Danıştay 8. Daire 2021/6532 Esas 2022/2945 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6532
Karar No : 2022/2945

DAVACI : ...

DAVALI : ...Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU :
28/02/2015 tarih ve 29281 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimine Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin;
1. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; ... "bu hizmetlerin denetlenmesine..." ibaresinin,
4. maddesinin (c) bendinde yer alan; ... " Oda tarafından belgelendirilmiş..." ibaresinin,
4. maddesinin (ç) bendinin tamamının; ("Belge: Oda tarafından belirlenen uygulama esaslarına göre düzenlenmiş belgeyi" kuralının)
4. maddesinin (g) bendinde yer alan; "... Oda tarafından belgelendirilmiş..." ibaresinin,
5. maddesinin (a) bendinde yer alan; "... Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresinin,
5. maddesinin (b) bendinin tamamının; ("Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetleri üstlenecek EM’ler MİSEM tarafından düzenlenen meslek içi eğitimlere katılırlar." kuralının)
5. maddesinin (g) bendinde yer alan; "... diğer yandan üyelerin haklarının korunmasında gerekli gördüğü girişim ve müdahalelerde bulunur." ibaresinin,
5. maddesinin (ğ) bendinde yer alan; "... ve üretmiş olduğu mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır." ibaresinin,
7. maddesinin tamamının; ("Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ilişkin mühendislik hizmetlerinin en az ücretlerinin belirlenmesi ve mesleki denetim uygulamaları, 9/12/2010 tarihli ve 27780 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilir.") düzenlemesinin iptali istemiyle açılmıştır.

DAVACININ İDDİALARI :
Odalara mimarlık ve mühendislik hizmetlerinin denetlenmesine yönelik olarak verilmiş hiçbir görev ve yetki verilmediği, elektrik mühendisleri odasına kanunla verilmiş ve açıkça ifade edilmiş bir hizmet denetleme yetkisi bulunmadığından yönetmelik düzenlemelerinin de Anayasa'nın 124. maddesine aykırı olduğu, denetlemenin belge tanzimi suretiyle yapılmasını düzenleyen maddeler yönünden ise; mühendislik mesleğinin icrasının kanunla sadece ilgili meslek odasına kayıt olmak ve kaydın devam etmesi şeklinde gösterildiği, odaya kaydın devam edip etmediğinin kontrolü amacı ile serbest müşavir mühendis ve büro tescil belgesi uygulamalarının yönetmelikle düzenlenmesi şeklinde yürürlüğe girdiği, buna ilave olarak idarece ilave bir belge düzeni daha yürürlüğe koyulmaya çalışıldığı, meslek içi eğitime katılmayana belge vermemek suretiyle mühendislik faaliyetlerini denetim altına almaya çalışıldığı, yargı kararı ile meslek içi eğitimin mesleki faaliyetin yapılması için zorunluluk olarak dayatılamayacağının açıkça ortaya konulduğu, ayrıca TMMOB ve Elektrik Mühendisleri Odasına üst hukuk normları ile düzenlenerek verilmiş bir asgari ücret ve denetim yetkisinin verilmediği, TMMOB'nin asgari ücretlerin tespit esaslarının belirlenmesi, bağlı odalarına asgari ücretleri tespit esaslarını getirmesi ve asgari ücretlere riayet edilmesini sağlamaya yönelik disiplin uygulamalarındaki karar ve eylemlerinin ayrıca 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanuna aykırı olduğu iddia edilmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Elektrik Mühendisleri Odası tarafından serbest müşavir mühendislik hizmetlerini düzenleyen ve 18/03/2014 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği ile Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Mühendisleri Odası Elektrik Yüksek Gerilim Tesisleri İşletme Sorumluluğu Yönetmeliği kapsamında sürdürülen ve esasen kuvvetli akım tesisi sınıfına giren bu hizmetlerin can ve mal güvenliği ile kamu güvenliği gibi niteliklerinden ötürü özel olarak düzenlenme ihtiyacının ortaya çıktığı, dava konusu Yönetmelik ile bu tür tesislerin projelendirme, yapım ve işletme aşamalarındaki mühendislik hizmetlerinin tanımlandığı, tabi olunan diğer mevzuata atıfta bulunulduğu ve alana özel meslek içi eğitim verilmesini esas aldığı, uygulamada yeni olan ve mühendislerin ihtiyaç duyduğu tanımlara yer verildiği, yenilenebilir enerji üretimi alanındaki yatırımların maliyeti, tesislerin can va mal emniyeti açısından taşıdıkları özellikleri ile ülkenin enerji temini açısından önemi karşısında, kaynak israfının önlenmesi, mühendislik kalitesinin artırılması gibi amaçlarla yapılan belgelendirme, eğitim ve denetime yönelik düzenlemede tamamen kamu yararının esas alındığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesine göre Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda, temyiz incelemesi sonucu bozulan kararlar üzerine Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarının kararlarına uyulması mecburi olduğundan, anılan Kurul kararında belirtilen gerekçeyle,Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimine Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 4. maddesinin (c) bendinde yer alan; ... " Oda tarafından belgelendirilmiş..." ibaresinin, 4. maddesinin (ç) bendinin tamamının "Belge: Oda tarafından belirlenen uygulama esaslarına göre düzenlenmiş belgeyi" kuralının), 4. maddesinin (g) bendinde yer alan; "... Oda tarafından belgelendirilmiş..." ibaresinin, 5. maddesinin (a) bendinde yer alan; "... Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresinin ve ve 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : 28/02/2015 tarih ve 29281 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimine Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bu hizmetlerin denetlenmesine" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "diğer yandan üyelerin haklarının korunmasında gerekli gördüğü girişim ve müdahalelerde bulunur." ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "ve üretmiş olduğu mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır." ibaresinin ve 7. maddesinin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen Danıştay Sekizinci Dairesinin 08/05/2019 tarih ve E:2015/4943, K:2019/4345 sayılı kararının, davacı tarafından temyizi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 16/06/2021 tarih ve E:2019/2967, K2021/1233 sayılı kararıyla; dava konusu Yönetmeliği'n 1. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bu hizmetlerin denetlenmesine" ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "diğer yandan üyelerin haklarının korunmasında gerekli gördüğü girişim ve müdahalelerde bulunur." ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "ve üretmiş olduğu mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır." ibaresi ve 7. maddesi yönünden davanın reddine ilişkin kısmının onanmasına, dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, "Bakım Sorumlusu: YG ve AG tesislerinin ilgili mevzuata göre bakım sorumluluğunu üstlenen Oda tarafından belgelendirilmiş EM'yi"; 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde, "Belge: Oda tarafından belirlenen uygulama esaslarına göre düzenlenmiş belgeyi"; 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde, "İşletme Sorumlusu: Oda tarafından belgelendirilmiş YG veya AG tesislerinde teknik konulardan sorumlu EM'yi" ifade edeceğinin belirtildiği, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, "Bu Yönetmelik kapsamında yer alan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ait elektrik mühendisliği hizmetleri Oda tarafından belgelendirilmiş EM'ler tarafından yapılır."; (b) bendinde ise, "Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetleri üstlenecek EM`ler MİSEM tarafından düzenlenen meslek içi eğitimlere katılırlar." hükümlerine yer verildiği; 6235 sayılı Kanun'un 33. ve 3458 sayılı Kanun'un 1. maddesi hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; Türkiye sınırları dahilinde mühendislik mesleğinin icra edilebilmesi için, mühendislik eğitimi veren bir yükseköğretim kurumundan mezun olmak ve ilgili meslek Odasına üye olarak üyelik vasfını korumanın yeterli olduğu sonucuna ulaşılmakta olup, ayrıca başka bir koşula yasal düzenlemelerde yer verilmediği; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının; meslek mensuplarının ve bu mesleki faaliyetten yararlananların karşılıklı hak ve menfaatlerini koruyarak belli bir meslek disiplini sağlama amacına yönelik olarak örgütlenmiş olduğu; bu kapsamda Elektrik Mühendisleri Odasının serbest çalışan elektrik mühendislerinin etkinliklerini denetlemek ve serbest mühendislik hizmetinin esaslarını, mesleki deneyim, kapasite ve yeterlilik açısından değerlendirmekle görevli olduğu anlaşılmakta olup, bu çerçevede anılan Oda tarafından uzmanlık belgesi verilirken bazı koşulların aranması doğal ise de, bu koşulların yasalarla tanınan hakları kısıtlayacak nitelikte olmaması gerektiği; dava konusu Yönetmelik kapsamında yer alan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ait elektrik mühendisliği hizmetlerini yürütecek olan elektrik mühendislerinin, hizmetten yaralanacak kişilerin can ve mal güvenliği açısından, Oda tarafından meslek içi eğitime tabi tutulmasında kamu yararı bulunmakla birlikte, bu eğitimin mesleki faaliyetin sürdürülmesinin bir koşulu haline getirilmemesi ve bu amaca hizmet edecek bir sınav veya benzeri bir ölçme değerlendirmeye tabi tutulmaması gerektiği; dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) ve (g) bentleri ile 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentleri bir bütün olarak incelendiğinde, bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetleri üstlenecek elektrik mühendislerinin, Elektrik Mühendisleri Odası Meslek İçi Sürekli Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen meslek içi eğitimlere katılması ve eğitimler sonunda Oda tarafından verilecek olan belgeye sahip olması gerektiğine ilişkin hükümlere yer verildiğinin anlaşıldığı; bu