bulunmadığı yolundaki görüşü üzerine tesis edildiğinin, planlanan "Patlatma Tasarım Değişikliği ve Kalker Ocağı Üretim Kapasite Artışı'' projesine ait işletme izin alanına en yakın yapıların yaklaşık 275 ve 300 metre uzaklıktaki tek yapılar ile yaklaşık 340 metre mesafedeki TOKİ konutları olduğunun, proje tanıtım dosyasında tüvenan cevher (kalker) üretimi sırasında, cevher kütlesinde yapılacak gevşetme patlatmasında, delik başına 44 kg patlayıcı ve gecikmeli kapsül kullanılacağının taahhüt edildiğinin, patlatma kaynaklı PPV değerlerinin oluşturacağı frekans değerlerinin 10 Hz’den büyük olacağı düşünülse de, emniyetli tarafta kalabilmek için limit tepe değeri olarak düşük frekanslar (1 Hz–4 Hz) için verilen 5 mm/s için güvenli mesafede kaldığının, patlatma etki mesafesinin 127,8 metre olacağının taahhüt edildiğinin ve delik başına kullanılacak patlayıcı miktarı artırılmadıkça bu mesafeden daha uzak mesafelerde bulunan yapıların oluşacak vibrasyondan etkilenmeyeceğinin, patlatma faaliyetlerinden kaynaklı taş savrulma mesafesi 57,5 metre olarak hesaplandığından, ruhsat sınırına 127,8 metreden daha yakın konumda yapı inşa edilmemesi koşuluyla, en yakında bulunan mevcut yapılara olumsuzluk yaratmayacağının, tesiste iş makineleri ve araçlardan kaynaklı gürültü oluşacağının, hesaplanan Lgündüz değeri 205 metrede 62,69 dBA olacağından, belirlenen yasal sınırın altında kalacağının anlaşıldığı gerekçesiyle; projenin çevreye olabilecek olumsuz etkileri incelenmeksizin, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için proje tanıtım dosyasında alınacağı belirtilen önlemler değerlendirilmeksizin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmış ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Öte yandan; Mahkemece verilen bu kararın söz konusu proje için doğrudan doğruya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilmesi anlamına gelmediği, davalı idare tarafından gereken değerlendirmeler yapılarak proje hakkında "ÇED Gereklidir" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verileceğinin de tabii olduğu belirtilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı Van Valiliği tarafından; ÇED Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 4. fıkrasındaki, projenin gerçekleştirilmesinin mevzuat bakımından uygun olmadığının tespit edilmesi durumunda aşamasına bakılmaksızın sürecin sonlandırılacağına ilişkin düzenleme uyarınca projenin iptal edilerek sürecin sonlandırıldığı, dava konusu işlemde, usule ve hukuka aykırı ve iptali gerektirici bir husus bulunmadığından davanın reddi gerekmekte iken, aksi yönde olan değerlendirme ve gerekçe ile verilen temyize kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Van Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; uyuşmazlığa konu projeye ilişkin olarak sadece görüş verildiği, dava konusu işlemin idarelerince tesis edilmediği, bu nedenle hasım konumuna alınamayacağı, öte yandan, hasım konumuna alınarak aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmesinin ve davacı vekil ile temsil edilmemesine rağmen vekalet ücretine hükmedilmesinin de hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ: Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu kararının esas yönünden onanması, kararın hasım mevkiine Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının alınmasına ilişkin kısmı ile yargılama giderleri ve vekalet ilişkin kısmının ise bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Van İli, Tuşba İlçesi, … Mahallesi sınırları içerisinde bulunan …numaralı ve II-A grubu işletme ruhsatlı sahada davacı tarafından yapılması planlanan "Patlatma Tasarım Değişikliği ve Kalker Ocağı Üretim Kapasite Artışı'' projesine ilişkin olarak ÇED Yönetmeliği'nin 17. maddesi uyarınca kurum ve kuruluşlardan görüş istenilmiş, bu kapsamda, Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının projenin sakıncalarına ilişkin görüşü sonrasında, Van Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce ÇED sürecinin, ÇED Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 4. fıkrası uyarınca sonlandırılarak, proje tanıtım dosyasının iadesine karar verilmiştir.
Bakılan dava; ÇED sürecinin sonlandırılarak, projenin iptal edilmesine ilişkin Van Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün …tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının esasa ilişkin kısmı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Temyize konu mahkeme kararının, Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının hasım konumuna alınmasına ilişkin kısmı ile yargılama giderleri ve vekalet ücretine yönelik kısmına gelince;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (f) bendinde; dava dilekçelerinin husumet yönünden inceleneceği, 15/1-c maddesinde ise; davanın hasım gösterilmeden veya yanlış hasım gösterilerek açılması durumunda dava dilekçesinin belirlenecek gerçek hasma tebliğ edileceği, kurala bağlanmış, anılan Kanun'un 31. maddesinin yollamada bulunduğu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 326. maddesinde, kanunda yazılı haller dışında, yargılama giderlerinin aleyhine hüküm verilen taraftan alınacağı hüküm altına alınmış, anılan Kanunun 323. maddesinde, yargılama giderleri arasında vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücretinin de yer aldığı belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Van İli, Tuşba İlçesi, … Mahallesi sınırları içerisinde davacı tarafından yapılması planlanan "Patlatma Tasarım Değişikliği ve Kalker Ocağı Üretim Kapasite Artışı'' projesine ilişkin ÇED sürecinin, ÇED Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 4. fıkrası uyarınca sonlandırılarak, proje tanıtım dosyasının iadesine ilişkin …tarih ve … sayılı, dava konusu işlemin Van Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce tesis edildiği, dava konusu işlemde, gerekçe olarak Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının olumsuz görüşünün olduğu belirtilmiş ise de, bu görüşün ÇED Yönetmeliği'nin 17. maddesi'nin 1. fıkrası uyarınca, proje tanıtım dosyasını inceleme ve değerlendirme sürecinde alındığı ve bağlayıcılığının bulunmadığı, diğer bir ifade ile anılan Yönetmelikteki düzenlemeye göre ilgili kurum ve kuruluşlardan görüş alma konusunda ve bu görüşleri değerlendirerek işlem tesisi konusunda Valilik ve Bakanlığın takdir yetkisinin olduğu, ayrıca, Van Büyükşehir Belediye Başkanlığınca tesis edilen herhangi bir işlemin de dava konusu edilmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde, anılan belediyenin hasım konumuna alınmasında ve aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; temyize konu kararda, vekil ile temsil edilmemesine rağmen davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 2.040,00 -TL vekalet ücretine hükmedildiği görüldüğünden, kararın bu kısmında da hukuka uyarlık bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …. İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının ONANMASINA, kararın hasım mevkiine Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının alınmasına ilişkin kısmı ile yargılama giderleri ve vekalet ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2(i) maddesi uyarınca, Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının hasım mevkiinden çıkarılmasına, aşağıda ayrıntısına yer ve davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan …-TL'nin davalı Van Valiliğinden alınarak davacıya verilmesine,
4. Van Valiliği tarafından yapılan …-TL yargılama gideri ile Van Büyükşehir Belediye Başkanlığınca yapılan …-TL yargılama giderinin üzerlerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, karar düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına, 31/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.