Danıştay 6. Daire 1989/2323 Esas 1989/2227 Karar Sayılı İlamı

Daire : ALTINCI DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 2227
Esas Yılı : 1989
Esas No : 2323
Karar Tarihi : 22/11/989

... ALANININ ETKİLENME VE GERİ GÖRÜNÜM BÖLGELERİNDE BULUNAN YAPILARIN 2981 SAYILI YASADAN YARARLANMASININ MÜMKÜN BULUNDUĞU HK.
Dava, ... etkilenme bölgesinde yer alan taşınmaz üzerindeki ruhsatsız ilave inşaatın 2960 sayılı Yasanın 13.maddesi uyarınca yıktırılmasına ilişkin belediye encümeni kararının iptali isteğiyle açılan İdare Mahkemesince 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun "İstisnalar" başlığını taşıyan 3.maddesinde; ... Boğazında bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağının belirtildiği, ... Kanununun 2.maddesinin a bendinde de, ... alanının; ... kıyı ve sahil şeridi, öngörünüm bölgesi, gerigörünüm bölgesi ve etkilenme bölgelerinden oluşan alan olduğunun tesbit edildiği, aynı Kanunun geçici 6.maddesinin (a) bendinde de ... alanında imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapılara bu Kanunun yürürlüğe girdiği 22.11.1983 tarihinden itibaren en geç kırkbeş gün içinde yapı sahiplerinin müracaat etmeleri halinde yapılacak değerlendirme sonucunda muhafazalarının mümkün olması halinde yapı kullanma izni verileceğinin düzenlendiği, daha sonra yürürlüğe giren 2981 sayılı Yasada istisnalar içinde belirtilen yukarıda tanımı yapılan ... Alanının, bu Yasa hükmünden istifade edeceğine dair herhangi bir hüküm yer almadığı gibi 3290 sayılı 2981 sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkındaki Kanunun 7.maddesi ile 2981 sayılı Yasanın 14.maddesinin f bendinde yapılan değişiklikle getirilen "... ... Boğazı sahil şeridi ve öngörünüm bölgeleri ile ... Boğazında 2 Haziran 1981 tarihinden sonra yapılan gecekondular ile 1 Ekim 1983 tarihinden sonra inşaasına başlanan imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapılar" hükmü ile yalnızca ... Boğazının sahil şeridi ve öngörünüm bölgelerinde belli tarihlerden önce yapılan imar mevzuatına aykırı yapıların bu Kanun hükümlerinden istifadesinin sağlandığı, bunun dışında 2981-3290 ve 3366 sayılı Yasalarda ... alanı geri görünüm ve etkilenme bölgesinde yer alan imar mevzuatına aykırı yapılara ruhsat ve kullanma izni verilmesine cevaz veren bir hüküm bulunmadığı, bu suretle 2981, 3290 ve 3366 sayılı Yasa hükümlerinden istifade etme imkanı olmayan ... geri görünüm ve etkilenme bölgesindeki imar mevzuatına aykırı herhangi bir yapı hakkında 2960 sayılı Yasanın 13.maddesi uyarınca işlem tesis edileceği açık olup, ... etkilenme bölgesinde bulunan imar mevzuatına aykırı yapıldığı saptanan yapı hakkında yıkım kararı verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından yasal dayanaktan yoksun olan davanın reddine karar verilmiş ve bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
İmar ve Gecekondu mevzuatına aykırı biçimde yapılan yapılar hakkında düzenlemeleri içeren ve 16.3.1983 gününde kabul edilen 2805 sayılı Kanunun 3.maddesinde, ... ve ... Boğazları ile diğer bazı alanlarda bu kanun hükümlerinin uygulanmayacağı, buralardaki yapılanma esaslarının özel kanunlarla düzenleneceği öngörülmüş, 18.11.1983 günün de kabul edilen 2960 sayılı ... Kanunu ile ... alanı ile ilgili özel düzenleme getirilmiş, aynı Kanunun geçici 6.maddesiyle Kanunun yürürlüğe girdiği 22 Kasım 1983 tarihinden önce ... alanında imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapılar hakkında yapılacak işlemler açıklanmış, 24.2.1984 gününde kabul edilen 2981 sayılı Kanun, özel Kanun çıkarılıncaya kadar ... ve ... Boğazlarındaki yapılarda bu Kanun hükümlerinin uygulanmıyacağı hükmüne yer vermiş, ancak 22. maddesiyle ... Kanundaki 16.3.1983 tarih ve 2805 sayılı Kanunla ilgili hükümler yerine bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, 3.5.1985 gününde kabul edilen 3194 sayılı İmar Kanununun 46 ve müteakip maddeleriyle 2960 sayılı ... Kanununun bazı maddeleri değiştirilerek öngörünüm ve geri görünüm bölgelerinde yapılanma koşulları hakkında da düzenlemelere