durumda, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ait elektrik mühendisliği hizmetlerini yürütecek olan elektrik mühendislerini, meslek içi eğitim alma ve bu eğitim sonunda Oda tarafından verilecek olan belgeye sahip olma koşuluna bağlayan dava konusu Yönetmelik hükümlerinde hukuka uyarlık görülmediği; anılan Daire kararının, Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresi, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendi, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresi ve 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi yönünden davanın reddine ilişkin kısmının bozulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresinin ve 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
28/02/2015 tarih ve 29281 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimine Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bu hizmetlerin denetlenmesine" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "diğer yandan üyelerin haklarının korunmasında gerekli gördüğü girişim ve müdahalelerde bulunur." ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "ve üretmiş olduğu mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır." ibaresinin ve 7. maddesinin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
Dairemizin 08/05/2019 tarih ve E:2015/4943, K:2019/4345 sayılı kararıyla; davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdarî Dava Daireleri Kurulu'nun 16/06/2021 tarih ve E:2019/2967, K:2021/1233 sayılı kararı ile; Daire kararımızın 28/02/2015 tarih ve 29281 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimine Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bu hizmetlerin denetlenmesine" ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "diğer yandan üyelerin haklarının korunmasında gerekli gördüğü girişim ve müdahalelerde bulunur." ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "ve üretmiş olduğu mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır." ibaresi ve 7. maddesi yönünden davanın reddine ilişkin kısmının onanmasına, kararın, Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresi, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendi, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresi ve 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi yönünden davanın reddine ilişkin kısmının bozulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan; işbu davanın davacısı tarafından Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu'nun 07.10.2016 tarihli 45/20 sayılı oturumunda, 2017 yılında elektrik, elektronik ve biyomedikal mühendisliği hizmetlerine uygulanmak üzere aldığı en az ücret tespiti ve bunların uygulanmasında izlenecek esaslar hakkındaki 3, 4, 5, 6, 7, 9, 15, 16 ve 17 no'lu kararları ile EMO Ana Yönetmeliği'nin 34/1 maddesindeki "... Mesleki hizmetlerin karşılığı olan asgari ücretleri saptamak ve uygulamasını sağlamak" hükmü ve TMMOB EMO En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği'nin 6. maddesinin iptali istemi istemiyle açılan davada Dairemizin 8/11/2019 tarih ve E:2016/14874, K:2019/9727 sayılı kararıyla verilen ret kararının; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan davalı Odaya 6235 sayılı Kanun'da mensupları için asgarî ücret belirleme yetkisi veren bir kural bulunmadığı, dolayısıyla, anılan Kanun'da yer verilmeyen bir yetkinin Yönetmelik hükümleri ile düzenlenmesinin açıkça hukuka aykırı olduğu, Anayasal koruma altındaki sözleşme özgürlüğünün ancak kanunla sınırlanabilmesi mümkün olduğundan, taraflar arasında serbestçe belirlenmesi gereken sözleşmenin bedel unsuruna, kanuni dayanağı bulunmaksızın, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan davalı Oda tarafından asgarî ücret tarifesi ve alınacak ücret esaslarının belirlenmesi suretiyle müdahale edilemeyeceği gerekçesi ile Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 30/06/2021 tarih ve E:2020/1353, K:2021/1354 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak Dairemizin 21/04/2022 tarih ve E:2021/7210, K:2022/2964 sayılı kararı ile meslek mensupları için asgarî ücret belirleme yetkisi veren belirtilen düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinin birinci fıkrasında; Danıştay Dava Daireleri kararlarına karşı Danıştay'da temyiz yoluna başvurulabileceği, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 38. maddesinde İdari Dava Daireleri Kurulunca idari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların temyizen inceleneceği, 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin dördüncü fıkrasında ise; idare mahkemelerinin bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebileceği öngörülürken, Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları kararlarına uyulmasının zorunlu olduğu belirtilerek, Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması halinde ısrar olanağı tanınmamıştır.
