Danıştay 13. Daire 2016/1726 Esas 2022/1730 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/1726
Karar No:2022/1730


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Lojistik ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nca gerçekleştirilen ''İstanbul Avrupa Yakası Baruthane ve Yenibosna Katı Atık Aktarma İstasyonlarının İşletilmesi ve Belediye Atıklarının Düzenli Depolama Sahasına Nakliyesi İşi" kapsamında davacı tarafından alt yükleniciye yaptırılan iş için alt yüklenicisine iş deneyim belgesi verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı şirkete ihale edilen iş kapsamında davacı şirket ile davalı idare arasında hizmet alımına ait sözleşmenin imzalandığı, bu sözleşmede alt yüklenici çalıştırılabileceğinin öngörülmesi üzerine işin bir kısmının alt yüklenici şirket olan … Hizmet İşletmeleri A.Ş.'ne yaptırıldığı, davacı şirketin alt yüklenicisi adına iş bitirme belgesinin düzenlenip taraflarına verilmesi istemiyle davalı idareye başvuruda bulunduğu, davacı şirket ile davalı idare arasında imzalanan hizmet alımına ait sözleşmenin "Sözleşmenin türü ve bedeli" başlıklı bölümünde sözleşmenin birim fiyat sözleşme olduğu, sözleşmenin idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı olan 38.964.504,16-TL+KDV bedel üzerinden akdedildiği, teknik şartnamede yapılacak işin tanımı, miktarı ve sayısının belirtildiği, bu hâliyle alt yüklenici şirket tarafından yapılacak işin miktarı belli olacağından, davacı şirket ile alt yüklenici şirket arasında yapılan sözleşmede, yapılacak iş karşılığında ödenecek bedelin belirli olması gerektiği anlaşıldığından, bedel içeren sözleşmenin başvuru ekinde sunulmadığından bahisle davacı şirketin alt yüklenicisi adına iş bitirme belgesi düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, alt yüklenici sözleşmesine konu iş ve ihalenin niteliği gereği birim fiyatlar üzerinden teklif alınan ve hakedişleri düzenlenen bir iş olduğu, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 45. maddesinin 10. fıkrasında, "Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından, işin niteliğinden dolayı birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içerisinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenlenir." hükmünün bulunduğu, bu hüküm doğrultusunda iş bitirme belgesi düzenlenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacı şirket ile imzalanan hizmet alımına ait sözleşmenin "Sözleşmenin türü ve bedeli" başlıklı bölümünde her ne kadar sözleşmenin birim fiyat sözleşme olduğu belirtilmekte ise de, sözleşmenin idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı olan 38.964.504,16 TL+KDV bedel üzerinden akdedildiği, davacı şirket ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşmede bedelin yer almadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nca gerçekleştirilen "İstanbul Avrupa Yakası Baruthane ve Yenibosna Katı Atık Aktarma İstasyonlarının İşletilmesi ve Belediye Atıklarının Düzenli Depolama Sahasına Nakliyesi İşi" ihalesinin davacı şirketin uhdesinde bırakılmış, davacı şirket ile davalı idare arasında hizmet alımına ait sözleşme imzalanmış, bu sözleşmede alt yüklenici çalıştırılabileceğinin öngörülmesi üzerine işin bir kısmı alt yüklenici şirket olan … Hizmet İşletmeleri A.Ş.'ne yaptırılmıştır.
Davacı şirket tarafından alt yüklenicisi adına iş bitirme belgesinin düzenlenip taraflarına verilmesi istemiyle davalı idareye 21/07/2014 tarihinde başvuruda bulunulmuş, bu başvuru … tarih … sayılı işlemle davacı şirket ile alt yüklenici şirket arasındaki sözleşme bedel içermediğinden bahisle reddedilmiş, davacı şirket tarafından 16/09/2014 tarihli dilekçeyle konunun yeniden değerlendirilmesi talep edilmiş, bu başvurunun da … tarih ve … sayılı işlemle reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ''İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar'' başlıklı 43. maddesinde, ''İş deneyim belgeleri; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır. ...''; ''İş deneyim belgesi ve teknolojik ürün deneyim belgesinin düzenlenme koşulları'' başlıklı 45. maddesinde, Belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluş, herhangi bir başvuru olmaksızın iş bitirme belgesi düzenleyebilir. Ancak, yüklenicinin veya alt yüklenicinin iş bitirme belgesi almak amacıyla belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluşa başvurması halinde, başvuru tarihinden itibaren 20 iş günü içinde iş bitirme belgesinin düzenlenmesi zorunludur. Düzenleme koşullarını taşımayan başvurularda ise, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeli bir yazıyla bildirilir. ...
