9. Hukuk Dairesi 2016/13305 E. , 2017/298 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin 17/09/2012 ila 14/05/2014 tarihleri arasında çalıştığını, 17 çalışanın (davacının kendisi dahil) iş akdinin davalı tarafından ekonomik neden gerekçe gösterilerek sonlandırıldığını, esasında tüm işçilerin iş akitlerinin sendikal nedenle sonlandırıldığını, davalının ayrıca sendika tarafından çoğunluğun tespitine karşı itiraz davası açtığını, fesihlerin halen devam ettiğini, feshin olumsuz etkisi ile sendika üyesi bir kısım işçilerin sendikadan istifa ettiklerini belirterek işe iade ile sendikal tazminat isteminde bulunmuştur.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının firmalarında 17/09/2012 tarihinden itibaren çalışmakta iken, 14/05/2014 tarihinde iş akdinin ekonomik nedenlerle davacının kıdem ve ihbar tazminatı ödenmek suretiyle sonlandırıldığını, esasında davacının da bunun farkında olduğunu, sendikal nedenle iş akdinin sonlandırıldığı, sendikalı çalışanlara baskı yapıldığı yönündeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını, çalışanlarından kimlerin sendika üyesi olduklarını bilmediklerini, aynı nedenle toplamda 17 işçinin işine son verildiğini, bunların bir kısmının sendikalı olduğunu, bir kısmının olmadığını, hala işyerlerinde çok sayıda sendika üyesi çalışan bulunmakta olduğunu, siparişlerde yaşanan azalma nedeniyle tasarruf tedbiri olarak fabrikadaki akrilik bölümünü tamamen kapatmak, diğer bölümlerde de eleman azaltma, tasarruf tedbirleri alma zorunda kaldıklarını, aksi halde tüm çalışanların işsiz kalma risklerinin doğacağını, halen 564 işçilerinin çalışmakta olduğunu, ayrıca işyerlerinin bir bölümü ile ilgili olarak, belediyece kaçak olduğundan bahisle yıkım kararı verildiğini, sonrasında bu bölümün yıkılıp orada bulunan bir kısım makinelerin elden çıkartıldığını, firma yetkilileri hakkında da imar kirliliğine neden oldukları gerekçesi ile dava açıldığını, iş yerinde tespit yapıldığı takdirde durumun anlaşılacağını, davanın yersiz olduğunu belirtmiş, ilgili ceza mahkemesi dosya numaraları bildirilmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davalı işverence davacının iş sözleşmesinin ekonomik nedenle feshedildiğinin ileri sürüldüğü ancak feshin geçerli nedene dayandığının ispatlanmadığı, bunun yanında davacı işçinin de sendikal fesih iddiasını ispat edemediği gerekçesiyle feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine işe başlatmama tazminatının 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesine göre 4 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (12.12.2013 gün ve 2013/8422 Esas, 2013/33052 Karar sayılı ilamımız). Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta feshin geçerli nedene dayandığı davalı tarafça ispatlanmadığından feshin geçersizliğine karar verilmesi yerindedir. Ancak davacı iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini iddia etmiştir. Davacı 06.01.2014 tarihinde sendikaya üye olmuştur. Sendikanın 24.12.2014 havale tarihli yazısında örgütlenme çalışmalarının 2013 yılı Aralık ayında yoğunlaştığı, davacının çalıştığı Gebze işyerinden 65 işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği, 38 işçinin sendikadan istifa ettiği bildirilmiştir. Aynı tarihte aynı nedenle işten çıkarılan başka bir işçinin açtığı işe iade davasında feshin sendikal nedene dayandığı kabul edilmiş, kararın davalı tarafça temyizi üzerine Dairemizin 08/11/2016 Gün, 2015/35890 Esas, 2016/19495 Karar sayılı kararıyla onamasına karar verilmiştir. Davacı tanık anlatımları, sendika yazısı, emsal dosya dikkate alındığında davacının iş sözleşmesinin feshinin sendikal nedene dayandığı anlaşıldığından tazminatın 6356 sayılı Kanun’un 25/4-5 maddesi uyarınca belirlenmesi gerekirken 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca belirlenmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3.Davacının başvurusu, işe başlatılıp başlatılmama şartına bağlı olmaksızın tazminatın davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4.Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 242.20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.980,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile 19/01/2017 günü karar verildi.