Danıştay 3. Daire 2019/1030 Esas 2022/1926 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/1030
Karar No : 2022/1926

TEMYİZ EDENLER 1- (DAVACI) ...Madeni Yağlar Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ: Av. ...

2-(DAVALI) ...Vergi Dairesi Müdürlüğü ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU :.... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, kısmen komisyon karşılığı sahte fatura düzenlediği yolundaki tespitleri içeren vergi tekniği raporuna atıfla tanzim edilen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2012 yılının tüm dönemleri için re'sen salınan geçici vergi ile Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül dönemleri için üç kat, Ekim-Aralık dönemi için ise tekerrür hükümleri gereğince artırılarak kesilen üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Mahsup dönemi geçen geçici verginin aranmayacağı, davacı şirket hakkında tanzim edilen vergi tekniği raporunda yer alan saptamalardan kısmen sahte belge düzenleyicisi olduğu sonucuna varıldığından, fatura tutarlarının % 2'si oranında komisyon geliri hesaplanarak ulaşılan matrah üzerinden kesilen cezada hukuka aykırılık bulunmadığı, 2011 yılına ilişkin olup 2012 yılında kesinleşen vergi ziyaı cezasının tekerrüre esas alınamayacağı gerekçesiyle geçici vergi ile vergi ziyaı cezasının tekerrüre isabet eden kısmı kaldırılmış, üç kat vergi ziyaı cezası yönünden ise dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti İstinaf başvurularının, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, tarhiyata dayanak alınan vergi inceleme raporunun atıfta bulunduğu adına düzenlenen vergi tekniği raporunda, verilen muhtasar beyannamelerde işçi çalıştırdığı, işyerinde yapılan yoklamalarda üretime dönük emtianın ve aracının bulunduğunun saptandığı, sanayi odası yetkililerince üretim ve satışın gerçekleştiğine dair tüketim belgesi verildiği, üretimin yeminli mali müşavirlerce hazırlanan üretim tasdik raporları ile de denetlendiği, iç ve dış piyasadan temin ettiği tüm malların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na bildirildiği, sattığı bir kısım malların başka firmalar tarafından ihracı esnasında beyannamede beyan edilen eşya ile aynı olup olmadığının kontrol edildiği, ödemeleri, sevk irsaliyeleri araştırılmadan eksik inceleme ile rapor tanzim edildiği, alım satımda bulunduğu ve adına düzenlenen vergi tekniği raporunda eleştiri konusu yapılan firmalar hakkındaki tarhiyatların yargı kararıyla kaldırıldığı, şirket yetkililerinin ceza davalarından beraat ettiği, x,y,z gibi kodlarla ifadeleri alınan çalışanların hangi dönemde çalıştığının ve çalışmadığı halde çalışır gösterildiğine dair idari ve cezai bir yaptırım olup olmadığının belirtilmediği, emsal şirket verileri üzerinden hareket edilip somut veri ortaya konulmadığı, vergi borcunun çoğunlukla özel tüketim vergisi mevzuatı kapsamında tecilli borçları içerdiği, ihtilaflı borçlarının da kesinleşmiş borç gibi gösterildiği ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 339. maddesi uyarınca tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle kesilen vergi ziyaı cezasının hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ......DÜŞÜNCESİ : Davalı temyiz isteminin reddi, davacı temyiz isteminin kısmen reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Sahte fatura ticaretinden elde ettiği gelirini kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle davacı adına 2012 yılının Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül dönemleri için üç kat, Ekim-Aralık dönemi için ise tekerrür hükümleri gereğince artırılarak kesilen üç kat vergi ziyaı cezalı geçici vergi salındığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 120. maddesinin 4. fıkrasında; yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh edileceği, mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergilerin terkin edileceği, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edileceği hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının, geçici vergi ile üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezası ve tekerrür hükümleri uyarınca artırılarak kesilen vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkraları aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
193 sayılı Kanun'un geçici vergiye ilişkin mükerrer 120. maddesinin 4. fıkrasına göre; kesinleşmekle birlikte mahsup dönemi geçmiş olması nedeniyle terkin edilmesi gereken geçici vergi üzerinden ceza tahsil edilmesi zorunlu ise de geçici verginin yıllık vergiye mahsuben peşin alınan bir vergi olması ve bu vergi nedeniyle yol açılan vergi kaybından dolayı bir kat vergi ziyaı cezası uygulanması gerektiğinden, Vergi Mahkemesi kararının, vergi ziyaı cezasının, geçici verginin bir katı tutarını aşan kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusunun reddinde hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacı temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Davacı temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4. Kararın; geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasının bir katını aşan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
5. Davalı idare temyiz isteminin reddine
6. Kararın; geçici vergiye ve tekerrür hükümleri uyarınca artırılarak kesilen vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
7. Davacıdan, 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına, 19/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :

2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 23. maddesinde, Danıştayın temyiz mercii olarak görevinin, bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı olduğu kurala bağlanmıştır.
İdari işlemlerin yargısal denetiminin hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olması karşısında bu denetimin maddi olayı da kapsadığının kabulü gerekir. Şöyle ki idari davaya konu işlemler, dayandığı, düzenlediği olaydan soyutlanmış olarak yargılamaya konu edilemez. Birçok idari uyuşmazlıkta maddi olanla hukuki olan arasında bir ayrım yapmak mümkün olmayabilir.
İdari davalarda inceleme konusu olan hukuki işlem niteliğindeki bir idari işlemdir. Hukuki işlemin incelenmesi, işlemin dayanağı durumunda bulunan maddi olaydan bağımsız bir inceleme değildir.
Adli yargıda maddi olay incelemesi yapılırken nasıl ki olayın subuta erip ermediği incelenerek bir sonuca ulaşılıyor ise idari yargıda da idarelerce tesis edilen işlemlerin dayanağını teşkil eden maddi olayın irdelenerek sonuca ulaşılması esastır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde, sahte belge "gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge" olarak tanımlanmaktadır.
Davacı şirket adına, kısmen sahte fatura düzenlemek suretiyle komisyon geliri elde ettiği yolunda tespitleri içeren vergi tekniği raporu done alınarak yapılan tarhiyatların kaldırılması istemiyle açılan davayı sonuçlandıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi kararına yöneltilen temyiz istemleri hakkında, davacı şirket hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitler değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.