(3) Alt yüklenicilerin iş bitirme belgesi almak amacıyla yapacakları başvurularda; yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan bedel içeren sözleşmenin ve bu sözleşme kapsamında düzenlenen fatura örneklerinin veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin veya serbest meslek makbuzu nüshalarının ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak alt yüklenici ile yüklenici arasında imzalanan sözleşme konusu işte personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulması zorunludur.
(4) Bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen ve kabulü yapılan işlerde gerçekleştirilen işin parasal tutarının sözleşme bedeline oranına bakılmaksızın yüklenici iş bitirme belgesi, ihale dokümanında alt yüklenici çalıştırılabileceği öngörülen işlerde, belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluşun onayı ile çalıştırılan alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen iş kısımları için ise, alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenir. ...
(10) Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından, işin niteliğinden dolayı birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenlenir.'' kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, ihale yüklenicisi veya alt yükleniciler tarafından iş bitirme belgesi almak amacıyla belgeyi düzenlemeye yetkili kurum veya kuruluşa başvuruda bulunulabileceği, bu başvuru sırasında yüklenici veya alt yüklenicilerin yapılan işin mahiyetine göre belge sunmaları gerektiği, işin niteliğinden dolayı birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenleneceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket ile davalı idare arasında imzalanan 20/11/2012 tarihli hizmet alım sözleşmesinin 6. maddesinde, ''Bu sözleşme birim fiyat sözleşme olup, idarece hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların toplamı olan 38.964.504,16-TL + KDV bedel üzerinden akdedilmiştir.'' düzenlemesine yer verildiği, davacı ile alt yüklenici olan … Hizmet İşletmeleri A.Ş. arasında ise 02/04/2012 tarihli alt yüklenici sözleşmesinin akdedildiği ve bu sözleşmenin ''İşin Fiyatı ve Ödeme Koşulları'' başlıklı kısmında ise, ''İşin tanımı maddesinde belirlenen iş, birim fiyat üzerinden fiyatlandırılmıştır. Buna göre idari ve teknik şartnamelere uygun yapılan hizmetin her bir ton katı atığın fiyatı Baruthane istasyonu için 4,30-TL/Ton, Yenibosna istasyonu için 6,60-TL/Ton olacaktır. Alt yüklenici her ay yaptığı hizmetlerin toplamını faturaya yansıtacak ve işverene ulaştıracaktır. İşveren, fatura kesilen aya ait ödemeyi idarece sonuçlandırılıp kendisine ödeme yapılması üzerine en geç kendisine ödeme yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içinde alt yüklenicinin ödemesini gerçekleştirecektir.'' düzenlemesine yer verildiği, davacı tarafından alt yüklenicisine iş bitirme belgesi düzenlenmesi talebiyle yapılan başvuru ekinde de söz konusu sözleşmenin ibraz edildiği görülmektedir.
Davalı idarece, davacı ile alt yüklenici şirket arasında akdedilen alt yüklenici sözleşmesinin bedel içermediğinden bahisle alt yüklenici belgesi verilmesine ilişkin talebin reddedildiği görülmüş ise de, asıl yüklenici davacı şirket ile idare arasındaki sözleşmenin birim fiyat üzerinden oluşturulduğu, daha sonra işin yapılması sırasında akdedilen alt yüklenici sözleşmesinde de yapılacak işin birim fiyat üzerinden fiyatlandırıldığı, alt yüklenicinin yapmış olduğu her ton iş karşılığı hizmetin karşılığını faturalandırarak işvereni olan davacıdan aylık faturalarla ve yapılan iş miktarı karşılığı ödeme aldığı, birim fiyat üzerinden yapılacak alt yüklenici sözleşmelerinde işin ne kadarlık kısmının alt yüklenici tarafından gerçekleştirileceği hususunun önceden kararlaştırılarak tek bir bedel öngörülecek biçimde sözleşme bedeli belirlenmesinin mümkün olmadığı, ayrıca yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere birim fiyat üzerinden bağıtlanan sözleşmelerde bedel öngörülmesinin zorunlu olmadığı açıktır.
Bu durumda, davacı tarafından alt yükleniciye iş bitirme belgesi verilmesi talebiyle yapılan başvuru ekinde, alt yüklenicinin işin ne kadarlık kısmını yaptığını gösterir fatura veya sunulan başkaca belgeler mevcut ise, yapılan iş ve çalışılan süre hesaba katılarak yapılacak hesaplama sonrasında, iş deneyim belgesi talebinin değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken, davacı şirket ile alt yüklenici şirket arasında yapılan sözleşmede, yapılacak iş karşılığında ödenecek bedelin belirli olmadığından bahisle başvurunun reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 19/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.