Danıştay 8. Daire 2018/6822 Esas 2022/2234 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6822
Karar No : 2022/2234

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bitlis İli, … Cumhuriyet Köyü'nde geçici köy koruyucusu olarak görev yapan davacının, "Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerde görevli güvenlik güçlerinin yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen, göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek" fiilini işlediğinden bahisle Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 17/(ç)-9 maddesi uyarınca görevden çıkarılmasına ilişkin işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu olayda; dosyada yer alan bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde, davacının görevli olduğu köy hudutları dışında görevlendirilmesi yapıldığı, davacı ve arkadaşlarından oluşan timin 29/08/2016 tarih ve saat 08.00'de aldıkları görevi 30/08/2016 tarihi saat 08.00'de sonraki time devrederek ayrılmaları gerekirken diğer tim gelmeden saat 06.30'da görev yerlerini terk ettikleri, davacının sonraki tim gelmeden araç ile nöbet yerinden ayrılarak gitmelerinin ve sonraki timin bu araç ile alınıp nöbet yerine getirildiği savunmasının ise görevin gereklerine ve hayatın olağan akışına uygun olmadığı, saat 06.30'da nöbet yerinin terk edilerek ayrılmanın ve sonraki görevli timin getirilmesine kadar geçecek sürede nöbet yerinin boş bırakılmasının olağan kabul edilemeyeceği, zaten bu dönemde teröristlerce yol kesilmesinin meydana geldiği ve zaafiyetin yaşanması nedeniyle vatandaşların zarara uğradığı, dava konusu göreve son verme işlemi tesis edilmeden önce tahkikatın yapıldığı, davacının yazılı savunmasının alındığı, davacı ve arkadaşlarının da görev yerini 06.30'da terk ederek gittiklerini doğrulayarak iddiayı kabul ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; dava dosyasında bulunan idari tahkikat raporu, tutanaklar, ifadeler ve savunmalar birlikte incelendiğinde; Bitlis-Baykan karayolu … köyü sınırları içerisinde bulunan … Dinlenme Tesislerine yaklaşık 100 metre mesafede PKK terör örgütü mensuplarınca yol kesme ve araç yakma eyleminin gerçekleştirildiği … tarihinde saat 08.00'e kadar davacının da dahil olduğu korucu timinin terör eyleminin yapıldığı yere yakın bir mevki olan … köyü sınırları dahilindeki tünel üstü noktasında görevli olmasına rağmen görev yerinin terör eyleminin gerçekleştirilme anından önce saat 06:30 sıralarında izinsiz ve habersiz olarak terk edildiğinden bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği, köy korucularının nöbet değişimlerini süregelen bir şekilde … plakalı araç ile mevcut nöbetçiler nöbet yerinden ayrılıp aynı araç ile sonraki nöbetçiler nöbet yerine gelmek suretiyle yaptıkları, olayda köy korucularının görev yerini terk etmek kasıtlarının olmadığı, nöbet değişimine ilişkin süre gelen uygulama nedeniyle olay anında görev yerlerinde olmadıkları sonuç ve kanaatine varıldığı, bu durumun nöbet değişiminin hatalı yapılmasından (nöbet değişimine ilişkin usul ve esaslara uyulmamasından) kaynaklandığı, anılan eylemin Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin 17. maddesinin (c) bendinin 1. fıkrası kapsamında olduğu sonuç ve kanaatine varıldığından, davacının madde tatbikinde hata yapılmak suretiyle Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin17. maddesinin (ç) bendinin 9. fıkrası uyarınca görevden çıkarma cezasıyla tecziyesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının bozulmasına (kaldırılmasına), dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının olay tarihinde görevli olduğu, olayın önemine binaen herhangi bir yanlışlığa mahal vermemek maksadıyla korucu isim listelerinin tim komutanlarına aynı gün aranarak teyit edildiği, korucuların dava konusu işleme esas fiillerinin sabit olduğu, bunun üzerine mevzuata uygun olarak görevlerine son verildiği, işlemde hukuka aykırılık olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE

MADDİ OLAY:
Bitlis İli, Merkez, … Köyü ... timinde geçici köy korucusu olarak görev yapan davacının, Jandarma tarafından hazırlanan görevlendirme listelerine göre … günü saat 8:00'den, … günü saat 8:00'e kadar … Karayolu'ndaki Tünel Mevkii'nde nöbetle görevlendirildiği; Jandarma Uzman Çavuşun ifadesine göre bu görevlendirmenin bir gün önceden geçici köy korucusu tim komutanına telefonla bildirdiği, tüm ifadesine başvurulan davacı geçici köy korucularının beyanına göre ise; görevlendirmenin bu şekilde yapılmakla birlikte, görev yerine kendi tuttukları minibüsle intikal ettikleri, bu minibüsün nöbeti biten timi köye götürdükten sonra yeni timi köyden alarak nöbet yerine getirdiği; 30/08/2016 gününde de aynı şekilde nöbet yerine gelip; saat 6:30-7:00 sıralarında nöbet yerinden köye gittikleri, teröristler tarafından bu saatlerde bölücü faaliyetlerin gerçekleştirildiği; olayın akabinde izinsiz olarak nöbet saati dolmadan görev yerinin terk edilmesi disiplin fiili sebebiyle başlatılan soruşturma sonrası dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 129. maddesinde; memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
442 sayılı Köy Kanunu'nun Ek 18. maddesinde; geçici köy korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamaların Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Bu madde hükmü uyarınca 09/01/2008 tarih ve 2018/13105 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin "Disiplin Cezaları" başlıklı 17. maddesinin ç 'görevden çıkarma' başlıklı 1. bendinde; '(1)Bir daha geçici köy korucusu olarak görevlendirilmemek üzere; tazminat ödenmeksizin, görevlendirilmelerindeki esas ve usullere uyularak görevle olan ilişiğin kesilmesidir. Göreve" son verme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:" hükmü, aynı maddenin 9. bendinde; 'Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerle görevli güvenlik güçlerinin bu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek,' hükmü, "Disiplin cezası vermeye yetkili amirler" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasının son cümlesinde; 'Savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamamaz.' hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyada yer alan geçici köy korucuları ve jandarma personelinin beyanlarından görevlendirmenin yazılı olarak tebliğ edilmeyip, telefonla bildirdiği; yine geçici köy
korucularının birbiriyle örtüşen beyanlarından; nöbet görevinin korucuların haricen temin ettiği araçla sağlandığı ve rutin olarak nöbet değişimlerinin 6:30-7:00 saatleri arasında yapıldığının anlaşıldığı; belirtilen durumun korucular nezdinde rutin bir uygulamaya dönüşmesine karşın, belirtilen durumun görevlendirme usul ve süresine aykırı olduğu yönünde idare tespitlerinin ve uyarılarının bulunmadığı gibi dava konusu olaya ilişkin durumun, yalnız nöbet görevini süresinde ifa etmeyen korucular nezdinde değil, diğer timlerde görevli korucular nezdinde araştırılmayarak, İdarece disiplin suçuna esas fiilin açıklığa kavuşturulmadığı görülmektedir.
Bu itibarla; eksik araştırma ve tespitler sonucunda; davacıların disiplin cezasına esas fiilleri işlediği ortaya konulmaksızın tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamakta olup; işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle bir isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, varsa posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından davalıya iadesine,
4. Kesin olarak, 31/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.