Danıştay 10. Daire 1987/1918 Esas 1989/2307 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 2307
Esas Yılı : 1987
Esas No : 1918
Karar Tarihi : 30/11/989

2908 SAYILI DERNEKLER KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ TARİHTE, FİİLEN FAALİYETTE BULUNAMAYAN DERNEĞİN, 2908 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 1.MADDESİNDEKİ SÜRE İÇERİSİNDE, DURUMUNUN SÖZ KONUSU KANUNA UYMADIĞI İÇİN FESHEDİLEREK TASFİYESİNDE KANUNA UYARLIK BULUNMADIĞI HK.
Davacı Derneğin, 12 Eylül sonrası tüm derneklerle birlikte kapatılan derneklerinin açılmasına izin verilmesi istemiyle yaptığı başvurusu davalı idarenin işlemiyle, 2908 sayılı Dernekler Kanununun geçici 1.maddesinde belirtilen süre içerisinde durumunu yasa hükümlerine uydurmadığı için feshedilerek tasfiyesinin yapıldığı belirtilerek reddedilmiş, bu işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda İdare Mahkemesi, kararıyla; kapama işleminin Dernek lokaline ilişkin bulunması karşısında, davacının, idare tarafından faaliyetten alıkonduğu, bu nedenle öngörülen 6 aylık sürede yeni duruma intibak edemedikleri ve tasfiyelerinin …-DER ile birlikte yapıldığı iddialarının yerinde görülmediği,tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
Davacının ise, bu kararın, yerinde olmadığını öne sürerek temyizen incelenmesini ve bozulmasını istemektedir.
2908 sayılı Dernekler Kanununun geçici 1.maddesi "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan konfederasyon, federasyon ve dernekler en çok altı ay içinde durumlarını bu kanun hükümlerine uydurmak ve değişiklik yapılması bile, tüzüklerinden dört nüshasını merkezlerinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirliğine vermek zorundadır. Konfederasyon, federasyon ve dernek yönetim kurulları, birinci fıkrada öngörülen süre içinde, kanuna uygunluk sağlamak amacı ile, tüzüklerinde değişiklik yapmaya yetkilidirler. Tüzüklerinde yapılan bu değişiklikler ilk olağan veya olağanüstü toplantıda genel kurullarının tasvibine sunulur.
Birinci fıkrada belirtilen süre içinde tüzüklerini merkezlerinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirliğine vermeyen konfederasyon, federasyon ve dernekler, en büyük mülki amirlerin kararı ile kendiliğinden dalmış sayılır." hükmünü taşımaktadır.Bu madde hükmünden açııkca anlaşılacağı gibi kanunun yürürlük tarihi olan 6.10.1983 tarihinde mevcut olan ve faaliyeti devam eden derneklerin, bu tarihten itibaren 6 ay içinde durumlarını kanun hükümlerine uydurmalara ve gerekli değişiklikleri yaparak en büyük mülki amire başvurmaları gerekmektedir.
Dava konusu olayda ise, … Derneğinin kendi malı olan yeri kiracısı durumundaki …-DER ile ortaklaşa kullandığı, 16.4.1980 tarihinde, çalışma merkezi ile aynı yerde bulunan lokalin, 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun 7.maddesi uyarınca mühürlendiği, daha sonra …-DER'le ilgili kapatma ve dernek binasının mühürlenmesi sırasında fiilen İstanbul Öğretmenler Derneğinin de mühürlendiği saptanmaktadır.
Davalı idare, dernek lokalinin kapalı olmasının intibaka engel teşkil etmediği, kapatma işleminin lokale ilişkin olduğu öne sürülmekte ise de, … İlçesi Emniyet Amirliğinin yazısından, fiilen davacı dernek hakkında kapatma işleminin uygulandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 2908 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 6.10.1983 tarihinde, fiilen faaliyette bulunamayan derneğin, 2908 sayılı Kanuna uyumunu sağlayabilmek amacıyla açılmasına izin verilmesi istemiyle kanunla öngörülen 6 aylık süre içerisinde yaptığı başvurusu sonucunda durumunu 2908 sayılı Kanunun geçici 1.maddesinde ki süre içerisinde yasaya uydurmadığı için feshedilerek tasfiyesi yoluna gidildiğinin bildirilmesinde kanuna uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının 2577 sayılı Kanunun 49.maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, aynı maddenin 2.fıkrası uyarınca işin esasına geçilerek yukarıda belirtilen nedenlerle dava konusu işlemin iptaline karar verildi.