Bu nedenle, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı üzerine bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
Anayasa'nın "Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları" başlıklı 135. maddesinin 1. fıkrasında, "Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir."; işlem tarihinde yürürlükte bulunan 124. maddesinde de, "Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." hükümlerine yer verilmiştir.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu'nun 2. maddesinde, "Birliğin kuruluş amacı ile yapamayacağı faaliyetler ve işler aşağıda gösterilmiştir.
Birliğin kuruluş amacı:
a) Bütün mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmak ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermek;
Bu suretle aynı ihtisasa mensup meslek mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamak; merkezde idare heyeti, haysiyet divanı ve murakıplar gibi görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odanın merkezini, Umumi Heyetin belirleyeceği yerde açmak;
b) Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak;
..." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, "Bakım Sorumlusu: YG ve AG tesislerinin ilgili mevzuata göre bakım sorumluluğunu üstlenen Oda tarafından belgelendirilmiş EM'yi"; 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde, "Belge: Oda tarafından belirlenen uygulama esaslarına göre düzenlenmiş belgeyi"; 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde, "İşletme Sorumlusu: Oda tarafından belgelendirilmiş YG veya AG tesislerinde teknik konulardan sorumlu EM'yi" ifade edeceği belirtilmiş, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, "Bu Yönetmelik kapsamında yer alan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ait elektrik mühendisliği hizmetleri Oda tarafından belgelendirilmiş EM'ler tarafından yapılır."; (b) bendinde ise, "Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetleri üstlenecek EM`ler MİSEM tarafından düzenlenen meslek içi eğitimlere katılırlar." hükümlerine yer verilmiştir.
6235 sayılı Kanun'un 33. ve 3458 sayılı Kanun'un 1. maddesi hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; Türkiye sınırları dahilinde mühendislik mesleğinin icra edilebilmesi için, mühendislik eğitimi veren bir yükseköğretim kurumundan mezun olmak ve ilgili meslek Odasına üye olarak üyelik vasfını korumanın yeterli olduğu sonucuna ulaşılmakta olup, ayrıca başka bir koşula yasal düzenlemelerde yer verilmemiştir.
Yukarıda alıntısı yapılan Anayasa ve Kanun hükümlerinden anlaşılacağı üzere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının; meslek mensuplarının ve bu mesleki faaliyetten yararlananların karşılıklı hak ve menfaatlerini koruyarak belli bir meslek disiplini sağlama amacına yönelik olarak örgütlenmiş olduğu açıktır. Bu kapsamda Elektrik Mühendisleri Odasının serbest çalışan elektrik mühendislerinin etkinliklerini denetlemek ve serbest mühendislik hizmetinin esaslarını, mesleki deneyim, kapasite ve yeterlilik açısından değerlendirmekle görevli olduğu anlaşılmakta olup, bu çerçevede anılan Oda tarafından uzmanlık belgesi verilirken bazı koşulların aranması doğal ise de, bu koşulların yasalarla tanınan hakları kısıtlayacak nitelikte olmaması gerekmektedir.
Dava konusu uyuşmazlık bu çerçevede değerlendirildiğinde; dava konusu Yönetmelik kapsamında yer alan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ait elektrik mühendisliği hizmetlerini yürütecek olan elektrik mühendislerinin, hizmetten yaralanacak kişilerin can ve mal güvenliği açısından, Oda tarafından meslek içi eğitime tabi tutulmasında kamu yararı bulunmakla birlikte, bu eğitimin mesleki faaliyetin sürdürülmesinin bir koşulu haline getirilmemesi ve bu amaca hizmet edecek bir sınav veya benzeri bir ölçme değerlendirmeye tabi tutulmaması gerekmektedir.
Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c), (ç) ve (g) bentleri ile 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentleri bir bütün olarak incelendiğinde, bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetleri üstlenecek elektrik mühendislerinin, Elektrik Mühendisleri Odası Meslek İçi Sürekli Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen meslek içi eğitimlere katılması ve eğitimler sonunda Oda tarafından verilecek olan belgeye sahip olması gerektiğine ilişkin hükümlere yer verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ait elektrik mühendisliği hizmetlerini yürütecek olan elektrik mühendislerini, meslek içi eğitim alma ve bu eğitim sonunda Oda tarafından verilecek olan belgeye sahip olma koşuluna bağlayan dava konusu Yönetmelik hükümlerinde hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresi, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendi, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresi, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresi ve 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin İPTALİNE,
2. Dava sonuç olarak kısmen iptal kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan (bozmaya uyma aşaması posta gideri dahil) ...-TL yargılama giderinin tarafların haklılık oranlarına göre ...-TL kısmının davacı üzerinde bırakılmasına ve yargılama giderlerinin diğer kısmı olan ...-TL'nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. İlk aşamada davalı idare lehine vekalet ücreti hükmedilmiş olduğundan, vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
Kesin olarak, 21/04/2022 tarihinde oy çokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY :
X- Dava, 28/02/2015 tarih ve 29281 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretimine Ait Elektrik Mühendisliği Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bu hizmetlerin denetlenmesine" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş" ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "Oda tarafından belgelendirilmiş EM’ler tarafından yapılır." ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan "diğer yandan üyelerin haklarının korunmasında gerekli gördüğü girişim ve müdahalelerde bulunur." ibaresinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde yer alan "ve üretmiş olduğu mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır." ibaresinin ve 7. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 08/05/2019 tarih ve E:2015/4943, K:2019/4345 sayılı kararıyla; dava konusu Yönetmelik düzenlemelerinde üst hukuk normlarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinde; "Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ilişkin mühendislik hizmetlerinin en az ücretlerinin belirlenmesi ve mesleki denetim uygulamaları, 9/12/2010 tarihli ve 27780 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
İptali istenilen kuralda yer alan meslek odasının asgari ücreti düzenleme ve denetleme yetkisini içeren düzenlemelerine karşı Dairemiz nezdinde açılan benzer davalarda verilen ret kararlarının (Danıştay 8. Dairesi E:2016/14975; E:2016/5416; 2015/10027) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan davalı Odaya asgarî ücret tarifesi ve alınacak ücret esaslarını belirlemeye yönelik Kanun'la verilmiş herhangi bir yetki bulunmadığından, kanuni dayanağı bulunmayan düzenlemelerin üst hukuk normlarına ve hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile bozulduğu görülmektedir.
Nitekim; işbu davanın davacısı tarafından Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu'nun 07.10.2016 tarihli 45/20 sayılı oturumunda, 2017 yılında elektrik, elektronik ve biyomedikal mühendisliği hizmetlerine uygulanmak üzere aldığı en az ücret tespiti ve bunların uygulanmasında izlenecek esaslar hakkındaki 3, 4, 5, 6, 7, 9, 15, 16 ve 17 no'lu kararları ile EMO Ana Yönetmeliği'nin 34/1 maddesindeki "... Mesleki hizmetlerin karşılığı olan asgari ücretleri saptamak ve uygulamasını sağlamak" hükmü ve TMMOB EMO En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği'nin 6. maddesinin iptali istemi istemiyle açılan davada Dairemizin 8/11/2019 tarih ve E:2016/14874, K:2019/9727 sayılı kararıyla verilen ret kararının; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan davalı Odaya 6235 sayılı Kanun'da mensupları için asgarî ücret belirleme yetkisi veren bir kural bulunmadığı, dolayısıyla, anılan Kanun'da yer verilmeyen bir yetkinin Yönetmelik hükümleri ile düzenlenmesinin açıkça hukuka aykırı olduğu, Anayasal koruma altındaki sözleşme özgürlüğünün ancak kanunla sınırlanabilmesi mümkün olduğundan, taraflar arasında serbestçe belirlenmesi gereken sözleşmenin bedel unsuruna, kanuni dayanağı bulunmaksızın, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan davalı Oda tarafından asgarî ücret tarifesi ve alınacak ücret esaslarının belirlenmesi suretiyle müdahale edilemeyeceği gerekçesi ile Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 30/06/2021 tarih ve E:2020/1353, K:2021/1354 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak Dairemizin 21/04/2022 tarih ve E:2021/7210, K:2022/2964 sayılı kararı ile meslek mensupları için asgarî ücret belirleme yetkisi veren belirtilen düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, hukuki güven ve istikrar ilkesinin gereği olarak, dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesi düzenlemesinin iptaline karar verilmesi gerektiği oyuyla aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.