Danıştay 10. Daire 2022/73 Esas 2022/1924 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/73
Karar No : 2022/1924

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, eczane açma istemiyle yapılan başvurunun Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun … tarih ve … sayılı yazısına istinaden 6197 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinde belirtilen muafiyetlerden faydalanamayacağı ve yardımcı eczacılık yapma zorunluluğu bulunduğundan bahisle reddine ilişkin … Kaymakamlığı İlçe Sağlık Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, Romanya'da bulunan Eczacılık Fakültesinden mezun olan davacının, diplomasının denkliğinin verilmesi için Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesinde tamamlaması gereken fark dersleri 2012-2013 yılı güz eğitim-öğretim döneminde tamamladığı görülmekte ise de; 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un geçici 3. maddesinin yürürlüğe girdiği 17/05/2012 tarihi itibarıyla ülkemizde eczacılık yapma iradesinin olduğu, dolayısıyla maddedeki muafiyet kapsamında yer aldığı sonucuna varıldığından, aksi yöndeki değerlendirmeyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektirecek bir neden bulunmadığı belirtilerek davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının diploma tescilinin ve eczacılık yapma hakkını kazanma tarihinin 2015 yılı olması nedeniyle Kanun'un geçici 3. maddesinden yararlanmasının mümkün olmadığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulünün gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelere göre;
Davacı Romanya vatandaşı iken, Romanya'da bulunan Iulıu Hatieganu Tıp ve Eczacılık Üniversitesinden … tarih ve … sayılı diploma ile eczacı olarak mezun olmuş, anılan diplomanın denklik işlemi için 20/06/2012 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına başvuruda bulunulmuş, yapılan inceleme neticesinde ise Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının … tarih ve … sayılı yazısı ile "Farmakognozi III Teorik" ve "III Laboratuvar-Eczacılık Mevzuatı ve İşletmeciliği" derslerini Ankara Üniversitesinde alarak başarılı olunması ve 4 hafta süreyle stajın tamamlanması halinde ilmi hüviyet tespitinin Anadolu Üniversitesi tarafından yapılmasına 18/04/2012 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulunun toplantısında karar verildiği bildirilmiş, bunun üzerine davacı Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesinde 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılı güz yarıyılında anılan dersleri başarıyla tamamlamıştır.
Akabinde davacıya Yükseköğretim Yürütme Kurulunun … tarihli kararıyla … tarih ve … sayılı Diploma Denklik Belgesi verilmiş, bunun üzerine Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı diploma tescil belgesi ile davacının diploması tescil edilmiştir.
Bu arada davacı, İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanmıştır.
Davacı tarafından, Ankara ili, Çankaya ilçesi, Yaşamkent Mahallesi, ... Cadde, … Plaza, No:… adresinde eczane açmak istemiyle 10/10/2019 tarihinde başvuruda bulunulmuş, anılan başvurunun, … Kaymakamlığı İlçe Sağlık Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile davacının, diplomasının Sağlık Bakanlığı tarafından 2015 yılında tescil edildiği, bu nedenle 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un geçici 3. maddesinde belirtilen muafiyetlerden faydalanılamayacağı, yardımcı eczacılık yapma zorunluluğu bulunduğu gerekçesiyle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti hudutları içinde eczacılık yapabilmek için hangi vasıflara sahip olunması gerektiği sayılmış ve bunlar "Türk vatandaşı olmak, Türkiye Eczacı Mektep veya fakültelerinden diplomalı olmak veya yabancı memleketlerdeki eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı olup da 3. madde gereğince ilmi hüviyetini ispat etmiş veya imtihanı kazanmış olmak, diplomaları Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince tescil edilmiş olmak ve bu Kanun'un 4. maddesinde yazılı hallerden biri bulunmamak." şeklinde sıralanmıştır.
Aynı Kanun'un 3. maddesinde de, "Yabancı memleketlerdeki eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı olan Türk vatandaşı eczacılar Türkiye'de sanatlarını yapabilmek için:
A) Program ve tahsil müddeti bakımından Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerine muadil olan yabancı eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı iseler eczacı mektebi veya fakültelerince teşkil edilecek bir jüri önünde ilmi hüviyetlerini ispat etmeye;
B) Tahsil müddeti Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin tahsil müddeti kadar olmakla beraber tahsil programlarında Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin derslerinden bazıları bulunmıyan veya bulunmakla beraber daha az bir müddet içinde okutulan veya müddet az olduğu halde tahsil programı aynı olan yabancı memleketler eczacı mektebi veya fakültelerinden diplomalı iseler aynı şekilde kurulacak bir jüri önünde eczacı mektebi veya fakülteleri tarafından ayrıca tesbit edilecek bir programa göre imtihan vermeye;
C) Gerek tahsil müddeti ve gerek tahsil programları Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin müddet ve programlarından eksik olan yabancı memleketler eczacı mektebi veya fakültelerinden diplomalı iseler eksik kalan müddet ve programlarını Türkiye'de tamamladıktan sonra (B) bendinde bildirilen imtihanı vermeye;
Mecburdurlar.
Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince bu gibilerin diplomaları ancak ilmi hüviyetin ispatından veya imtihanın kazanılmasından sonra tescil olunur." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun'un, 17/05/2012 tarih ve 6308 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 5. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Serbest eczane sayıları, ilçe sınırları içindeki nüfusa göre en az üç bin beş yüz kişiye bir eczane olacak şekilde düzenlenir. Hiç eczanesi olmayan yerleşim birimlerinde nüfus kriterine bakılmaksızın bir eczanenin açılmasına müsaade edilir. Ancak bu şekilde açılan eczanelerin başka yerlere naklinde nüfus kriteri işletilir. Eczanelerin aynı ilçe içerisindeki nakillerinde nüfusa göre eczane açılması kriteri uygulanmaz." hükmüne yer verilerek serbest eczane açılabilmesi için nüfus kriteri belirlenmiştir.
Anılan hükmün devamında, serbest eczane açmak veya serbest eczanelerde mesul müdür olarak çalışmak isteyen bir eczacıya, en az bir yıl müddetle hizmet sözleşmesine bağlı olarak mesul müdür eczacı ile birlikte serbest eczanelerde yardımcı eczacı olarak çalışma zorunluluğu getirilmiş, yardımcı eczacı çalıştırılması ile ilgili usul ve esasların Türk Eczacıları Birliğinin görüşü alınmak suretiyle Sağlık Bakanlığınca belirleneceği kurala bağlanmıştır.
6197 sayılı Kanun'a, 17/05/2012 tarih ve 6308 sayılı Kanun'un 9. maddesi ile eklenen ve 31/05/2012 tarihinde yürürlüğe giren geçici 3. maddede ise, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği takvim yılında eczacılık yapma hakkını haiz eczacılar ile eczacılık fakültelerinde okumakta olan ve okumaya hak kazanmış bulunanlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere nüfusa göre eczane açılmasına ve nakline dair sınırlamalara ve yardımcı eczacı olarak çalışma zorunluluğuna ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu kimseler, sahip ve mesul müdürlüğünü yaptıkları eczaneleri bir sefere mahsus olmak üzere devredebilirler.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte serbest eczanesi bulunan eczacılar, bir defaya mahsus olmak üzere herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın eczanesini bulunduğu ilçe dışına nakledebilir ve devredebilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki yer verilen 6197 sayılı Kanun'un 2. ve 3. maddeleri ile geçici 3. maddesinin birlikte değerlendirilmesinden; yabancı uyruklu olup Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçen ve yabancı ülkelerdeki eczacılık fakültelerinden mezun olan kişilerin Türkiye'de eczacılık yapabilmeleri için, 6197 sayılı Kanunun 3. maddesine uygun olarak diploma denkliğinin alınmasının ardından, yine aynı Kanun'un 2. maddesinin (c) bendi gereği Sağlık Bakanlığınca diplomanın tescil edilmesi ve buna göre eczane açma iş ve işlemlerinde, diploma tescil tarihinin başlangıç olarak esas alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu çerçevede, Romanya vatandaşı iken 2014 yılında Türk vatandaşlığını da kazanan davacının Romanya Iulıu Hatieganu Tıp ve Eczacılık Üniversitesinden 29/09/2009 tarihinde mezun olduğu, 16/05/2013 tarihinde anılan diplomanın denkliğinin kabul edildiği ve 05/11/2015 tarihinde diplomanın tescil edildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde; 6197 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinde yer alan düzenlemenin yürürlüğe girdiği 31/05/2012 tarihi itibarıyla diploma denkliği yapılmayan, diploması tescil edilmeyen ve hatta Türk vatandaşlığını da henüz kazanmamış bulunan davacının, söz konusu madde kapsamına girmediği ve anılan Kanun'un 5. maddesi ile getirilen şartlar aranmaksızın eczane açabilmesine olanak bulunmadığı açıktır. Nitekim anılan Kanun'un geçici 3. maddesinin getiriliş amacı da buna uygundur.
Bu durumda, davacının 10/10/2019 tarihinde geçici 3. madde kapsamındaki muafiyetlerden yararlanarak eczane açmak istemiyle yaptığı başvurusunun reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.