Danıştay 10. Daire 2021/2855 Esas 2022/2274 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2021/2855
Karar No: 2022/2274


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şırnak ili, Merkez ilçesi, …köyünde ikamet etmekte iken yaşanan terör olayları nedeniyle göç eden ve 1990-2004 yıllarına ilişkin olarak zararları tazmin edilen davacı tarafından köye halen dönüş yapamadığından bahisle 2008 yılı ve sonrasına ilişkin devam eden zararlarının 5233 sayılı Kanun kapsamında tazmini istemiyle 26/09/2014 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin Şırnak Valiliği Zarar Tespit Komisyonu işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; Danıştay Onuncu Dairesinin bozma kararına uyulmak suretiyle, dava konusu zımnen ret işleminin; davacının idareye başvurduğu tarihten geriye doğru 1 yıllık döneme, bir başka ifadeyle 26/09/2013 tarihinden davacının idareye yapmış olduğu başvuru tarihine kadar olan dönemle sınırlı olarak kısmen iptaline karar verilmesi, Kanun'un 6. maddesinde öngörülen süre içinde idari başvuru yapılmayan 01/01/2008-26/09/2013 tarihleri arasındaki dönem yönünden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği, davalı Şırnak Valiliği tarafından her ne kadar savunma dilekçesi verilmemiş olsa da davalı idarenin vekilince temyiz dilekçesi verilerek yargılama sürecinde avukat aracılığıyla temsil edildiği, vekil sıfatıyla süresi içerisinde temyiz dilekçesi verilerek hukuki yardımda bulunulduğu, bakılan davanın da kısmen davalı idare lehine sonuçlandığı göz önüne alındığında, davalı Şırnak Valiliği lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin kısmen iptaline, kısmen davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI :
Davacı tarafından; Mahkeme kararının hukuk güvenliği ve eşitlik ilkeleri ile hak arama hürriyetine ve mahkemeye erişim hakkına açıkça aykırı olduğu, zira doğup büyüdüğü, atalarının yüzyıllarca yaşadıkları toprakları ve ekonomik geçimini sağladığı tarımsal taşınmazları iradesi dışında hiçbir kusuru olmaksızın terk mecburiyetinde kaldığı, maddi zararlarının tazmini için her yıl idari başvuru yapma ve dava açma külfeti yüklenmesinin usul ekonomisine, kamu yararına ve mahkemeye erişim hakkına aykırı bir yaklaşım olduğu, ayrıca mahkeme kararının hakkaniyete ve 5233 sayılı Kanun’un ruhuna da aykırı olduğu, kesinleşmiş vekalet ücretine ilişkin yeniden karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ve vekalet ücretinin tamamına hükmedilmesi gerekirken mahkemece hükmedilen kısmi vekalet ücreti ve davalı idare lehine hükmedilen vekalet ücreti yönlerinden de kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, davacının başvurusunun süresinde olmadığı, davanın tamamının reddine karar verilmesi gerektiği, 5233 sayılı Kanun kapsamında mal varlığına ulaşamama durumunun mevcut olmadığı ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Davacı tarafından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmakta olup, davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının 19/10/2020 tarihinde vefat ettiği anlaşıldığından; İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca Mahkemece bu durumun gözetilerek karar verilmesinin icap ettiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Şırnak ili, Merkez ilçesi, … köyünde ikamet etmekte iken yaşanan terör olayları nedeniyle göç eden ve 1990-2004 yıllarına ilişkin olarak zararları tazmin edilen davacı tarafından köye halen dönüş yapamadığından bahisle 2008 yılı ve sonrasına ilişkin devam eden zararlarının 5233 sayılı Kanun kapsamında tazmini istemiyle 26/09/2014 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin Şırnak Valiliği Zarar Tespit Komisyonu işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik" başlıklı 26. maddesinin 1. fıkrasında, "Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.", 2. fıkrasında "Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir.
" hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, UYAP'ta yapılan araştırmadan ve MERNİS'ten alınan nüfus kayıt örneğinden davacı …'in dava devam ederken … İdare Mahkemesi'nin karar tarihinden (22/10/2020) önce 19/10/2020 tarihinde vefat ettiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, davacının vefat etmiş olduğu ve uyuşmazlığın yalnız öleni ilgilendiren bir dava niteliğinde bulunmadığı gözetilerek, 2577 sayılı Kanun'un 26. maddesinin 1. fıkrası uyarınca davayı takip hakkı kendisine geçen mirasçıların başvurmasına kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesinin 1. fıkrası hükmünün uygulanmasını teminen, temyize konu … İdare Mahkemesinin .. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.