Danıştay 13. Daire 2019/3634 Esas 2022/1594 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/3634
Karar No:2022/1594


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Akaryakıt Nakliyat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …


İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayilik lisansı sahibi davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 27-30/07/2015 tarihlerinde yapılan denetimlerde, otomasyon sistemine müdahale edildiği (Mahkeme kararında idari para cezasına konu fiil dağıtıcısı haricinde akaryakıt ikmali yapılması olarak belirtilmiştir.) tespit edildiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca 80.106,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının ilgili kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; mevzuat hükümleri ve uyuşmazlık konusu olayın birlikte değerlendirilmesinden, 27-30/07/2015 tarihlerinde yapılan denetimlerde davacının dağıtıcısı haricinde akaryakıt ikmal ettiği tespit edilerek idari para cezası verilmiş ise de, davalı idare tarafından idari para cezasının hangi nedenle üst sınırdan verildiğinin hukuken kabul edilebilir nitelikte haklı bilgi ve belgelerle gerekçelendirilmediği, haksızlık içeriği ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikte göz önünde bulundurulmak suretiyle davacı hakkında somut bir değerlendirme yapıldığının ispatlanamadığı göz önünde bulundurulduğunda, herhangi bir kriter gözetilmeksizin salt takdir yetkisinden hareketle 5015 sayılı Kanun'da öngörülen üst sınırdan idari para cezası verilmesine dair dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesi'nce; davacıya isnat edilen "dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali etmek" fiilinin karşılığı olan idarî para cezası yaptırımı, 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinde düzenlenmiş olduğundan, bu maddede sayılanların dışında kalan fiiller için verilecek olan cezayı düzenleyen anılan Kanun'un 19. maddesinin yedinci fıkrasının, anılan fiil için yasal dayanak olarak belirlenerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı; davalı idare tarafından davacının fiili, 5015 sayılı Kanun'un 8. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali eylemi olarak nitelendirildiğinden anılan fiilin karşılığı olarak aynı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uygulanmak suretiyle, hakkında ceza yaptırımı tayini gerekmekte ise de, maddenin Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmiş olması nedeniyle, davacı hakkında bu madde yönünden yaptırım uygulanmasına da hukuken olanak bulunmadığı; öte yandan, davacı şirkete isnat edilen dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali fiilinin 5015 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrası yönünden değerlendirildiğinde, davacı şirketin faaliyetini dağıtıcısı ile yapmış olduğu bayilik sözleşmesi kapsamında yürüttüğü, Kurul kararı ile davacı şirkete isnat edilen fiilin ise, dağıtıcısı haricinde akaryakıt ikmal edilmesi olarak tanımlandığı, bu bağlamda, davacı şirketin fiilinin, idarî para cezası verilmesine dayanak olan Kanun'daki kural ile örtüşmediğinden, davacı şirkete 5015 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak idarî para cezası verilemeyeceği; bu itibarla, davacı şirkete atfedilen "dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali etmek" fiilinin karşılığı olan idarî para cezası yaptırımı, 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinde düzenlenmiş olduğundan, bu maddede sayılanların dışında kalan fiiller için verilecek olan cezayı düzenleyen 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin yedinci fıkrası, anılan fiil için yasal dayanak olarak belirlenerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldığından, istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının sonucu itibarıyla usul ve hukuka uygun olduğu ve istinaf başvurusunun kabulünü gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek, davalı idarenin istinaf başvurusunun belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, hukuki güvenlik ilkesi gereğince Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının geriye yürütülemeyeceği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:



İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
"… Caddesi, No:… , … Köyü … " adresinde … tarih ve … numaralı bayilik lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacıya ait akaryakıt istasyonunda 27-30/07/2015 tarihlerinde yapılan denetimlerdeki tespitlerden hareketle yapılan soruşturma sonucunda … tarih ve … sayılı Soruşturma Raporu düzenlenmiştir.
Davacının Rapor'da yer alan tespitlere yönelik savunması alındıktan sonra, Soruşturma Raporu, yazılı savunma ve Denetim Dairesi Başkanlığı'nın konuya ilişkin görüşünün değerlendirilmesi neticesinde, yazılı savunmada ileri sürülen hususların lisans sahibini haklı gösterecek gerekçeler olamayacağı belirtilerek davacının dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmal etmesi nedeniyle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca dava konusu Kurul kararının (e) başlığı altında davacıya 80.106,00-TL idarî para cezası verilmiş, ayrıca aynı tarihli denetimlerde otomasyon sistemi arızalı bulunan tanktan akaryakıt ikmali ve satışı yapılması, otomasyon sistemine müdahale edilmesi ve otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmaması nedeniyle 5015 sayılı Kanun'un 4. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 1240 sayılı Kurul kararının 5. maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine aykırı hareket edildiğinden bahisle anılan Kanun'un 19. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca dava konusu Kurul kararının (f) başlığı altında davacıya 80.106,00-TL idarî para cezası verilmiştir.
Davacı tarafından 20/04/2018 tarihinde İdare Mahkemesi'nin evrak kaydına alınan dava dilekçesinin talep konusunda ve sonuç kısmında, … tarih ve … sayılı Kurul kararının 27-30/07/2015 tarihlerinde yapılan denetimlerdeki tespitler üzerine otomasyona müdahale edilmesi nedeniyle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca verilen 80.106,00-TL'lik para cezasına ilişkin kısmının iptalinin istenildiğinin belirtildiği, dilekçe içeriğinde de otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmamasından sorumlu tutulmamaları gerektiği yönünde açıklamalarda bulunulduğu görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılan davada, davacı tarafından dava dilekçesinde dava konusu Kurul kararının 27-30/07/2015 tarihlerinde yapılan denetimlerdeki tespitler üzerine otomasyona müdahale edilmesi nedeniyle verilen para cezasına ilişkin kısmının iptali istenilmekte iken, ilk derece Mahkemesi'nce dava konusu işlemin aynı tarihli denetimlerindeki tespitlerden hareketle tesis edilen dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali dolayısıyla verilen para cezasına ilişkin kısmının iptali şeklinde davanın konusu kurgulanmış ve buna göre yargılama yapılarak karar verilmiştir. Dava dilekçesinde davacı tarafından istenilen talep konusu ile Mahkeme'nin uyuşmazlığa yönelik hukuki nitelendirmesinin farklılık arz ettiği görülmüştür.
Bu itibarla, davanın konusu tam ve doğru şekilde ortaya konularak davacının talebi doğrultusunda bir yargılama yapılmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemi farklı nitelendiren İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan temyiz aşamasında yatırmış olduğu toplam … -TL harcın istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 12/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.