yer verilmiş, geçici 7.maddesiyle de ... ve ... Boğazlarındaki yapılar müracaat edilmek ve bitmiş olmaları koşuluyla af kapsamına alınmıştır. Ancak, Anayasa Mahkemesi ... günlü, E:... K:... sayılı kararı ile; 3194 sayılı İmar Kanununun bazı maddeleri yanında Kanunun öngörünüm bölgesinde bazı koşullarla yapılanma olanağı sağlayan 47.maddesinin 2960 sayılı ... Kanununun 3.maddesinin (g) fıkrasını değiştiren hükmü ile ... alanındaki yapıların af kapsamına alınmasını öngören geçici 7.maddesinin birinci fıkrasını Anayasaya aykırı bularak iptal etmiştir. Anılan kararda ayrıntılı biçimde açıklandığı üzere boğazların bu madde ile kıyı ve sahil şeridi yönünden hiçbir ayırıma tabi tutulmaksızın af kapsamına alındığı, Anayasanın 43.maddesi karşısında kıyı ve sahil şeridinde bulunan yapıların aftan yararlanmasının mümkün bulunmadığı vurgulanmıştır. Daha sonra 2981 sayılı Yasanın bazı maddelerinin değiştirilmesini öngören ve 22.5.1986 gününde kabul edilen 3290 sayılı Yasa ile sadece ... Boğazı sahil şeridi ve öngörünüm bölgeleri ile ... Boğazında 2 Haziran 1981 tarihinden sonra yapılan gecekondular ile 1 Ekim1983 tarihinden sonra inşaasına başlanan imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapıların (Md.14-f) bu kanun hükümlerinden yararlanamıyacağı belirtilmiş, 3290 sayılı Yasa ile getirilen geçici 3.maddede de ... ve ... Boğazlarında 2981 sayılı Kanun ve bu Kanun hükümlerinden istifade edecek yapılar da tavan beton veya betonları dökülmüş olma koşulu aranmıştır.
Öte yandan; Anayasa Mahkemesince ... günlü, E:... K:... sayılı karar ile 2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasanın 7.maddesiyle değiştirilen 14.maddesinin (f) bendinin itiraz konusu hükmüne ilişkin incelemenin "..... Boğazı Sahil şeridi ve öngörünüm bölgeleri.." ibaresiyle sınırlı olarak yapılmasına, sınırlama kararı uyarınca incelenen ibarenin Anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline, keza sözü edilen ibarenin iptali, hemen bu ibareden sonra gelen "ile..." bağlacının ve ayrıca 3290 sayılı Yasanın Geçici 3.maddesinin dördüncü tümcesinde yer alan "... ve..." ibaresinin de uygulanmaması sonucunu doğurduğundan iptaline karar verilmiştir. Anılan kararda 3290 sayılı Yasanın geçici 3.maddesiyle, 3194 sayılı Yasanın iptal edilen geçici 7.maddesinde süreyi kaçırmış olmaları nedeniyle yararlanamayanlara yeni bir hak tanındığı, böylece itiraz konusu istisna hükmüyle Boğazların af kapsamına alınmış olduğu, ... sahil şeridi yönünden itiraz konusu imar affıına ilişkin ibarenin Anayasanın 43.maddesinin ikinci fıkrasına aykırı bulunduğu, Mahkemenin 3194 sayılı İmar Yasasının 47.ve geçici 7. maddesinin birinci fıkrasının iptaline ilişkin ... günlü kararında belirtilen gerekçenin burada da geçerliğini sürdürdüğü, ... öngörünüm bölgesinin2960 sayılı Yasa karşısında; Anayasanın 43.maddesi uyarınca yararlanmada öncelik tanınan kıyı ve sahil şeridi ile aynı hukuksal rejime bağlı tutulduğunu gösterdiği itiraz konusu kuralın öngörünüm bölgesini de kapsayan içeriğiyle Anayasanın 2.maddesine aykırı düştüğü, keza ... öngörünüm bölgesindeki kaçak yapılara yasallık kazandırılmasının Anayasanın 56.maddesine de aykırı olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda da yer alan yasal düzenlemelrle Anaya Mahkemesi kararları göz önünde bulundurulduğunda; ... alanının kıyı ve sahil şeridi ile öngörünüm bölgesinde bulunan mevzuata aykırı yapıların imar affından yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı, ancak etkilenme ve geri görünüm bölgelerinde bulunan bu tür yapılar için böyle bir sınırlama getirilmediği kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet görülmediğinden bozulmasına, uyuşmazlığın niteliği ve dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler dava hakkında karar vermeye yeterli görüldüğünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 2. bendi uyarınca işin esasının incelenmesine geçilerek yukarıda belirtilen nedenlerle tesbit ve değerlendirme işlemi yapılmak üzere dava konusu işlemin iptaline karar verildi.